 |
| Ο Τρέλοαρ παίρνει τη θέση που του αξίζει στην ιστορία του Προσφυγικού Ελληνισμού |
Στο φως έρχεται το έργο του George Devine Treloar, με την προσπάθεια ανθρώπων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην πατρίδα του Αυστραλία, ώστε να αναγνωριστεί ο καίριος ρόλος που διαδραμάτισε στην εγκατάσταση των χριστιανών προσφύγων στη Μακεδονία και τη Θράκη ως εκπρόσωπος του Ύπατου Αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών για τους Πρόσφυγες στη Βόρεια Ελλάδα.
Ένας σημαντικός πόλος σε αυτή την προσπάθεια είναι το χωριό που φέρει το όνομά του, το Θρυλόριο, το οποίο εδώ και χρόνια έχει στενούς δεσμούς με την οικογένειά του, αλλά έχει συμβάλλει και στην ανάδειξη του έργου του.
Για αυτό και ήταν ο φυσικός χώρος για την επίσκεψη και την ομιλία του Δρ Παναγιώτη Διαμάντη, από το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μελετών Γενοκτονιών με έδρα το Σύδνεϋ, που στο πλαίσιο της κοπής πίτας του Συλλόγου Ποντίων Θρυλορίου, πραγματοποίησε ομιλία με τίτλο «Στα βήματα του Treloar – ανακαλύπτοντας το έργο ενός φιλάνθρωπου Αυστραλού».
Στήριξε ανθρώπους που δεν είχαν τίποτα
Σε αυτή αναφέρθηκε στον Treloar, τον «πατέρα» του Θρυλορίου και άλλων οικισμών στην περιοχή, με ειδική μνεία για την έκδοση που ετοιμάζει το Ινστιτούτο, η οποία αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Μάρτιο και στην οποία περιλαμβάνονται ανέκδοτες φωτογραφίες από τον ίδιο τον Treloar, τις πρώτες μέρες της προσφυγιάς, τα πρώτα σπίτια και τις πρώτες δουλειές, που παρουσιάζει πώς αποκατέστησε τους επιζώντες της γενοκτονίας κυρίως στη Θράκη.
Όπως σημείωσε κ. Διαμάντης, έπρεπε σε ανθρώπους που ήρθαν στην νέα τους πατρίδα πρακτικά χωρίς τίποτα, να μεριμνήσει πού θα στεγαστούν, αλλά και πώς θα ξαναστήσουν την ζωή τους, ώστε να μην χρειάζονται τις δωρεές από την Αυστραλία, την Αμερική και την Αγγλία για να επιβιώσουν.
Πρώτη του μέριμνα, εξήγησε ο κ. Διαμάντης, ήταν η στέγαση, και αμέσως μετά η υγεία τους, φροντίζοντας τόσο να έχουν υλικά για την καθαριότητά τους, όσο και ιατρική περίθαλψη.
Αμέσως μετά ήρθε και το δυσκολότερο, η οικονομική και επαγγελματική αποκατάσταση. Όπως φαίνεται και στις αναφορές του Treloar στη Γενεύη, στην έδρα της Κοινωνίας των Εθνών, από τον Απρίλιο του 1923 είχε καταστρώσει σχέδιο για το πώς αυτή θα προχωρήσει.
Οι αγρότες λοιπόν πήγαιναν στην ύπαιθρο, οι τεχνίτες στις πόλεις, και έχουν μια χαρακτηριστική φωτογραφία του Treloar στο γραφείο εργασίας του, που ήταν εκεί που είναι σήμερα η Λέσχη Κομοτηναίων, όπου προσέρχονταν οι άντρες πρόσφυγες, δήλωναν το επάγγελμά τους και τους έβρισκαν δουλειές.
Οι γυναίκες, πήγαιναν στις γειτονιές γύρω από τον σημερινό σιδηροδρομικό σταθμό, όπου ξεκίνησε ταπητουργία με μαλλί από την Αυστραλία, με απώτερο σκοπό να επανεκκινήσουν οι προσωπικές και οι κοινωνικές τους ζωές.
