Νέα Υόρκη.- Μετά το Μανχάταν, η ιστορία του Φρίντγιοφ Νάνσεν, του προστάτη των προσφύγων και των κατατρεγμένων του Μεσοπολέμου, συμπεριλαμβανομένων και των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, μεταφέρθηκε και στην Αστόρια, με τη διάλεξη του καθηγητή Ιστορίας του Haverford College, Δρ. Αλεξάντερ Κίτροεφ, αφιερωμένη στη μνήμη του Δρα Χάρη Ψωμιάδη, ιδρυτή του Κέντρου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Κουίνς Κόλετζ, ο οποίος πέθανε τον περασμένο Αύγουστο σε ηλικία 82 ετών. Λίγες μέρες μετά το θάνατο του καθηγητή Ψωμιάδη κυκλοφόρησε το τελευταίο βιβλίο, «Ο Φρίντγιοφ Νάνσεν και το Ελληνικό Προσφυγικό Πρόβλημα 1922-1924».
Η διάλεξη του δρα Κιτρόεφ στο «Σταθάκειο» διοργανώθηκε από το Κέντρο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών, σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Ελληνικών Σωματείων Νέας Υόρκης, την Παμποντιακή Ομοσπονδία Αμερικής και Καναδά και τους Συλλόγους «Πόντος» Κονέκτικατ και «Κομνηνοί» Νέας Υόρκης.
Τον ομιλητή παρουσίασε ο διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών Σπουδών, Δρ. Χρήστος Ιωαννίδης, ο οποίος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο μεγάλο έργο του προκατόχου του Χάρη Ψωμιάδη.
Η ομιλία του καθηγητή Κιτρόεφ εστιάστηκε στο δράμα των προσφύγων της Μικράς Ασίας και του Πόντου, από τη διάσωση και την προσφυγιά, τα πολλά προβλήματα προσαρμογής και οι διακρίσεις που αντιμετώπισαν στην Ελλάδα. Αναφέρθηκε ακόμη στις προσπάθειες διεθνοποίησης του Ποντιακού ζητήματος μέσω των προσπαθειών αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στην μεγάλη προσφορά του καθηγητή Ψωμιάδη, όχι μόνο προς την Ελληνοαμερικανική Κοινότητα και Γραμματεία, αλλά και στον Ποντιακό Ελληνισμό, την ιστορία του οποίου κατέγραψε.
Το δράμα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου έχει πολλά κοινά στοιχεία με το εβραϊκό Ολοκαύτωμα και ανάλογη είναι η ομοιότητα των προσπαθειών τους για αναγνώριση της Γενοκτονίας.
Στην Ελλάδα οι πρόσφυγες αντιμετώπισαν την εχθρότητα και δυσπιστία των ντόπιων που τους αποκαλούσαν Τουρκόσπορους και Τούρκους. Ωστόσο το κλίμα άρχισε σημαντικά να αντιστρέφεται μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν τόσο ο πατριωτισμός των Ποντίων, όσο κι οι σκληρές τους προσπάθειες να διατηρήσουν άσβεστες τις μνήμες των πατρογονικών των τόπων, αλλά και τα ήθη και έθιμά τους, ακόμη και την ιδιαίτερη διάλεκτό τους.
Χαιρετισμούς απηύθυναν, ο πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Ευάγγελος Κυριακόπουλος, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Ηλίας Τσεκερίδης και ο πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Δημήτρης Μολοχίδης, που ανακοίνωσε τη δωρεά προς το Κέντρο Βυζαντινών Σπουδών 14 τόμων του έργου του Κωνσταντίνου Φωτιάδη.
Ο ΝΑΝΣΕΝ
Ο Νορβηγός Φρίντγιοφ Νάνσεν ήταν ειδικός απεσταλμένος της Κοινωνίας των Εθνών, προπομπού του ΟΗΕ και η συμβολή του ήταν κορυφαία στο δράμα των ξεριζωμένων Ελλήνων που κατέφτασαν σε μια ηττημένη Ελλάδα. Με ελάχιστους πόρους κατάφερε να οργανώσει παραρτήματα κατά των επιδημιών σε Κωνσταντινούπολη και Ελλάδα για την καταπολέμηση των μεταδοτικών ασθενειών, κυρίως τύφου και χολέρας που μάστιζαν τους εξασθενημένους πρόσφυγες, δημιούργησε σταθμούς απολύμανσης για τη θεραπεία τους πριν από την είσοδό τους στην Ελλάδα, στήριξε με τρόφιμα και ρουχισμό όσους κατάφεραν να αποδράσουν από τα στρατόπεδα της Πόλης και έδωσε μάχες σε πολιτικό επίπεδο μαζί με τον Ελευθέριο Βενιζέλο για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων πολέμου και των αμάχων από τα στρατόπεδα εργασίας των νεότουρκων, που δεν ήταν τίποτα άλλο από στρατόπεδα εξόντωσης: οι κρατούμενοι εκεί δεν επιβίωναν πάνω από 10 μήνες.
Ανάμεσα στα επιτεύγματά του ήταν η ίδρυση και χρηματοδότηση μιας πρότυπης αγροτικής σύμπραξης από πολλά χωριά στη Δυτική Θράκη για 15.000 πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, ώστε να καταφέρουν οι πρόσφυγες να αυτοσυντηρηθούν καλλιεργώντας εγκαταλελειμμένες αγροτικές εκτάσεις. Καταλυτικός ήταν ο ρόλος του και στο διακανονισμό του προσφυγικού, με την εφαρμογή της Σύμβασης Ανταλλαγής Ελληνικών και Τουρκικών Πληθυσμών, στη θεμελίωση της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων που επέβλεπε την ανταλλαγή πληθυσμών αλλά και στην κινητοποίηση της διεθνούς κοινότητας να συνδράμει την Ελλάδα στην αντιμετώπιση αυτής της ανθρωπιστικής κρίσης που ξεπερνούσε τις δυνάμεις της.
Πηγή: Greek News