 |
| Ο Πόντιος πρόεδρος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Ιωάννης Πασαλίδης και το Κυπριακό ζήτημα στη δεκαετία του 1950 |
του Θεοφάνη Μαλκίδη
Η δεκαετία του 1950 αποτέλεσε τη χρονική περίοδο που χαρακτηρίστηκε από την κυριαρχία του Κυπριακού ζητήματος στον Ελληνικό κόσμο, αλλά και παγκόσμια. Το δημοψήφισμα για την αυτοδιάθεση -Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, ο απελευθερωτικός αγώνας 1955-1959, οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, αποτέλεσαν παραμέτρους του Κυπριακού στη δεκαετία του 1950. Με την Κύπρο ασχολήθηκε σύσσωμη η ελληνική πολιτική και κοινωνία και υπήρξε μία πρωτοφανή κινητοποίηση κοινωνικών ομάδων, τάξεων, επαγγελματικών φορέων και κυρίως της νεολαίας. Μάλιστα αυτή έδωσε και φόρο αίματος στις μεγάλες διαδηλώσεις.
Ο Ιωάννης Πασαλίδης (1885-1968), σημαντική πολιτική προσωπικότητα που πρωταγωνίστησε στη δεκαετία του Κυπριακού, αποτέλεσε την προσωποποίηση της ελληνικής ιστορίας του 19ου και 20ου αιώνα, την προσωποποίηση της διαδρομής των Ελλήνων της καθ΄ ημάς Ανατολής. Πόντιος, ο οποίος κατέφυγε στη Ρωσία για σωτηρία από την Τουρκική καταπίεση και γενοκτονία, με σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση και στη δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης, δραστηριότητα για την ανάδειξη της γενοκτονίας των Ελλήνων, προσφυγιά στην Ελλάδα, προσφορά στον προσφυγικό πληθυσμό, ανιδιοτελής κοινωνική δράση, φυλάκιση στην κατοχή, παρουσία στις δύσκολες μεταπολεμικές και μετεμφυλιακές δεκαετίες.
Ο Ι. Πασαλίδης υπήρξε μία σημαντική πολιτική προσωπικότητα με καθολική αποδοχή, πρωτοπόρος στους αγώνες για κοινωνική δικαιοσύνη, ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία, προάσπιση των συμφερόντων του Ελληνικού λαού. Όλα αυτά τα συνδύασε με την ηθική, με την πραότητά του, την οξυδέρκειά του και την ουσία των παρεμβάσεών του.
Το βιβλίο διερευνά την πολιτική παρουσία του προέδρου της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) Ιωάννη Πασαλίδη και τις παρεμβάσεις του για την Κύπρο, όπως αναπτύχθηκαν εντός της Βουλής των Ελλήνων στη δεκαετία του 1950. Το βιβλίο καταγράφει μέσα από τα πρακτικά των συνεδριάσεων της Βουλής τις αγορεύσεις, τις παρεμβάσεις, τα επερωτήσεις, τους λόγους, τα κείμενα του Ιωάννη Πασαλίδη. Το βιβλίο συμβάλλει στη διερεύνηση μίας εκ των πολλών πτυχών δράσης του Ι. Πασαλίδη, αυτής που σχετίζεται με την Κύπρο και κάνει ευρύτερα γνωστή τη δραστηριότητα του πολιτικού ανδρός, ο οποίος έβαλε το εθνικό πάνω από το κομματικό ή το προσωπικό συμφέρον.
Όπως σημειώνεται στο βιβλίο, η πολιτική προσωπικότητα του Ιωάννη Πασαλίδη ενσάρκωσε ένα μεγάλο μέρος των οραμάτων του ελληνικού λαού για την Κύπρο- η μεγάλη εκλογική δύναμη που ανέδειξε την ΕΔΑ αξιωματική αντιπολίτευση το 1958 οφείλεται κατά τη γνώμη μας κυρίως σε αυτή τη στάση- προκαλώντας τον πανικό στις δυνάμεις της υποχώρησης.
Παρά τα πάθη και τις διώξεις, το διχασμό, ο Ιωάννης Πασαλίδης ένωσε τους ανθρώπους που πίστευαν στο δίκαιο του αγώνα του ελληνικού λαού στην Κύπρο, καταγγέλλοντας την υποχώρηση, την υποτέλεια και την παράδοση. Το βιβλίο είναι χρήσιμο, όχι μόνο για την γνώση των παρεμβάσεών του Ι. Πασαλίδη για την Κύπρο στη Βουλή των Ελλήνων, αλλά και για την κατανόηση της στάσης της ελλαδικής πολιτικής ηγεσίας.
Ο Φάνης Μαλκίδης είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης για τη Μελέτη των Γενοκτονιών και έχει τιμηθεί από το Συμβούλιο Τύπου των Εθνικών Κοινοτήτων του Καναδά για την συνεισφορά του στον πολιτισμό και την αλληλοκατανόηση μεταξύ των εθνικών κοινοτήτων.