Έκανε δε προσπάθεια να κρατήσει μαζί κατοίκους χωριών στη νέα πατρίδα, κάτι που το πέτυχε μερικώς, αλλού όχι τόσο πολύ.
Σημαντική η ανάδειξη του έργου του Treloar
Αυτή η ανάδειξη του Treloar από την αφάνεια, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αυστραλία, είναι σημαντική για όλο τον προσφυγικό Ελληνισμό, σημείωσε, μιας και ως πεδίο δράσης του είχε κυρίως τη Θράκη, και όχι μόνο τους Ποντίους, αλλά όλους τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν σε αυτή.
Αν σκεφτούμε δε, σημείωσε ο κ. Διαμάντης, πως οι περισσότεροι Πόντιοι, ακόμα και αν πέρασαν από τη Θράκη, τελικά κατέληξαν στην Δυτική Μακεδονία και άλλες περιοχές, και έτσι οι περισσότεροι πρόσφυγες με τους οποίους ασχολήθηκε ήταν οι Θρακιώτες, από την Ανατολική Θράκη.
Όσο για τους λόγους που ξεχάστηκε η προσφορά του, στην Ελλάδα μπήκαν άλλα θέματα στη μέση, ενώ στην πατρίδα του ο ίδιος ουδέποτε ανέδειξε αυτή τη δράση του.
Οι περίπου 100 ανέκδοτες φωτογραφίες που θα δοθούν στη δημοσιότητα τον Μάρτιο, ήταν το προσωπικό του αρχείο, και δεν είχε σκοπό ποτέ να τις δημοσιεύσει, ενώ και οι γιοί του που είχαν τα αρνητικά, ήταν επιφυλακτικοί.
Η επαφή της οικογένειας με την Ελλάδα, και οι επισκέψεις τους στο Θρυλόριο, τους άλλαξαν άποψη, με τον κ. Διαμάντη να δίνει τα εύσημα στους κατοίκους του Θρυλορίου για αυτή τη μεταστροφή και κυρίως την κ. Χρύσα Μαυρίδου.
Για αυτό και ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια για να δημιουργηθεί αυτή η έκθεση, και παρά τις όποιες καθυστερήσεις, έχουν φτάσει στην τελική ευθεία, με την αγγλική έκδοση να βγαίνει το Μάρτιο και αν όλα πάνε καλά, σε ένα χρόνο θα έχουμε και την Ελληνική έκδοση, που ελπίζουν πως θα έχει τη μέγιστη δυνατή διάδοση.
Δυστυχώς έχει χαθεί το προσωπικό ημερολόγιο του Treloar από τη συγκεκριμένη περίοδο, ωστόσο όπως φαίνεται από το ημερολόγιο που κρατούσε στη Ρωσία, κατά τον εμφύλιο πόλεμο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, το οποίο σώθηκε και έχει φοβερή λεπτομέρεια, ήταν πολύ λεπτομερής στις καταγραφές του.
Η Γενοκτονία γίνεται κομμάτι της Αυστραλιανής ιστορίας
Η σύνδεση αυτή του Treloar με την μετεγκατάσταση των πληθυσμών, σύμφωνα με τον κ. Διαμάντη, αποτελεί και ένα φοβερό ατού στην προώθηση της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων στην Αυστραλία.
Μέσα από την ανθρωπιστική προσφορά από την Αυστραλία προς την Ελλάδα για τους πρόσφυγες γίνεται ένα θέμα όχι μόνο της Ελληνικής, αλλά και της Αυστραλιανής ιστορίας.
«Επομένως πάει να είναι πολιτικό το θέμα και γίνεται θέμα τοπικής ιστορίας, είναι δικό τους, που είναι πολύ πιο εύκολο ο Αυστραλός πολιτικός να το κατανοήσει και να το υποστηρίξει» σημείωσε, μιας και αφορά την ίδια τη χώρα, τους πολίτες και την ιστορία τους.
Πηγή: Παρατηρητής της Θράκης