«Με καράβι την Ποντιακή λύρα και κατάρτι την ανθρώπινη φωνή» |
της Ευγενίας Παυλοπούλου
Η μουσική τους, τους έχει ταξιδέψει σε κάθε γωνιά του κόσμου και αυτοί με τη μουσική τους έχουν ταξιδέψει το κοινό τους στα δημιουργικά μονοπάτια της ποντιακής λύρας και της ανθρώπινης φωνής.
Ο Ματθαίος και ο Κωνσταντίνος Τσαχουρίδης, δύο νέοι άνθρωποι και από τους πλέον αξιόλογους Έλληνες μουσικούς, έρχονται στην Αυστραλία για μία σειρά συναυλιών.
Με… «Ψυχή & Σώμα» -έτσι ονομάζεται η μουσική παράσταση που θα παρουσιάσουν- ο τενόρος Κωνσταντίνος και ο βιρτουόζος της ποντιακής λύρας Ματθαίος, θα αποδείξουν ότι η ποντιακή λύρα μπορεί να παίξει ακόμα και Τσαϊκόφσκι και η ανθρώπινη φωνή έχει απεριόριστες δυνατότητες. Αυτό, εξάλλου, κάνουν τα τελευταία 10 χρόνια αποσπώντας βραβεία και διακρίσεις που πολλοί θα ζήλευαν. Ακόμα και ο πρίγκιπας Κάρολος αναγνώρισε και «υποκλίθηκε» στο ταλέντο τους.
Λίγο πριν πατήσουν το πόδι τους στο Περθ απ' όπου θα ξεκινήσουν την αυστραλιανή του περιοδεία στις 25 του Νοέμβρη, οι δύο «Ευρωπόντιοι», όπως με χιούμορ αποκαλούν εαυτούς και επιστήμονες της τέχνης, μιλούν στο «Νέο Κόσμο» για τη δουλειά τους, τη μουσική, την οικονομική κρίση και τη μεταξύ τους σχέση…
«Από έρωτα και όχι από προξενιό»
Δύο νέοι άνθρωποι με μουσική εμπειρία και επιτεύγματα που θα ζήλευαν πολλοί μεγαλύτεροί τους. Ποιες οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε και οι θυσίες που κάνατε για να καταφέρετε όσα έχετε καταφέρει;
Κων.: Οι προκλήσεις πολλές και οι θυσίες ακόμα πιο πολλές. Από την άλλη, όμως, όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, όταν έχεις ακόμα τον παιδικό ενθουσιασμό μέσα σου τότε οι προκλήσεις και οι θυσίες σου φαίνονται προσδοκίες και όνειρα ζωής. Έτσι αντέχεις και συνεχίζεις παρά τις δυσκολίες!
Ματθαίο, σπούδασες Μουσική στο Λονδίνο και αυτό σε έφερε σε άμεση επαφή με μουσικά όργανα της Δυτικής κλασσικής μουσικής παράδοσης. Γιατί αποφάσισες να εστιάσεις το δημιουργικό σου ταλέντο στην ποντιακή λύρα;
Γιατί από πολύ μικροί και εγώ και ο αδελφός μου θέλαμε να κάνουμε επιστήμη τη μουσική που μας μεγάλωσε! Επίσης η ομορφιά της ποντιακής λαϊκής μούσας και, βέβαια, οι απεριόριστες δυνατότητες της ποντιακής λύρας μου πρόσφεραν ένα ατέρμονο πεδίο εξερεύνησης, μελέτης και καινούριας «ύλης» την οποία αισθανόμουν υποχρέωση και χρέος της γενιάς μας να υπερασπιστούμε. Βέβαια, ας μην ξεχνάμε ότι πέρα από την μεγάλη μου ερωμένη δηλαδή την ποντιακή λύρα, αγαπώ και «φλερτάρω» με πολλά άλλα έγχορδα όργανα όπως το βιολί, το μπουζούκι, το ούτι, το λαούτο, τις λύρες του Αφγανιστάν, της Περσίας και άλλα.
