 |
| Έφυγε από τη ζωή ο πολυγραφότατος Χρήστος Ανδρεάδης, από τη γενιά των Ποντίων διανοουμένων |
του Βλάση Αγτζίδη
Ο Χρήστος Ανδρεάδης υπήρξε εκπαιδευτικός, πολυγραφότατος με πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο. Στην «Εργογραφία» που εκδόθηκε το 2014 δημοσιεύονται οι τίτλοι εκατοντάδων δημοσιευμάτων του. Επίσης ένα μεγάλο μέρος των κειμένων του δημοσιεύτηκε στο βιβλίο «Κριτικές βιβλίων και δημοσιευμάτων μου (άρθρων και μελετών) 1954-2013» (2013, εκδ. Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη)
Ο Ανδρεάδης ήταν αυστηρός στην κρίση του. Ήξερε πότε και γιατί θα εγκωμίαζε το έργο κάποιου ερευνητή. Τα κριτήριά του ήταν στέρεα και συνεπή... Και δεν είχε αυταπάτες!
Ακριβώς γι' αυτό επέλεξε να μην εμπλακεί στα λεγόμενα "κοινά" (να συμμετάσχει μόνο, αυτονοήτως, στην ΕΠΜ, όπως και στον ιστορικό σύλλογο της Καλλιθέας "Αργοναύτες-Κομνηνοί") και να παραμείνει σ' ένα αυστηρά ακαδημαϊκό χώρο διατηρώντας ακέραιο το ερευνητικό του επίπεδο.
Εξέδωσε τα εξής βιβλία:
(2012) Κείμενα εφημερίδων Κωνσταντινουπόλεως για τον ελληνισμό του Πόντου 1843-1903, Κυριακίδη Αφοί
(2012) Το νόημα της ελευθερίας στα πλαίσια της παιδείας, Κυριακίδη Αφοί
(2010) Εκθέσεις προξενικές εκπαιδευτικές, εκκλησιαστικές και λοιπά συναφή έγγραφα του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα για τον υπόδουλο και μη ελληνισμό, Κυριακίδη Αφοί
(2004) Ο Κορυτσάς και Πρεμετής Φώτιος Καλπίδης 1862-1906, Κυριακίδη Αφοί
Ο ίδιος, όταν μελετούσε τις κωνσταντινουπολίτικες εφημερίδες, έγραψε τα εξής για την ερευνητική του δράση και τα προσωπικά κίνητρα που τον οδήγησαν στο να αφιερώσει τις προσπάθειές του στην διερεύνηση άγνωστων σελίδων της ιστορίας του Πόντου:
«Από τα φοιτητικά μου ακόμη χρόνια (1946-1950) μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον μου για τον Πόντο και οτιδήποτε είχε σχέση με αυτόν (ακούσματα διάφορα, σποραδικές πληροφορίες σ' εφημερίδες και περιοδικά ή βιβλία, ειδήσεις σχολικές κα εξωσχολικές κλπ.), ακριβώς επειδή άκουγα τον πατέρα μου, δάσκαλό μου στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού μας (Μοναστηράκι Αλμωπίας), να διηγείται τόσο εκεί, όσο και έξω από αυτό, ερχόμενος σ' επικοινωνία με τους κατοίκους του χωριού, πάντα διάφορα περιστατικά της ζωής του από το μακρινό Πόντο και μάλιστα την ιδιαίτερη πατρίδα του, το Τσαγράκ της Κερασούντος του Πόντου, περιστατικά που αποτυπώνονταν στα κατάβαθα της ψυχής μου και φλόγιζαν την επιθυμία μου να τα γνωρίσω όσο μπορούσα καλύτερα. Από τη στιγμή μάλιστα που τον άκουσα να εξιστορεί τη δράση του θείου του Φωτίου Καλπίδη, μετέπειτα μητροπολίτη Κορυτσάς και Πρεμετής που δολοφονήθηκε από συμμορίτες Ρωμουναλβανούς το 1906, έθεσα σκοπό της ζωής μου να ερευνήσω τα σχετικά με τη ζωή και τον τραγικό του θάνατο και όλα αυτά να τα καταγράψω, πράγμα πού τελικά το κατόρθωσα ύστερα από αρκετούς κόπους με την έκδοση του βιβλίου μου "Ο Κορυτσάς και Πρεμετής Φώτιος Καλπίδης (1862-1906), ο Πόντιος εθνομάρτυς ιεράρχης - πρώτο θύμα του μακεδονικού αγώνα", έκδοση των Αδελφών Κυριακίδη, στη Θεσσαλονίκη το 2004, σελίδων 527, ένα βιβλίο, που τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών (29-12-2005).
Εννοείται ότι η έρευνά μου για την ανεύρεση στοιχείων της ζωής του περιστράφηκε κυρίως στα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών (ΥΠΕΞ), διότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο οποίο κατέφυγα δεν μπόρεσε να με εξυπηρετήσει για διάφορους λόγους, και έτσι πλούσια ήταν τα στοιχεία που συνέλεξα από το 1973, ώστε να επιτύχω το σκοπό μου. Παράλληλα με την έρευνα εκείνη και λόγω του χρόνου που διέθετα απευθύνθηκα και στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, ερευνώντας διάφορες εφημερίδες, για την ανεύρεση στοιχείων βοηθητικών για τη συγγραφή του βιβλίου μου, υποθέτοντας ότι θα βρω υλικό από διάφορες εφημερίδες του Πόντου. Με λύπη μου διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε ούτε καν ένα σώμα ποντιακής εφημερίδας στα βιβλιοστάσια της Βιβλιοθήκης της Βουλής, πράγμα που αποκαρδιωμένος εξακρίβωσα ότι επαναλαμβανόταν και στα βιβλιοστάσια της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Μπροστά στην απελπιστική αυτή κατάσταση σκέφθηκα να ερευνήσω τις εφημερίδες της Κωνσταντινουπόλεως, αναζητώντας από την ανάγνωσή τους την καταγραφή μόνο όσων λημμάτων αναφέρονταν στον Πόντο, πράγμα που με μεγάλη μου χαρά και επέτυχα, αφού αρκετές ήταν οι εφημερίδες Κωνσταντινουπόλεως που ερεύνησα, βρίσκοντας λήμματα, αναφερόμενα στον ελληνισμό του Πόντου. [...] Αρχίσαμε την έρευνά μας από τις αρχαιότερες, με πρώτη τον "Τηλέγραφο του Βοσπόρου", σημειώνοντας λεπτομερώς τα φύλλα που μελετήσαμε, τον αριθμό και τη χρονολογία του φύλλου καταρχήν και δίπλα το περιεχόμενο του λήμματος όσο πιο σύντομα μπορούσαμε. [...]
Όπως ετόνισα παραπάνω ήταν αδύνατο να αποδελτιωθούν όλες αυτές οι εφημερίδες. Παρ' όλα ταύτα, οι αποδελτιώσεις που έκανα δημοσιεύοντάς τες εδώ, κατ' ανάγκη περιληπτικώς, αφορούν συγκεκριμένο αριθμό φύλλων εφημερίδων, ανερχομένων σε 848 συνολικά φύλλα. Εκείνο που υπολείπεται, για να ολοκληρωθεί το έργο τούτο, είναι να αποδελτιωθούν και όλες οι άλλες εφημερίδες με τις χιλιάδες φύλλα, κάτι πολύ ποθητό αλλά δυσκολότατο [...]»
Η οικογένειά του ενημερώνει ότι η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί στο Κοιμητήριο Καλλιθέας, την Τετάρτη, 27 Νοεμβρίου 2019 στις 13:30.