του Ν. Λυγερού
Στα Διπλωματικά έγγραφα από τη Βιέννη (1909-1918), ο Πολυχρόνης Ενεπικίδης γράφει: «Η γενοκτονία αλά τούρκα είναι βουβή, πονηρή, ανατολίτικη, δεν έχει θεωρητικά background, αλλά μάλλον πλιατσικολογικά. Οι καλούμενες εκτοπίσεις, εξορίες των κατοίκων ολόκληρων χωριών, οι εξοντωτικές εκείνες οδοιπορίες μέσα στο χιόνι των γυναικόπαιδων και των γερόντων -οι άντρες βρίσκονταν ήδη στα τάγματα εργασίας ή στο στρατό- δεν οδηγούν φυσικά σε κανένα Ausschwitz με τους διαβολικά οργανωμένους μηχανισμούς της φυσικής εξόντωσης του ανθρώπου - όχι! Ήταν όμως ένα Ausschwitz εν ροή, οι άνθρωποι πέθαιναν καθ’ οδόν, δεν περπατούσαν για να φτάσουν κάπου. Όχι. Περπατούσαν για να πεθάνουν από τις κακουχίες, την παγωνιά, την πείνα, τον εξευτελισμό του ανθρώπινου. Αυτό ήταν το διαβολικό σύστημα, πονηρά οργανωμένο. Δεν υπήρχε στο τέρμα κανένα Ausschwitz, γιατί για τους περισσότερους δεν υπήρχε τέρμα. Το ταξίδι προς το θάνατο ήταν ο θάνατος, όχι το τέρμα του ταξιδιού.»
Όπως το αποδεικνύει η αναφορά στο Ausschwitz, το έγγραφο είναι βέβαια μεταγενέστερο και της γενοκτονίας των Ποντίων και του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Συνεπώς υπάρχει το πλαίσιο σύγκρισης και με τη γενοκτονία των Αρμενίων και με τη γενοκτονία των Εβραίων. Αν υπάρχουν αυτές οι γενοκτονίες οφείλεται στη θεωρία των ντομινός. Εφόσον η πρώτη δεν αναγνωρίστηκε ως έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας, ακολούθησε η δεύτερη με μια παραλλαγή και η τρίτη χρησιμοποίησε την πρώτη ως μοντέλο της λειτουργίας της λήθης. Το τουρκικό στοιχείο έδειξε το παράδειγμα του απαράδεκτου και όπως η διεθνής κοινότητα δεν ανταποκρίθηκε σωστά, ακολούθησαν και οι άλλες γενοκτονίες. Άρα η διεθνής κοινότητα ακόμα και αν δεν είναι ένοχη, είναι υπεύθυνη.
Το ίδιο συμβαίνει και τώρα με το ανατολικό ζήτημα. Υπάρχει το πρόβλημα της γενοκτονίας των Αρμενίων, των Ποντίων, της Ίμβρου και της Τενέδου, της Μεγάλης του Γένους Σχολής, της αναγνώρισης της Κύπρου. Τι άλλο χρειαζόμαστε για να καταλάβουμε επιτέλους ότι δεν πρέπει ν’ αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις πριν λυθούν αυτά τα ουσιαστικά προβλήματα; Στο παρελθόν, κάναμε ήδη το λάθος και μάλιστα συνολικά να μην αντιδράσουμε στην επεκτατική τακτική της Τουρκίας. Τώρα πια με τα ευρωπαϊκά δεδομένα δεν μπορούμε να το ανεχθούμε άλλο. Είναι θέμα ηθικής, αξιοπρέπειας και αξιοπιστίας. Και αυτό ισχύει ειδικά για τη γενοκτονία των Ποντίων που δεν έχει αναγνωριστεί από κανένα άλλο κράτος εκτός από την Ελλάδα. Το πλαίσιο είναι θετικό και οι επαφές πρέπει να γίνουν τώρα με χώρες που γνωρίζουν μέσω της ιστορίας τη δράση της Τουρκίας. Πρέπει να γίνουν οι επαφές μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την Αυστρία και με τη Γαλλία, αλλά και εκτός με την Αρμενία. Για να ξεκινήσει με την Κύπρο η πραγματική αναγνώριση των Ποντίων πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα τωρινά δεδομένα. Δεν αρκεί να κλαίμε τη μαύρη μοίρα μας. Πρέπει να γίνουν προσφυγές, πρέπει να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα των Ποντίων τώρα, πριν τη γενοκτονία της λήθης.