Την Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2026, από τις 11:00 το πρωί, οι δρόμοι του Παραδείσου και του Μυλαυλάκου στην Κατερίνη θα γεμίσουν με ήχους, χρώματα και παραδοσιακή ζωντάνια, καθώς αναβιώνεται το εθιμικό δρώμενο «Μωμοέρια». Η εκδήλωση διοργανώνεται από τον Ποντιακό Σύλλογο Κατερίνης «Παναγία Σουμελά» σε συνεργασία με την Ποντιακή Θεατρική Σκηνή Πιερίας.
Το δρώμενο θα ξεκινήσει από την πλατεία των Εργατικών Κατοικιών Μυλαυλάκου και θα καταλήξει στην οδό Κρήτης με Διαμ. Νικολάου. Στην πομπή συμμετέχουν παραδοσιακά ντυμένοι Μωμόγεροι. Τη μουσική επένδυση αναλαμβάνουν ο Παναγιώτης Στεφανίδης στη λύρα και ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος στο αγγείο.
Μετά την ολοκλήρωση της πομπής, θα ακολουθήσει παραδοσιακό γλέντι με χορό και τραγούδι.
Tο έθιμο των «Μωμόγερων» θα αναβιώσει και φέτος από τον Πολιτιστικό Όμιλο Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς»
Ο Πολιτιστικός Όμιλος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς» παρουσιάζει και φέτος το έθιμο των «Μωμόγερων», στις 03/01/2026. Το δρώμενο είναι ενταγμένο στις φετινές εορταστικές εκδηλώσεις του Δήμου Κομοτηνής και της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού και Νέας Γενιάς. Κατά το έθιμο, οι Μωμόγεροι θα ξεκινήσουν τη χορευτική πορεία τους από το Δημαρχείο της πόλης, διασχίζοντας την Πλατεία Ειρήνης και καταλήγοντας στο Πάρκο Αγίας Παρασκευής.
Πρόκειται να αναβιώσει η παραλλαγή «Κιτί Γοτσά» ενταγμένη στα δρώμενα του Δωδεκαημέρου και συνδεδεμένη με την αναγέννηση της φύσης και την αλλαγή του χρόνου. Το έφεραν στο Θρυλόριο το 1923 Πόντιοι πρόσφυγες από την επαρχία Γουρούχ της Κερασούντας. Από το 1999 μέχρι και σήμερα το έθιμο αναβιώνεται από τον ΠΟΠ Θρυλορίου.
Το σατιρικό και θεατρικό αυτό δρώμενο περιλαμβάνει τον «Κιτί Γοτσά» (παλιός χρόνος) με τη «Χερκελέ» του (12 παλικάρια – οι μήνες), τον «Αράπη» (νέος χρόνος) και τη «Νύφη» (αναγέννηση της φύσης). Ο θίασος περιδιαβαίνει τα σπίτια με λύρα ή αγγείο (είδος γκάιντας) και νταούλι, καταλήγοντας σε χορό, τραγούδι και γλέντι.
«Κομνηνοί» και «Αργοναύτες» επισφράγισαν την αδελφοποίηση
«Σήμερα τα παιδιά μας επιστρέφουν από την Κολωνία», μου είπε προ ημερών με έκδηλη την υπερηφάνεια ο Στέφανος Αμανατίδης, πρόεδρος του Συλλόγου Κομνηνοί Νέας Υόρκης.
Αρχικά νόμισα ότι πρόκειται για μια συνήθη επίσκεψη που διοργανώνουν διάφοροι φορείς την εορταστική περίοδο των Ευχαριστιών και των Χριστουγέννων. Βλέποντας την αμηχανία μου ο κ. Αμανατίδης με προσγείωσε και μάλιστα διέγειρε την περιέργειά μου.
«Το χορευτικό μας υπό την καθοδήγηση της Ελένης Τσαριταλίδου και του Δημήτρη Σταφανίδη συμμετείχε στις εκδηλώσεις και στον χορό του Συλλόγου Ποντίων Κολονίας «Οι Αργοναύτες» και ταυτόχρονα επισφράγισε την αδελφοποίηση των δύο Συλλόγων», επεσήμανε ο κ. Αμανατίδης.
