 |
| Δραπετσώνα: Σε κλίμα συγκίνησης και κατάνυξης η τελετή μνήμης για τον Εθνομάρτυρα Νίκο Καπετανίδη |
Σε κλίμα συγκίνησης και κατάνυξης ολοκληρώθηκε η τελετή μνήμης για τον Εθνομάρτυρα Νίκο Καπετανίδη στην έδρα της Ένωσης Ποντίων Πειραιά Δραπετσώνας Κερατσινίου το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025 όπου υπάρχει και η προτομή του.
Οι εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο τον Σεπτέμβριο με τον γενικό τίτλο Καπετανίδεια και έχουν μακρά επιτυχή πορεία.
Φέτος στην εκδήλωση παρέστησαν οι Κώστας Καπετανίδης εγγονός του αδερφού του Νίκου Καπετανίδη, συγγραφέας και αντιπρόεδρος του Σωματείου Δράσης Νίκος Καπετανίδης και η Λένα Νίτσου Ψαθά εγγονή του μεγάλου Πόντιου συγγραφέα και μαθητή του Νίκου Καπετανίδη, Δημήτρη Ψαθά.
Η παρουσία των απογόνων των δύο αυτών μεγάλων προσωπικοτήτων της Τραπεζούντας του Πόντου και όλης της Ελλάδος σφράγισε με εμφατικό τρόπο τις φετινές εκδηλώσεις.
Ο Κώστας Καπετανίδης στον χαιρετισμό του ευχαρίστησε το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης Ποντίων Πειραιά Δραπετσώνας Κερατσινίου για την τιμή που επιφυλάσσει κάθε χρόνο στον πρόγονο του με τον προσήκοντα σεβασμό.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Κώστας Καπετανίδης στον αείμνηστο πρώην Πρόεδρο της Ένωσης Ποντίων Πειραιά Δραπετσώνας Κερατσινίου Δαμιανό Ποιμενίδη που διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον παππού του Κώστα στο διάβα των χρόνων.
Η Λένα Νίτσου Ψαθά στον συγκινητικό της χαιρετισμό τόνισε: "Πανοσιολογιότατε, κύριε Δήμαρχε, αγαπητή Πρόεδρε της Ένωσης Ποντίων Πειραιώς -Κερατσινίου -Δραπετσώνας, εκλεκτοί καλεσμένοι,
Για τον Νίκο Καπετανίδη άκουσα πρώτη φορά από τον παππού μου, τον γνωστό Πόντιο δημοσιογράφο και συγγραφέα, Δημήτρη Ψαθά, όταν ήμουν, δεν ήμουν, 10 χρονών.
Τον είχε σε μεγάλη εκτίμηση τον Καπετανίδη ο Ψαθάς, και τον ανέφερε σχεδόν πάντα σε Ποντιακές εκδηλώσεις που τύχαινε να παρουσιάζει ή να προλογίζει αλλά και σε εμάς στο σπίτι τον ανέφερε συχνά όχι μόνο ως συναπόφοιτο του στο φημισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα, ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ, αλλά ως φλογερό πατριώτη, δημοσιογράφο, εκδότη, στου οποίου την εφημερίδα ΕΠΟΧΗ έτυχε να εργαστεί, πρώτη φορά ως βοηθός και μαθητευόμενος δημοσιογράφος, το καλοκαίρι του 1919 όταν ο Ψαθάς ήταν ακόμη 14 χρονών και ο Καπετανίδης 29 ετών.
Η εμπειρία αυτή τον σημάδεψε τον Ψαθά και τον οδήγησε αργότερα όταν έφθασε πρόσφυγας και ορφανός με την μητέρα του και 4 αδερφές στην Αθήνα να εργαστεί ως δημοσιογράφος και να αναφέρει πάντα τον Καπετανίδη ως πνευματικό του πατέρα.
