Ομιλία Μάξιμου Χαρακόπουλου γραμματέα πολιτικού σχεδιασμού Ν.Δ., βουλευτή Λαρίσης, στην επίκαιρη επερώτηση στη Βουλή σχετικά με τα προβλήματα των Ελλήνων παλλινοστούντων.
"Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η οδύσσεια του ποντιακού ελληνισμού είναι γνωστή.
Διώξεις, εκτελέσεις, τάγματα εργασίας –τα περιβόητα αμελέ ταμπουρού- πορείες θανάτου. Μια γενοκτονία με 353.000 θύματα.
Ξεριζωμένοι οι επιζώντες Πόντιοι από τις πατρογονικές τους εστίες, τους φάρους του ελληνικού πολιτισμού, της Τραπεζούντας, της Σαμψούντας, της Αργυρούπολης, αναζήτησαν καταφύγιο άλλοι στην Ελλάδα και άλλοι στη ορθόδοξη Ρωσία.
Και εκεί, πριν προλάβουν να στεγνώσουν τα δάκρυα για τις χαμένες πατρίδες του Πόντου, ήλθαν αντιμέτωποι με νέες διώξεις. Οι σταλινικές εμμονές εναντίον των μειονοτήτων ήταν ιδιαίτερα σκληρές για τους Έλληνες Ποντίους.
Και πάλι ξεριζωμός, και πάλι εξορία. Αυτή τη φορά στα γκούλαγκ της Σιβηρίας και στις στέπες της Κεντρικής Ασίας. Στόχος η εξόντωση. Και για όσους επιβίωναν η λησμονιά της εθνικής τους καταγωγής.
Αυτός, όμως, ο φιλόπονος και καρτερικός λαός, άντεξε. Διέψευσε τους παρανοϊκούς εγκεφάλους που συνέταξαν και εκτέλεσαν τα εφιαλτικά σχέδια της εξαφάνισής του.
Κράτησε ακλόνητη την ελληνική του συνείδησή, άσβεστη τη φλόγα της επιστροφής του στα πάτρια, ζωντανά τα ήθη και τα έθιμά του.
Και όταν ήλθε η στιγμή της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης, και επετράπη η ελευθερία της μετακίνησης, δεκάδες χιλιάδες συμπατριωτών μας Ποντίων παλινόστησαν στην Ελλάδα.
Στην πλειονότητά τους φτωχοί άνθρωποι, αλλά με σημαντικές ικανότητες, γνώσεις και προσόντα.
Έφθασαν με την λαχτάρα να ζήσουν και να δημιουργήσουν στη πατρίδα, την οποία η πολύχρονη εξορία είχε εξιδανικεύσει στη συλλογική φαντασία τους.
Ποια ήταν όμως, η στάση της Ελληνικής Πολιτείας απέναντι σε αυτούς τους τραντέλληνες; Τους τριάντα φορές Έλληνες;
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι
Δυστυχώς η ενσωμάτωση των παλιννοστούντων στην ελληνική κοινωνία δεν ήταν ανέφελη.
Καταφέραμε ακόμη και αυτό. Να νοιώθουν οι παλιννοστούντες Πόντιοι ξένοι στην Ελλάδα. Στα ξένα ήμουν Έλληνας και στην Ελλάδα ξένος, όπως τραγούδησε ο Στέλιος Καζατζίδης.
Βρέθηκαν αντιμέτωποι με την καχυποψία τους απρόσωπου κρατικού μηχανισμού, που δεν αντιλαμβάνονταν, ούτε το χρέος προς τους ανθρώπους αυτούς, ούτε την εθνική ανάγκη να τους συνδράμει ουσιαστικά για να ενισχύσουν τον εθνικό κορμό.
Η ανυπαρξία σχεδίου και οράματος, αποκαλύφθηκε από την κρατική αδυναμία να συντάξει και να εκτελέσει οργανωμένα την εγκατάσταση των παλιννοστούντων σε ευαίσθητες περιοχές της ελληνικής επικράτειας. Να τονώσουν με νέο αίμα, οικονομικά παρηκμασμένες και δημογραφικά γερασμένες περιοχές.