Ο όρος αδελφοποίηση με παραξένευσε, διότι πρόκειται για ένα κίνημα που είχε ξεκινήσει στα χρόνια της μεταπολίτευσης και στα τέλη του προηγούμενου αιώνα είχε πάρει μορφή χιονοστιβάδας.
Σήμερα εν έτη 2025 οι αδελφοποιήσεις που είχαν επιτευχθεί τις δεκαετίες του ’80, του ’90 και στις αρχές της νέας χιλιετίας έχουν παραδοθεί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Η αδελφοποίηση του ιστορικού Συλλόγου Ποντίων «Κομνηνοί» Νέας Υόρκης και του Συλλόγου Ποντίων Κολονίας «Οι Αργοναύτες», ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο.
Πήρε σάρκα και οστά στον ετήσιο χορό των Αργοναυτών που έλαβε χώρα το βράδυ του Σαββάτου, 29ης Νοεμβρίου 2025, στο SAAL 2000, στο Bergisch Gladbach στην Κολωνία και στον οποίο δεν έπεφτε καρφίτσα.
Στον χορό συμμετείχαν όλα τα χορευτικά των Αργοναυτών και μια αντιπροσωπεία του χορευτικού του Συλλόγου Κομνηνών. 86 συνολικά χορευτές από τριών ετών μέχρι και ενήλικες ξεδίπλωσαν τις χορευτικές τους ικανότητες και ήρθαν να υπενθυμίσουν σε όλους ότι ο χορός, το τραγούδι και η ποντιακή διάλεκτος αποτελούν τους συνδετικούς κρίκους που συνδέουν τις νεώτερες γενιές των Ποντίων.
Πρόκειται για τους συνεκτικούς κρίκους, οι οποίοι «είναι σαν το παλιό κρασί» που λέει και ο λαός και έρχονται να διαμηνύσουν ότι ο «Πόντος ζει», ζει στις καρδιές των όπου γης Ποντίων και βασιλεύει.
Το επόμενο βήμα της αδελφοποίησης θα γίνει το 2027 με την έλευση στην Αμερική των χορευτικών των «Αργοναυτών» στο Φεστιβάλ που θα διοργανώσει η Νεολαία της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά.
Ο Σύλλογος της Νέας Υόρκης, όπως έγραψαν οι «Αναμνήσεις» ιδρύθηκε το 1966, ενώ ο Σύλλογος της Κολωνίας «Αργοναύτες» ιδρύθηκε το 1986. Συνεπώς το νέο έτος θα αποτελέσει την αφετηρία των εορταστικών εκδηλώσεων για την 80η επέτειο των Κομνηνών στην Αστόρια και την 60ή επέτειο των Αργοναυτών στην Κολώνια.
Παρακολουθώντας προσεκτικά το βίντεο της εν λόγω εκδήλωσης διαπίστωσα ότι τα χορευτικά της Κολωνίας υπερέχουν αριθμητικά των Κομνηνών, αλλά ο παλμός και το πάθος είναι εφάμιλλα.
Οι Κομνηνοί υπερέχουν όχι μόνο ως προς την μακροζωΐα, είναι 20 χρόνια μεγαλύτεροι, αλλά και ως προς τα περιουσιακά τους στοιχεία. Οι Κομνηνοί είναι «σπιτωμένοι», που λέει και ο λαός, καθώς προ πέντε περίπου δεκαετιών απέκτησαν το δικό τους κεραμίδι. Πρόκειται για το διώροφο κτίριο στην διεύθυνση 3125 23rd Ave, Astoria, NY, στο οποίο αναπτύσσουν την πολυσχιδή δράση και διδάσκουν τις παραδόσεις τα ήδη και τα έθιμα στις νεότερες γενιές των Ελληνοαμερικανών.