Στα 9 του χρόνια άρχισε να παίζει ποντιακή λύρα ο Ματθαίος |
Πόσο δύσκολο ήταν να βάλεις την ποντιακή λύρα σε μουσικές άλλων χωρών;
Ματθ.: Σίγουρα υπάρχει μεγάλος βαθμός δυσκολίας αλλά η προσπάθεια δημιουργίας ενός μουσικού διαλόγου με έναν άλλο μουσικό πολιτισμό είναι αυτό που προάγει τον πραγματικό διάλογο και όχι δυο απλούς μονόλογους όπως συχνά γίνεται όταν προσπαθούμε με το ζόρι να συνδυάσουμε διάφορα στυλ. Αυτό προσπάθησα και εγώ και ο αδελφός μου να κάνουμε ειδικά μέσα από το «Ψυχή & Σώμα» μια μουσική παράσταση που βασίζεται στον διάλογο από έρωτα και όχι από «προξενιό»…!
Είμαστε σίγουροι ότι όλοι οι γνωστοί και άγνωστοι φίλοι που θα παρακολουθήσουν αυτή την παράσταση, θα συναντήσουν πολλές μουσικές εκπλήξεις.
Κωνσταντίνε, το «Ψυχή & Σώμα» είναι κατά κοινή ομολογία ένα «ασύμβατο» από άποψη μουσικών ειδών «πάντρεμα». Από τραγούδια του Μανώλη Χιώτη πάτε σε οπερέτες του Βέρντι για παράδειγμα. Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία της συγκεκριμένης μουσικής παράστασης;
Η μουσική είναι ΜΙΑ τέχνη και άσχετα αν για διδακτικούς λόγους τη χωρίζουμε σε διάφορα είδη η μουσική μέθεξη παραμένει ΜΙΑ! Το γεγονός ότι προσπαθούμε να μεταφέρουμε στη σκηνή ό,τι μας αγγίζει μακριά από «κλισέ» και στερεότυπα είναι ίσως η μεγαλύτερη δύναμη της παράστασης «Ψυχή & Σώμα» και πραγματικά όπως αναφέρει και ο αδελφός μου αυτό γίνεται από έρωτα και όχι από προξενιό! Αυτή είναι η αλήθεια μας και πάντα προσπαθούμε να τη μεταδώσουμε πάνω στη σκηνή πάντα με σεβασμό σε αυτό που υπηρετούμε! Η ιδέα γεννήθηκε όταν υπερασπιζόμουν τη διδακτορική μου διατριβή στο Πανεπιστήμιο Λονδίνου στο τελικό κονσέρτο με τίτλο «Ψυχή & Σώμα». Από εκεί ξεκίνησε αυτό το όμορφο ταξίδι όπου μέσα από τη μουσική μας μπορούμε και ταξιδεύουμε σε πολλές μουσικές γειτονιές του κόσμου, διότι ας μην ξεχνάμε ότι οι Έλληνες πάντα ήταν οικουμενικοί!
Κωνσταντίνε, έχετε ταξιδέψει σε πολλές γωνιές του κόσμου με την μουσική σας. Πώς αντιδρά ο κόσμος στο άκουσμα της παραδοσιακής ποντιακής λύρας και τους φωνητικούς πειραματισμούς σου;
Η αλήθεια είναι ότι ο ακροατής στην αρχή ξαφνιάζεται από τα τόσο απρόσμενα πράγματα που ακούει. Ωστόσο η αλήθεια της μουσικής μας είναι αυτή που «πείθει» το ακροατήριο είτε παίζουμε στη Μόσχα είτε στο Τορόντο είτε στη Στοκχόλμη ή το Λος Άντζελες. Οι αντιδράσεις ποικίλουν και πραγματικά αισθανόμαστε ευτυχισμένοι με τα τόσα μηνύματα που λαμβάνουμε για τη μουσική μας και τον τρόπο που παντρεύουμε τα διάφορα είδη με καράβι την ποντιακή μας λύρα και κατάρτι την ανθρώπινη φωνή!