Σαράντα χρόνια αργότερα βέβαια ο Ψαθάς ανταποδίδει την προσφορά του πνευματικού του πατέρα όταν, το 1966, ώριμος πια και αναγνωρισμένος ως κορυφαίος δημοσιογράφος, λογοτέχνης και θεατρικός συγγραφέας συγγράφει το αυτοβιογραφικό-ιστορικό χρονικό του Γη του Πόντου, την «Βίβλο του Ποντιακού Ελληνισμού» όπως την αποκάλεσε ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος.
Ο Ψαθάς έγραψε την «Γη Πόντου», για να κάνει γνωστή την ιστορία και τους αγώνες των ηρώων της ιδιαίτερης πατρίδας του, του Πόντου.
Έκανε έτσι γνωστά τα σπουδαιότερα γεγονότα της ιστορίας του Πόντου ως αυτόπτης μάρτυρας αλλά και μέσα από τα τεύχη της εφημερίδας «Η Εποχή» του ήρωα και μάρτυρα Νίκου Καπετανίδη, τα οποία μετέφερε και διέσωσε στην Ελλάδα ο αδερφός του ο Κώστας Καπετανίδης, με κίνδυνο της ζωής του και τα δημοσίευσε πρώτος ο Ψαθάς στην «Γη του Πόντου».
Τις σελίδες της «Γης του Πόντου» τις διάβασα για πρώτη φορά 12 χρονών και με συνεπήραν καθώς ζωντάνεψαν στην παιδική μου φαντασία έντονες εικόνες και χαρακτήρες πρωταγωνιστών από την Τραπεζούντα.
Απόψε θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω την εμπειρία διαβάζοντάς σε εσάς ένα απόσπασμα από την «Γη του Πόντου» όπου ομιλεί ο ίδιος ο Ψαθάς για τον Καπετανίδη:
«... Στο σχολείο μας στο «Φροντιστήριον Τραπεζούντος», στην έκθεση κανένας άλλος από τους συμμαθητές μου δεν με συναγωνιζόταν, κι όταν ο δάσκαλος μας έβαζε να γράψουμε την έκθεση, εκεί μπροστά του, ω τι χαρά, ενώ οι άλλοι πελάγωναν και κοιτούσαν απελπισμένοι τους γλάρους έξω από τα παράθυρα, εγώ κουλουριαζόμουν επάνω στο θρανίο, γρατζούνιζα με οίστρο το χαρτί, τελείωνα πάντα πρώτος, σηκωνόμουν και παράδινα το τετράδιό μου, προς κατάπληξη και θαυμασμό των άλλων παιδιών που ιδρωκοπούσαν και αγκομαχούσαν.
Ο δάσκαλός μας των Ελληνικών με συμπαθούσε πολύ κι όταν με σήκωνε στο μάθημα, συνήθιζε να λέει: - Έλα εσύ δημοσιογράφε!...
Όμως ο τόσο απίθανος τίτλος ίσως δεν οφειλόταν μόνο στις εκθέσεις μου αλλά στο γνωστό στον δάσκαλό μου γεγονός ότι πριν από ένα ή δύο χρόνια είχα έλθει σε επαφή με το δημοσιογραφικό επάγγελμα κι απέκτησα, επομένως, ένα δικαίωμα στον τίτλο...
Τύχη; Σύμπτωση; Όπως και νάναι η ευκαιρία της πρώτης επαφής μου με την δημοσιογραφία δόθηκε απ΄ τη φιλόστοργη αντίληψη της μητέρας μου, ότι τα καλοκαίρια, με τις διακοπές, δεν έπρεπε να αφήνομαι ελεύθερος στους δρόμους αλλά να απασχολούμαι κάπου σαν καλό παιδί, και τον Σεπτέμβριο πάλι με το καλό να ξαναγυρίζω στο θρανίο».
«... Κι έτσι νάμαι στην ηλικία των 14 ετών τώρα μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα μου στην εφημερίδα «Η Εποχή» του Νίκου Καπετανίδη.
Ήταν ένας νέος άνθρωπος όλο ζωή και δράση, βίαιος, ορμητικός στα άρθρα του, γεμάτος από φλόγα πατριωτική και όνειρα για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη πατρίδα.