Οι Κομνηνοί της Νέας Υόρκης είναι τυχεροί για έναν επί πλέον λόγο, διότι είναι συν -δικαιούχοι στην Ποντιακή Γη στο Νέο Κόσμο, όπως είθισται να αποκαλούμε το ιδιόκτητο και άνευ υποθήκης ιερό προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά στο Ουέστ Μίλφορντ της Νέας Ιερσέης. Εκεί που οι Πόντιοι της Αμερικής και του Καναδά φιλοδοξούν να δημιουργήσουν το δικό του «Παλλάδιον», το Παλλάδιον του Ελληνισμού της Αμερικής.
Η Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ και Καναδά εξέδωσε ανακοίνωση μέσω της οποίας εκφράζει την ευαρέσκειά της για την αδελφοποίηση και προτρέπει τους δύο φορείς να εδραιώσουν να εντείνουν αυτή την συνεργασία.
Εξίσου συγκινητική είναι και η απάντηση του Συλλόγου Ελλήνων Ποντίων Κολωνίας στην ανακοίνωση της Παμποντιακής, την οποία και παραθέτουμε ατόφια:
«Οι Αργοναύτες Ευχαριστούμε θερμά την Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ & Καναδά για τα εγκάρδια λόγια και τη στήριξή της.
Για εμάς, στον Σύλλογο Ελλήνων Ποντίων Κολωνίας «Οι Αργοναύτες», η συνεργασία αυτή αποτελεί μια σημαντική γέφυρα που ενώνει τον ποντιακό ελληνισμό όπου και αν βρίσκεται. Μαζί με τον Σύλλογο Ποντίων «Κομνηνοί» Νέας Υόρκης δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να υπηρετούμε την παράδοση, τον πολιτισμό μας και τη νέα γενιά, με σεβασμό στις ρίζες μας και όραμα για το μέλλον.
Η ενότητα και η συνεργασία είναι η δύναμή μας, και πιστεύουμε ότι μέσα από κοινές δράσεις θα καταφέρουμε να προσφέρουμε ακόμη περισσότερα στον ποντιακό ελληνισμό.
Σας ευχαριστούμε για την τιμή και την εμπιστοσύνη. Ευχόμαστε να συνεχίσουμε όλοι μαζί με υγεία, δημιουργικότητα και δύναμη.
Με εκτίμηση, Ο Σύλλογος Ελλήνων Ποντίων Κολωνίας «Οι Αργοναύτες»
Αργοναύτες
Ο Σύλλογος Ελλήνων Ποντίων Κολωνίας και Περιχώρων «Οι Αργοναύτες» ιδρύθηκε το 1986 στην Κολωνία της Γερμανίας από πόντιους μετανάστες με σκοπό την διατήρηση και προβολή του ποντιακού πολιτισμού και την διάσωση και διάδοση των πατροπαράδοτων ηθών, εθίμων και παραδόσεων.
Ο σύλλογος διατηρεί τμήμα διδασκαλίας ποντιακών χορών για παιδιά και ενηλίκους, σχολή εκμάθησης ποντιακής λύρας και καλλιεργεί θεατρικές παραστάσεις, οργανώνει σεμινάρια και εκθέσεις Ιστορίας, πρωθεί δυναμικές συνεργασίες σε θέματα Γενοκτονίας με ομοιοπαθούντες εθνότητες όπως αυτή των Αρμενίων και Αραμαίων-Ασσυρίων.
Οι κύριες δραστηριότητες του συλλόγου περιλαμβάνουν Εμφανίσεις του αξιόλογου χορευτικού μας τμήματος των νεολαίων, εντός και εκτός Γερμανίας.