Ο Κωνσταντίνος όταν άρχισε να «φλερτάρει» με το ταλέντο του |
Ποιο από όλα τα είδη μουσικής που έχετε ερμηνεύσει είναι πιο κοντά στην καρδιά σας;
Κων.: Σίγουρα η παραδοσιακή μουσική της χώρας μας και λίγο πιο πολύ θα έλεγα της ποντιακής λαϊκής μούσας είναι βαθιά ριζωμένη μέσα μας. Από εκεί και πέρα, όπως προείπαμε, δεν ακούμε τίποτα άλλο παρά την καρδιά μας και το μουσικό μας ένστικτο. Αυτό σημαίνει ότι αγαπήσαμε και αγαπάμε ό,τι βγαίνει από τα χείλη μου ή από το δοξάρι του αδελφού μου.
Αναφέρατε ότι μέσα από τη μουσική σας κάνετε διάλογο με άλλες μουσικές κουλτούρες. Έρχεστε στην Αυστραλία, μία χώρα της οποίας η μουσική παράδοση είναι η μουσική των ιθαγενών. Θα ακούσουμε αυτόν τον μουσικό διάλογο μεταξύ της ποντιακής λύρας και της μουσικής των Αβοριγίνων;
Ματ:.Το ντιτζεριντού παραμένει ένας από τους πιο ιδιαιτέρους ήχους στα αυτιά μας ακόμα από τα χρόνια των σπουδών μας στην εθνομουσικολογία στο Λονδίνο. Ωστόσο, προκαλούμε και προσκαλούμε το αγαπητό μας ακροατήριο να μας ακολουθήσουν σε αυτό το τόσο ιδιαίτερο ταξίδι που σίγουρα θα κάνει στάση στην όμορφη και συναρπαστική Αυστραλία!
Πόντιοι ή πολίτες του κόσμου;
Κων. & Ματ.: Όπως συνηθίζουμε να λέμε χαριτολογώντας Ευρωπόντιοι… χα, χα, χα... «Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική» έλεγε ο μεγάλος μας Ελύτης, οπότε μοιραία το μουσικό δέντρο της προσωπικότητάς μας έχει ρίζες ελληνικές-ποντιακές και τα κλωνάρια του απλώνονται σε όλο τον κόσμο.
Αδελφοί Τσαχουρίδη σε πλήρη μουσική αρμονία. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να διατηρείτε την ίδια αρμονία και στην μεταξύ σας σχέση. Κουράζει αυτή η συνεχής επαφή; Δημιουργούνται συγκρούσεις μεταξύ σας; Πώς τις αντιμετωπίζετε;
Κων.: Έτσι όπως δεν υπάρχει ζωή χωρίς οξυγόνο, έτσι δεν υπάρχει και αρμονία-αγάπη δίχως λίγο διαφωνία-τσακωμό. Ειδικά όταν έχεις να κάνεις με δύο «υστερικές μουσικές προσωπικότητες» που προσπαθεί ο καθένας να αποδείξει κάθε μέρα πόσο πιο πολύ αγαπάει την μουσική από τον άλλον. Όμως το σημαντικότερο είναι το «Εμείς» και όχι το «Εγώ», οπότε πάντα επικρατεί το «ωφελιμότερο» και για τους δυο μας!
Η μουσική είναι μαθηματικά και «λογική» ή συναίσθημα;
Κων.: Όταν την αναλύεις είναι και από τα δύο! Όταν όμως την μιλάς… είναι κάτι το ξεχωριστό, μια κατηγορία από μόνη της, ένας μοναδικός τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ο ήχος δεν χρειάζεται τη «λογική» για την κατανόησή του! Μας διαπερνά όλους άλλους πολύ άλλους λίγο... και άλλους μια για ΠΑΝΤΑ!
Μουσική και ελληνική οικονομική κρίση...
Ματ.: Πάντα βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο και κυρίως στην περίπτωση της χώρας μας θέλουμε να τονίσουμε ότι από πάντα ήμασταν μια χώρα αξιών και όχι μια χώρα αρχών. Έτσι επιβιώσαμε και έτσι πρέπει να συνεχίσουμε. Με πίστη στα ιδανικά μας και στις αξίες μας. Όλοι οι άλλοι δίπλα μας ήρθαν και φύγαν εμείς όμως μείναμε και αυτό το οφείλουμε στις αξίες μας. Έτσι η μουσική ως αγωγός των αξιών μας φέρει μεγάλη ευθύνη για το που βαδίζουμε. Και βέβαια όχι μόνο η μουσική αλλά και όλες οι τέχνες. Πάντα σε περιόδους κρίσεων οι άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών οδηγούσαν το συλλογικό ασυνείδητο κάπου με ασφάλεια και προοπτική, έτσι πρέπει να κάνουμε όλοι μας σήμερα όπου η χώρα μας βάλλεται αλλά με μια δημιουργική φτώχεια όπου θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα μας βγει σε καλό!
