του Φόρη Πεταλίδη
Το βιβλίο του Σταύρου Γιωλτζόγλου με τίτλο «οι ελληνοτουρκικές σχέσεις από το 1923 έως το 1930» των εκδόσεων Αντ. Σταμούλη, παρουσιάστηκε το βράδυ της Τετάρτης στο εντευκτήριο της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης παρουσία πλήθους κόσμο. Τους προσκεκλημένους και τους ομιλητές χαιρέτισε ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, ενώ στη συνέχεια το βιβλίο παρουσίασαν ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δρ. Αθανάσιος Καραθανάσης και ο υπ. Διδάκτορας Νεότερης Ιστορίας του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Θεοδόσης Κυριακίδης, ενώ τελευταίος μίλησε ο ίδιος ο συγγραφέας (φωτογραφία).
Ο Αθανάσιος Καραθανάσης
Όπως τόνισε στην ομιλία του ο Αθανάσιος Καραθανάσης μεταξύ άλλων τόνισε πως «το βιβλίο του Σταύρου Γιωλτζόγλου «είναι πλούσιο ορυχείο γνώσεως για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Στηρίζεται σε αρχειακές πηγές, άγνωστες ως σήμερα. Ο συγγραφέας παρακολουθεί την συγκλονιστική πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και έως το 1930, τότε που δεσπόζουν δύο φυσιογνωμίες στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ο δικός μας Ελευθέριος Βενιζέλος που προσπαθεί να περισώσει ό,τι μπορεί και ο νικητής Κεμάλ Ατατούρκ, που αφού μας έδιωξε από την Μικρά Ασία βάδιζε προς την Κωνσταντινούπολη, που κατείχαν οι σύμμαχοι και ζητούσε, και το πέτυχε, και την κατοχή της Ανατολικής Θράκης που μόλις το 1920 είχε απελευθερώσει ο ελληνικό στρατός. Και το πέτυχε και αυτό στη Διάσκεψη των Μουδανιών από 3 – 11 Οκτωβρίου 1922, όταν αποφασίστηκε η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό και τους ελληνικούς πληθυσμούς εντός 15 ημερών. Έτσι παραδόθηκαν στους Τούρκους πόλεις ιστορικές (Αδριανούπολη, Ραιδεστός, Βιζύη, Σηλυβρία, κ.λπ.) από τους Συμμάχους που για λίγες ημέρες είχαν αναλάβει την ασφάλεια του ελληνικού πληθυσμού. Μένει από τότε η πικρία και το ερώτημα γιατί χάθηκε η Ανατολική Θράκη.
Ο Θεοδόσης Κυριακίδης
Αναλυτική παρουσίαση του βιβλίου ανά κεφάλαιο έκανε ο Θεοδόσης Κυριακίδης επισημαίνοντας πως «ο συγγραφέας ερεύνησε πλήθος σημαντικών αρχείων τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Τουρκία. Ιδιαίτερα αξίζει να αναφερθούν ενδεικτικά κάποια αρχεία της Τουρκίας, όχι μόνο διότι είναι εξαιρετικά σημαντικά, αλλά επειδή σπανιότερα συναντούμε ερευνητές που κατέχουν την τουρκική γλώσσα και επομένως είναι σε θέση να ερευνήσουν. Ενδεικτικά αναφέρω τα Κρατικά Αρχεία της Πρωθυπουργίας, το αρχείο του Ινστιτούτου Μεταρρυθμίσεων του Ατατούρκ, τη Βιβλιοθήκη της Βουλής, το Ίδρυμα Τουρκικής Ιστορίας και το αντίστοιχο της Τουρκικής Γλώσσας.
Η εξέταση της συγκεκριμένης περιόδου –η οποία είναι πλούσια σε γεγονότα εξαιρετικής σημασίας- είναι πληρέστερη και πολλές φορές εξαντλητική. Από την άλλη μεριά ο συγγραφέας γράφοντας για μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περίοδο δεν είναι στρατευμένος συγγραφέας. Αναγνωρίζει τα λάθη της ελληνικής κυβέρνησης και τις βαρβαρότητες που οι Έλληνες κατά περίπτωση διέπραξαν. Δεν κλείνει τα μάτια του μπροστά στο αρχειακό υλικό, δεν λέει μισές αλήθειες αποκρύπτοντας την άλλη πλευρά, διότι δεν κάνει ιδεολογική ιστορία. Μένει πιστός, όσο αυτό είναι εφικτό για έναν άνθρωπο συγκεκριμένης καταγωγής της πατρίδας, στο ιδεατό της επιστημονικής ιστοριογραφίας. Τη διατήρηση της αντικειμενικότητας και των ίσων αποστάσεων. Δεν φοβάται να καυτηριάσει την επεκτατική προώθηση προς την Άγκυρα, ή τις θηριωδίες των Ελλήνων στρατιωτών. Ο ελληνικός στρατός στην Σμύρνη μπορεί για τους Έλληνες να θεωρείται απελευθερωτικός, για τους Τούρκους, όμως δεν πάει να θεωρείται κατακτητικός. Ότι σήμαινε νίκη και θρίαμβος για τον ένα λαό, σήμαινε αυτομάτως καταστροφή και βαρβαρότητα για τον άλλο», κατέληξε ο Θεοδόσης Κυριακίδης.
Ο Σταύρος Γιωλτζόγλου
Στην ομιλία του ο καθηγητής Σταύρος Γιωλτζόγλου, ο οποίος σήμερα είναι αναπληρωτής προϊστάμενος εκπαίδευσης των ομογενειακών σχολείων στην Κωνσταντινούπολη, τόνισε πως όταν ξεκίνησε την μελέτη των αρχείων στην Τουρκία που κράτησε εφτά ολόκληρα χρόνια, δεν φανταζόταν πως στη συνέχεια θα πάρει τη μορφή βιβλίου. Ξεκίνησα την περιπέτεια της γραφής, γιατί διαπίστωσα ότι τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Τουρκία τα βιβλία ιστορίας ιδιαίτερα τα σχολικά δεν λένε όλη την αλήθεια. Έτσι προσπάθησα να διαβάσουμε και την ιστορία των άλλων μέσα από τις πηγές τους. Ως παιδί προσφύγων, κληρονόμησα τον πόνο των παππούδων μου, όμως ήθελα να παρουσιάσω τις απόψεις και τις άλλης πλευράς, γιατί πρέπει να διαβάζουμε και την ιστορία των άλλων. Από την έρευνά μου διαπίστωσα πως οι λαοί γίνονται βάρβαροι και κάνουν βάρβαρες πράξεις, ότι γιατί το έχουν στο γενετικό τους υλικό, αλλά επειδή οι συνθήκες τους ευνοούν για να έχουν τέτοια συμπεριφορά», κατέληξε ο Σταύρος Γιωλτζόγλου.
Πηγή: Αγγελιοφόρος