Στην Γερμανία συμμετέχουμε στο Φεστιβάλ Νεολαίας της Ομοσπονδίας μας, φιλοξενία συναπαντήματος ποντιακής νεολαίας, πρώτος χορός νεολαίας στην Βόρειο-Ρηνανία-Βεστφαλία (NRW) το 2008 κ.ά.), συνδιοργανώνουμε κάθε χρόνο στην Ρηνανία-Βεστφαλία με όλους τους εδώ ποντιακούς συλλόγους μία εντυπωσιακή εκδήλωση μνήμης της ποντιακής Γενoκτονίας και παρουσιάζουμε τις παραδόσεις μας με ένα υπεύθυνο και επαγγελματικό τρόπο σε πολλές πολυπολιτισμικές εκδηλώσεις διάφορων γερμανικών πόλεων.
Εμφανίσεις στο Εξωτερικό και Γερμανία
- Φίσκα Κιλκίς (2008).
- Μεσαίο Θεσσαλονίκης (2009).
- Ποντιακή Ένωση Στουτγκάρδης και Περιχώρων “Η ΡΩΜΑΝΙΑ” (2009).
Ελληνικό Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων «Άγιος Ευγένιος – Προστάτης της Τραπεζούντας»
Νέο Δ.Σ. εξελέγη στον Ελληνικό Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων «Άγιος Ευγένιος – Προστάτης της Τραπεζούντας». Ο νεοσυσταθείς σύλλογoς έχει ως σκοπό τη διατήρηση, ανάδειξη και προώθηση της ποντιακής ιστορίας, παράδοσης, γλώσσας και πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και την ενεργή παρουσία του συλλόγου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με στόχο την ενημέρωση, τη συμμετοχή και την εξωστρέφεια.
Η σύνθεση έχει ως εξής:
Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης
Αντιπρόεδρος: Αναστασία Ιγνατιάδου
Γεν. Γραμματέας: Σοφία Λαζαρίδου
Ταμίας: Νικόλαος Γρηγοριάδης
Υπεύθυνη Χορευτικού και Δημοσίων Σχέσεων: Παναγιώτα Τσιολάκη
Καβάλα: Αναβίωση του Ποντιακού δρώμενου των «Μωμόγερων»
Έναν έντονα παραδοσιακό και γιορτινό τόνο πήρε το μεσημέρι του Σαββάτου 27 Δεκεμβρίου το κέντρο της Καβάλας, με την αναβίωση του ποντιακού λαϊκού δρώμενου των Μωμόγερων, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της «Αστερούπολης 2025» του Δήμου Καβάλας.
Τα μέλη του “Όμιλος Ποντίων Χορευτών Καβάλας”, ξεσήκωσαν μικρούς και μεγάλους με παραδοσιακούς ρυθμούς, δρώμενα και σατιρικές αναπαραστάσεις, παρασύροντας τους Καβαλιώτες σε ένα αυθεντικό ταξίδι στην ποντιακή παράδοση. Η παρουσία τους έδωσε έναν διαφορετικό και βιωματικό χαρακτήρα στις εορταστικές δράσεις της πόλης, λίγο πριν την εκπνοή του 2025.
Οι Μωμόγεροι, γνωστοί και ως Μωμόεροι ή Μωμοέρια, αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα ποντιακά λαϊκά έθιμα, με ευχετηριακό και σατιρικό χαρακτήρα, που τελείται το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα έως τα Θεοφάνια. Οι ρίζες του εθίμου ανάγονται σε προχριστιανικούς χρόνους, ενώ αργότερα οι Πόντιοι του προσέδωσαν χριστιανικά στοιχεία, συνδέοντάς το με την αναγέννηση της φύσης και τον ερχομό του νέου έτους.
Με εντυπωσιακές μεταμφιέσεις, τομάρια ζώων, παραδοσιακές στολές και συμβολικές κινήσεις, το δρώμενο αναπαριστά την ιστορία του Κιτί Γοτσά, προσφέροντας θέαμα, σάτιρα και πολιτιστική μνήμη.
Η αναβίωση των Μωμόγερων στην Καβάλα επιβεβαιώνει για ακόμη μία φορά ότι η «Αστερούπολη» δεν είναι μόνο γιορτινός στολισμός, αλλά και ζωντανή παράδοση, που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και κρατά την πολιτιστική κληρονομιά ζωντανή.