Ένα μήνυμα προς τους ομογενείς της Αυστραλίας.
Ματ.: Αναμένουμε όπως το χώμα την βροχή… να βρεθούμε κοντά σας και να μοιραστούμε μαζί σας τη μουσική μας, τα ιδανικά μας και την οικουμενικότητά μας… Και κάτι άλλο παιδιά: πείτε και στους Αυστραλούς φίλους σας (από όπου και αν είναι) να έρθουν να δουν τι σημαίνει μουσικός διάλογος πολιτισμών αλλά και τι σημαίνει ελληνική ψυχή… πάντα με αγάπη και ενότητα!
Βιογραφικά στοιχεία
Οι δύο διακεκριμένοι επιστήμονες και μουσικοί είναι ποντιακής καταγωγής, έχουν γεννηθεί στη Βέροια, σπούδασαν στο Πανεπιστήμιο Goldsmith του Λονδίνου.
Ο Κωνσταντίνος άρχισε να τραγουδάει σε ηλικία 7 ετών και στα 16 του κέρδισε το πρώτο πανελλήνιο βραβείο ερμηνείας παραδοσιακής μουσικής. Το πρώτο του δισκογραφικό βήμα έγινε όταν ήταν μόλις 14 ετών. Ολοκλήρωσε τις ακαδημαϊκές του σπουδές με διδακτορικό στη μουσική και το τραγούδι, κατόπιν χορήγησης υποτροφίας. Το 2005 βραβεύτηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Λονδίνου και ένα χρόνο αργότερα ανέλαβε την θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή και σολίστα στο 21ο Διεθνές Βυζαντινό Συνέδριο του Λονδίνου υπό την αιγίδα του Πρίγκιπα Καρόλου της Ουαλίας και πρόεδρο την Λαίδη Μαρίνα Μαρξ. Από τον Φεβρουάριο του 2010 διδάσκει ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας της Ελλάδος.
Ο Ματθαίος άρχισε να παίζει ποντιακή λύρα σε ηλικία εννέα ετών και στα δώδεκα έκανε την πρώτη του δισκογραφική ηχογράφηση. Σπούδασε Εθνομουσικολογία και κατέχει το πρώτο διδακτορικό παγκοσμίως που αναφέρεται στην ποντιακή λύρα. Το 2005 κέρδισε το Πρώτο Βραβείο του Ιδρύματος Τεχνών Βρετανίας ως ο καλύτερος ερμηνευτής παραδοσιακού οργάνου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ως σολίστας με την ποντιακή λύρα έχει συμμετάσχει σε πάμπολλες ηχογραφήσεις, συναυλίες και φεστιβάλ. Έχει συνεργαστεί με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση του BBC, με συμφωνικές ορχήστρες όπως της Πράγας, Ουκρανίας, Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας και την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ με τον Μίμη Πλέσσα.
* Οι αδελφοί Τσαχουρίδη θα εμφανιστούν στο Περθ στις 25 του Νοέμβρη, στη Μελβούρνη στις 27 του Νοέμβρη, στην Αδελαΐδα στις 2 του Δεκέμβρη και στο Σίδνεϊ στις 3 Δεκέμβρη. Στο Περθ θα εμφανιστούν στο Octagon UWA, στην Μελβούρνη στην αίθουσα ΜAPA, Monash Univeristy, στην Αδελαϊδα στο Royalty Theatre και στο Σίδνεϊ στο Clancy Hall UNSW. Για τα εισητήριά σας τηλ. 0417402517 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση promoter@tsahouridistour.com.au. Τα έσοδα από την περιοδεία των αδελφών Τσαχουρίδη θα διατεθούν στον οργανισμό The Hellenic Initiative.
Πηγή: Neos Kosmos