 |
| Η «Αφήγηση της Αντιγόνης» από την Ίμερα του Πόντου |
Με μεγάλη αγάπη για τις Ποντιακές ρίζες της και θαυμασμό για όσα έχει ακούσει από τις περιγραφές των οικείων της, η Αντιγόνη Νέτα, με σπουδές θεατρολογίας και πολυετή εμπειρία στα μεγαλύτερα Πολιτιστικά Ιδρύματα της Ελλάδας, συγκέντρωσε όλο το υλικό που έχει περισωθεί από την οικογένειά της καθώς και την πολύτιμη πρωτότυπη αφήγηση της ίδιας της ηρωίδας, της προγιαγιάς της, Αντιγόνης Μαυρομματοπούλου, και σκηνοθετεί την παράσταση «Η Αφήγηση της Αντιγόνης», με πρωταγωνίστρια την Αντιγόνη Φρυδά.
«Κουράστηκα, δεν αντέχω άλλο τις προσφυγιές. Έρχονται ώρες που σκέπτοµαι, να ήταν ένας δρόµος µακρύς, ίσιος, ανάµεσα σε δέντρα, ένας δρόµος ατελείωτος και να περπατώ, να περπατώ, να πάω να χαθώ». Αυτό ήθελε να είναι το τέλος η γιαγιά η Αντιγόνη. Γεννήθηκε το 1893 στην Ίµερα της Τραπεζούντας. Μεγάλωσε σε οικογένεια µε επιχειρηµατικό πνεύµα και παιδεία. Απόλυτα προσαρµοσµένη στην κουλτούρα της περιοχής. Το 1910 παντρεύτηκε τον Γιώργο, νέο επιτυχηµένο και εργατικό, και µετανάστευσε µαζί του στο Ουζµπεκιστάν της Ρωσίας για επιχειρηµατικούς λόγους. Εκεί θα τους βρει η Οκτωβριανή Επανάσταση. Και αρχίζουν οι µετακινήσεις από τόπο σε τόπο. Πόλεµοι παντού, η Τουρκία απροσπέλαστη, η Μικρασιατική Καταστροφή. Όλοι σε αναγκαστική κίνηση. Οι σύµµαχοι και η ελληνική πολιτική προσφέρουν ευκαιριακή τροφή και φιλοξενία σε προξενεία για να βγάλουν «λόγους». Σε κάθε τόπο καινούριες συναντήσεις, αλλά και νέες περιπέτειες. Μια προσφυγιά ατελείωτη, µια περιπλάνηση στην Τουρκία, τη Ρωσία, την Περσία, µε τελικό σταθµό τη Θεσσαλονίκη µετά την Κατοχή.
«Με σκηνικό και φόντο χάρτες, φωτογραφίες και ταινίες της εποχής, σε συνδυασμό με αντίστοιχο σύγχρονο υλικό, επεξεργασμένο έτσι ώστε να τονίζει την κυκλικότητα της ιστορίας, παρελθόν και παρόν γίνονται ένα για να θυμόμαστε ότι δεν ευθύνεται η ιστορία που μας κοροϊδεύει, αλλά εμείς που δεν μαθαίνουμε ποτέ από αυτή» σημειώνει η Αντιγόνη Νέτα. Πρόκειται για ένα θεατρικό μονόλογο που «αναβιώνει μια ιστορία που ξεπερνά το προσωπικό βίωμα και γίνεται πραγματικότητα για ολόκληρους λαούς, για κάθε “Αντιγόνη”. Ο ξεριζωμός είναι κληρονομιά που μοιραζόμαστε όλοι».
Η προγιαγιά Αντιγόνη, όταν έγινε το Σύνταγμα στην Τουρκία, φοβούμενη ότι θα καλέσουν το σύζυγό της στο στρατό, με περίσσιο θάρρος και δύναμη ψυχής άφησε το σπιτικό της στην Ίμερα της Τραπεζούντας και ξεκίνησε για ένα ατελείωτο ταξίδι γεμάτο δυσκολίες, απώλειες αλλά και ευγνωμοσύνη για όσους βοήθησαν αυτή και την οικογένειά της προσφέροντάς τους στέγη και εργασία. Τα χιλιόμετρα πάμπολλα, οι συνθήκες χείριστες, οι θύμησες γλυκόπικρες, το αρχειακό υλικό πλούσιο και η περιγραφή τόσο ρεαλιστική που ο θεατής γίνεται ταυτόχρονα συνοδοιπόρος.
Ο εγγονός της Αντιγόνης, Βίκτωρ Νέτας, καταγράφει τη µαρτυρία της σε µια κασέτα µαγνητοφώνου στα 1970, ένα χρόνο πριν πεθάνει. Το είχε ζητήσει η ίδια. Ένα µέρος από την αφήγηση της γίνεται ντοκιµαντέρ από τον άλλο εγγονό της και αδελφό του Βίκτωρα, Θανάση Νέτα, το 1974. Η ταινία βραβεύεται το 1974 ως η καλύτερη ταινία µικρού µήκους από το Φεστιβάλ Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης και από το Κέντρο Κινηµατογράφου. Την ίδια χρονιά, το Υπουργείο Βιοµηχανίας την συµπεριλαµβάνει ανάµεσα στις δέκα καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Μεταφράζεται στα γαλλικά και «ταξιδεύει» στην Ιαπωνία, τη Σουηδία, τον Καναδά και τη Γαλλία.
H δραματουργία/επεξεργασία κειμένου είναι της Θεοδώρας Καπράλου, η σκηνοθεσία της Αντιγόνης Νέτα, ο σχεδιασμός του κοστουμιού της Σπυριδούλας Μυλωνά και η εικονογράφηση του Γιώργου Ταξέρη. Η επιμέλεια προβολών, η μουσική επιμέλεια, η επεξεργασία ηχητικού υλικού και ο ηχητικός σχεδιασμός είναι του Κώστα Σωτηρίου. Στο ρόλο της Αντιγόνης η Αντιγόνη Φρυδά. Εµφανίζεται η µικρή Αλεξάνδρα Σωτηρίου.
Η παράσταση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2017, στις 20:30, στον κήπο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Αγίας Παρασκευής στο πλαίσιο των "Πολιτιστικών Συναντήσεων - Αλέκος Κοντόπουλος".