Με πολλή συμπάθεια κι αγάπη με πήρε στα γραφεία της «Εποχής» για να κάνω ό,τι μπορούσε να βγαίνει από το χέρι μου και να μεταφέρω τα χειρόγραφά του στο τυπογραφείο.
Αυτή η δουλειά είχε κι ενδιαφέρον γιατί έβλεπα τον κόσμο που μπαινόβγαινε στο γραφείο, άκουγα τόσες και τόσες συζητήσεις...
Το 1919 ο Καπετανίδης είναι μόλις 29 χρονών, εγώ, όμως, απ’ την ηλικία των 14 χρόνων τον βλέπω κιόλας σαν έναν μεγάλο, ώριμο άντρα και τούχω θαυμασμό απεριόριστο. Ο εκδότης της «Εποχής» είναι σχεδόν για μένα ένα είδωλο.
Τα γραφεία της εφημερίδας είναι στον κεντρικό δρόμο της αγοράς − ανεβαίνεις σκάλες, προχωράς στο εσωτερικό και παραμέσα είναι κλεισμένος ο διευθυντής, ο Καπετανίδης, πότε σκυμμένος στα χειρόγραφά του και πότε να συζητά ζωηρά, φωναχτά, για όλα τα προβλήματα του τόπου.
Άξαφνα το κουδούνι −ντιν, ντιν− και μια φωνή: Δημήτρη!
Απ’ το παραμέσα γραφείο όπου κάθομαι, τινάζομαι και τρέχω. Μου απλώνει τα χειρόγραφά του: Τρέχα!
Ο Νίκος Καπετανίδης είναι σ’ όλα του ένα νεύρο − αντίθετα ο αδελφός του ο Κώστας, είναι ένας γαλήνιος και ήρεμος άνθρωπος που κρατά το Λογιστήριο της εφημερίδας και σηκώνει το βάρος των οικονομικών της «Εποχής».
Όταν μπαίνω στο γραφείο του, ο Νίκος Καπετανίδης είναι πάντα σκυμμένος − με το πουκάμισο, το παπιγιόν, με τους αγκώνες απλωμένους και κάθε τόσο να βουτά την πένα νευρικά στο μελανοδοχείο και να τρέχει ο κοντυλοφόρος πηδηχτά στο δημοσιογραφικό χαρτί.
Το μέτωπο πλατύ, η φυσιογνωμία λίγο σκληρή, αδρά, ωστόσο, τα χαρακτηριστικά του, έτσι που κάνει εντύπωση σαν μια προσωπικότητα που ξεχωρίζει.
Τι γράφει ο Καπετανίδης τούτους τους καιρούς; Τι λένε τα χειρόγραφα που μεταφέρω;
Ο αδελφός του ο Κώστας −ζει σήμερα στην Αθήνα− έχει περισώσει τον τόμο της «Εποχής» 1919‐1920, κι είχε την καλοσύνη να τον θέσει στη διάθεσή μου.
Να, λοιπόν, που ζωντανεύουν οι ελπιδοφόρες εκείνες ημέρες καθώς ξεφυλλίζω και διαβάζω τα γραφτά του ακούραστου και γενναίου αγωνιστή, που η μοίρα τού έγραφε να βρει τον θάνατο στην αγχόνη.
Στα περισσότερα άρθρα του και σε πολλά άλλα μετέπειτα, ο Νίκος Καπετανίδης διατύπωνε την επιθυμία του για ανεξαρτησία του Ποντιακού κράτους και συνένωση με την Ελλάδα.
Η συνέχεια γνωστή. Το 1921 συλλαμβάνεται από το εθνικιστικό κράτος του Μουσταφά Κεμάλ και οδηγείται στα αποκαλούμενα «Δικαστήρια της Ανεξαρτησίας της Αμάσειας» και εκτελείται δι απαγχονισμού στις 21 Σεπτεμβρίου του 1921.
Τα τελευταία του λόγια στο ικρίωμα ήταν «Ζήτω η Ελλάς!».
Ήταν μόλις 32 ετών ο εθνομάρτυρας του Πόντου, την μνήμη του οποίου τιμούμε όλοι εμείς κάθε χρόνο."