Η Ρωμανία, μια νέα πόλη, που θα κατοικείτο από παλιννοστούντες, προερχόμενους από αστικές περιοχές, και θα άλλαζε το χάρτη της Θράκης, έμεινε στα χαρτιά, ένα ακόμη απραγματοποίητο όνειρο.
Αντ’ αυτού έγινε εγκατάσταση των Ποντίων ανοργάνωτα και απερίσκεπτα σε αγροτικές περιοχές, όπου υπήρχε αδυναμία εξεύρεσης εργασίας, και ιδιαίτερα για κατόχους πανεπιστημιακών τίτλων.
Το αποτέλεσμα ήταν μεγάλο τμήμα των παλιννοστούντων να εγκαταλείψει τη Θράκη αναζητώντας στο λεκανοπέδιο και τα αστικά κέντρα καλύτερη τύχη.
Και αναρωτιέμαι κύριοι συνάδελφοι, πώς είναι δυνατόν, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, μια καθημαγμένη Ελλάδα, με πενιχρά μέσα, να καταφέρει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα να ενσωματώσει 1.500.000 πρόσφυγες, και η σύγχρονη Ελλάδα της ΕΕ να αδυνατεί να πράξει τα δέοντα απέναντι σε μερικές δεκάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας που ήλθαν τη δεκαετία του ‘90 και του 2000.
Φοβούμαι, ότι τα αίτια αυτής της ανικανότητας οφείλονται σε έλλειμμα οράματος. Λειτουργήσαμε με όρους διαχείρισης. Χωρίς εθνική στρατηγική, χωρίς εδραιωμένη ιστορική συνείδηση για τις αποφάσεις μας.
Γι’ αυτό και οι Πόντιοι δεν αντιμετωπίστηκαν με τους όρους μιας πατρίδας που σέβεται τα παιδιά της και ενδιαφέρεται για την ευημερία και την προκοπή τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Σήμερα, οι συνθήκες είναι πολύ πιο δύσκολες από αυτές των προηγούμενων δεκαετιών. Αντιμετωπίζουμε δημοσιονομική στενότητα, αδυναμία να προωθήσουμε προγράμματα ενίσχυσης ευπαθών κατηγοριών.
Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι ως πολιτεία δεν μπορούμε να πράξουμε τίποτε, να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά, αφήνοντας την κατάσταση στον αυτόματο πιλότο.
Η Πολιτεία, μπορεί και πρέπει να προωθήσει την απλοποίηση των διαδικασιών για την απόδοση της ιθαγένειας στους παλιννοστούντες. Είναι κίνηση, που δεν έχει οικονομικό κόστος, αλλά επιλύει πολλά προβλήματα για χιλιάδες παλιννοστούντες.
Άλλωστε, η κυβέρνηση φάνηκε πολύ γενναιόδωρη στα ζητήματα ιθαγένειας σε υπηκόους τρίτων χωρών, με ελάχιστες προϋποθέσεις και τελικά με καταστροφικές συνέπειες για την αύξηση της λαθρομετανάστευσης.
Επιπλέον, πρέπει να υπάρξει η δυνατότητα αναδιάρθρωσης των χρεών παλιννοστούντων από στεγαστικά δάνεια, που πράγματι δόθηκαν με ευνοϊκούς όρους. Όμως, σήμερα η οικονομική κρίση έχει πλήξει και αυτούς με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι πρόσφυγες του ’22 μέσα σε λίγα χρόνια αντί για βάρος στο ελληνικό κράτος έγιναν δύναμη προόδου και προκοπής.
Στην νέα γενιά Ποντίων προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην πατρίδα, θα πρέπει να δούμε όχι τους φτωχούς μας συγγενείς, αλλά τα δυναμικά τμήματα που θα πρωτοπορήσουν στην οικοδόμηση ενός παραγωγικού μοντέλου που έχει ανάγκη η χώρα".