 |
| Αφιερωμένο στον παραδοσιακό Ποντιακό γάμο, το φετινό ημερολόγιο του Συλλόγου Ποντίων Σαπών |
Το φετινό ημερολόγιο του Συλλόγου Ποντίων Σαπών είναι αφιερωμένο στον παραδοσιακό ποντιακό γάμο (η “χαρά” στον Πόντο), την αναβίωση του οποίου πραγματοποίησε ο σύλλογος τον Ιούλιο του 2016, στις Σάπες. Μια αναβίωση που στηρίχτηκε στις ζωντανές μαρτυρίες προγόνων μας, δεύτερης γενιάς που έλκουν την καταγωγή τους απ`την περιοχή της Νικόπολης (Γαράσαρη), κατά βάση δε από το χωριό Λίτζασα. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στον πολύ κόσμο που παρευρέθηκε στην αναπαράσταση του εθίμου να πάρει μια ικανή γεύση από τον παραδοσιακό ποντιακό γάμο και να πληροφορηθεί αρχικά ότι του γάμου προηγούνταν η προξενία και το “σουμάδεμαν” δηλαδή ο αρραβώνας και στη συνέχεια:
- για την κατάλληλη ηλικία του γάμου (16 με 17 η νύφη και 18 με 20 ο γαμπρός),
- για την προίκα της νύφης (σεντόνια, γιοργάνι δηλαδή το πάπλωμα, πετσέτες, εσώρουχα, τσοράπε δηλαδή κάλτσες),
- για την ενδυμασία και τον στολισμό των δύο νεονύμφων,
- για το νυφέπαρμαν (πάρσιμο της νύφης από το σπίτι της, πάντοτε συνοδεία οργανοπαιχτών),
- για τα γλέντια στα δύο σπίτια και τα κεράσματα (ψαθύρια και ρακί),
- για τα εμπόδια καθ`οδόν προς το σπίτι της νύφης και την εκκλησία και τα ταξίματα για να ξεπεραστούν,
- για την πομπή προς την εκκλησία με τα άλογα, που μετέφεραν τους δύο νεονύμφους και την προίκα της νύφης,
- για τους χορούς της γαμήλιας πομπής προς την εκκλησία (βασικά ο καρσιλαμάς ή αχπαστικόν, αλλά και ομάλιν, τάμζαρα, σιπουρτούν και τικ),
- για τη στέψη στην εκκλησία που τελούνταν Κυριακή μεσημέρι μετά τη Θεία Λειτουργία και το σήκωμα του κουμπάρου στα χέρια μετά το μυστήριο για να τάξει,
- για το αποκαμάρωμα (αποκάλυψη του προσώπου της νύφης),
- για το χορό με το φούστουρον (ποντιακή ομελέτα για την ενδυνάμωση του γαμπρού),
- για τα χαρίσματα από τους γονείς, τους συγγενείς και τους φίλους στη νύφη πριν το νυφέπαρμαν και στο γαμπρό μετά τη στέψη έξω από το σπίτι του. Και φυσικά η αποκορύφωση όλων ήταν το γαμήλιο γλέντι, που η προετοιμασία του ήταν υπόθεση των περισσότερων συγχωριανών, στο σπίτι του γαμπρού.
Όλος αυτός ο πλούτος των γαμήλιων εθίμων που ξετυλίγεται συνοπτικά στις σελίδες του νέου ημερολογίου δείχνει, την περίοπτη θέση που είχε ο ιερός θεσμός του γάμου και κατ`επέκταση της οικογένειας στην κοινωνία των προγόνων μας, στην ουσία δε τη μεγάλη αγάπη τους για την ίδια τη ζωή.