Τετάρτη 14 Αυγούστου 2013

Το Ράδιο Θεσσαλονίκη ταξίδεψε στον αλησμόνητο Πόντο

Ο Εύξεινος Πόντος, η Μαύρη θάλασσα, η γη των Μιθριδατών και των Μεγαλοκομνηνών φιλοξένησε για 6 μέρες την παρέα του Ράδιο Θεσσαλονίκη.

Προσγειωθήκαμε με το αεροπλάνο στην περιοχή της Αμισού, στην ιστορική Σαμσούντα.

Επισκεφθήκαμε 100 χιλιόμετρα περίπου νότια της Σαμσούντας, την Αμάσεια. Είναι μια πόλη γραφική με τον ποταμό Ιρις να την χωρίζει στα δύο και ψηλά στη βόρεια πλευρά της οι λαξευτοί τάφοι των Μιθριδατών να θυμίζουν το μεγαλείο της άλλοτε παλιάς αυτοκρατορίας.

Συνεχίσαμε το ταξίδι παράλληλα με την μαύρη θάλασσα, μια διαδρομή καταπληκτική με πλούσια βλάστηση και τις φουντουκιές να κυριαρχούν στις πλαγιές των καταπράσινων βουνών. Πρώτη στάση η Ορντού ή αλλιώς Κοτύωρα.

Η εκκλησία της Υπαπαντής ατενίζει την μαύρη Θάλασσα και γύρω της η παλιά γειτονιά με τα διατηρητέα πλέον σπίτια. Η βόλτα με το τελεφερίκ μας αποζημίωσε καθώς απολαύσαμε την διαδρομή από ψηλά με την πόλη της Ορντού των 80.000 κατοίκων να απλώνεται σαν χαλί με τις κεραμοσκεπές να ισορροπούν με το βαθύ μπλε της Καραντενιζ.

Μερικά χιλιόμετρα ανατολικά της Ορντού, η πόλη της Κερασούντας και τον άγιο Νικόλαο στο λόφο να ευλογεί τα μακρινά ταξίδια των ναυτικών.

Η πρωτεύουσα των Μεγαλοκομνηνών η θρυλική Τραπεζούντα των 450.000 περίπου κατοίκων μας εντυπωσίασε.

Επισκεφθήκαμε τις οικίες των μεγαλοτραπεζιτών Θεοφύλακτου και Καπαγιαννίδη, το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας που συνεχίζει να λειτουργεί ως σχολείο, την Θεοσκέπαστο πλέον τζαμί, την περιοχή Tabahane, παλιά βυρσοδεψία, την Αγία Σοφία όπου εκεί γινόταν η στέψη των αυτοκρατόρων, που μέχρι και πριν λίγους μήνες ήταν μουσείο και τώρα τζαμί.

Περπατήσαμε στο μεϊντάνι, την πλατεία της Τραπεζούντας και την θαυμάσαμε από τον λόφο του Boztepe.

Λίγα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Τραπεζούντας, σκαρφαλωμένο πάνω στο βράχο στο όρος Μελά βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά.

Οι μοναχοί Σωφρόνιος και Βαρνάβας ίδρυσαν το μοναστήρι το 380μχ. Ακολουθήσαμε την πυκνόφυτη διαδρομή μεσα από το φαράγγι του ποταμού Πυξίτη που οδηγεί στη ρίζα του βράχου. Ανεβήκαμε τα 67 σκαλιά και προσκυνήσαμε την Παναγία Σουμελά.

Το μοναστήρι, πλέον μουσείο, είναι πλούσιο σε αγιογραφίες που αρκετές σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Από το 2010, τον δεκαπενταύγουστο στο μοναστήρι γίνεται η θεία λειτουργία πρωτοστατούντος του πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Το ταξίδι μας έκλεισε με την αποστολή στη Σάντα, την Κρώμνη και την Ιμερα. Με το ντολμούς κατευθυνθήκαμε κατά μήκος του ποταμού Γιάμπολη και ανεβήκαμε σε ύψος περίπου 2000 μέτρα μέσα από μια δύσκολη καταπράσινη διαδρομή με χωματόδρομο και πολλές στροφές. Τα επτά χωριά της ηρωικής Σάντας στέκουν αγέρωχα σαν αετοφωλιές με τις άσκεπες εκκλησίες και τα πετρόχτιστα σπίτια.

Και λίγο πιο πάνω εκεί που αρχίζει η στέπα λόγω του μεγάλου υψομέτρου αντικρίσαμε τα παρχάρια. Τα βοσκοτόπια δηλαδή, κοπάδια από αγελάδες και πρόβατα που ιδιοκτήτες τα ανεβάζουν στο βουνό κατά την διάρκεια του καλοκαιριού για να βοσκήσουν. Από την άλλη πλευρά του βουνού καθώς αρχίζουμε να κατηφορίζουμε το τοπίο αλλάζει ολοκληρωτικά. Από την πλούσια βλάστηση και τα πανύψηλα δέντρα, στο πετρώδες και άγριο τοπίο.

Η περιοχή της Αργυρούπολης με τα μεταλλεία ξεκινά. Τα χωριά της Κρώμνης με τις λιγοστές εκκλησίες και τα ελάχιστα πλέον σπίτια αντικριστά στο φαράγγι μαρτυρούν τις δυσκολίες διαβίωσης των κατοίκων σε μια περιοχή που κάποτε έσφυζε από ζωή.

Δεν είναι τυχαίοι οι στίχοι του αείμνηστου Χρήστου Αντωνιάδη στο τραγούδι « Την πατριδαμ έχασα»

Την πατρίδαμ' έχασα,
άκλαψα και πόνεσα.
Λύουμαι κι αρόθυμο, όι όι
ν' ανασπάλω κι επορώ.

Μίαν κι άλλο σην ζωή μ'
σο πεγάδι μ' σην αυλή μ' .
Νέροπον ας έπινα, όι όι
και τ' ομμάτα μ' έπλυνα.

Τά ταφία μ' έχασα
ντ' έθαψα κι ενέσπαλα.
Τ' εμετέρτς αναστορώ, όι όι
και ς σο ψυόπο μ' κουβαλώ.

Εκκλησίας έρημα,
μοναστήρα ακάντηλα,
πόρτας και παράθυρα, όι όι.