 |
| Έλληνες και Τούρκοι έγραψαν ξανά ιστορία – Μήνυμα αδελφοσύνης από την Τραπεζούντα |
του Χρήστου Κωνσταντινίδη
«Το πραγματικό ταξίδι της ανακάλυψης δεν συνιστάται στην αναζήτηση νέων τοπίων, αλλά στην απόκτηση νέας προοπτικής», έγραφε ο Μαρσέλ Προυστ (1871-1922), Γάλλος συγγραφέας, δοκιμιογράφος και κριτικός που έγινε περισσότερο γνωστός για το μυθιστόρημά του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο».
Με αυτήν τη διάθεση, απόκτησης νέων εικόνων αλλά πάνω απ' όλα προοπτικών, ταξίδεψε στην Τραπεζούντα ομάδα Ελλήνων ποντιακής καταγωγής, στις 12 Ιανουαρίου 2019. Πενήντα άτομα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, καθοδηγούμενα από το «Ελληνικό Σωματείο Διάσωσης και Διάδοσης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς “οι Μωμόγεροι”» και τον «Φάρο Ποντίων» έφτασαν στην άλλοτε κραταιά πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Κομνηνών, για να εορτάσουν με τους σημερινούς κατοίκους, την αλλαγή του χρόνου.
Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, κάθε 13 Ιανουαρίου εόρταζαν την Πρωτοχρονιά με τα ήθη και έθιμα της Μαύρης Θάλασσας, με το παλιό ημερολόγιο, αυτό που ακόμα και σήμερα αποκαλούν στην περιοχή ως «ρωμαίικο». Όπως κάθε Γενάρη, οι Μωμόγεροι υπό την καθοδήγηση του Κώστα Αλεξανδρίδη παρευρέθηκαν και πάλι στα προγονικά τους εδάφη, στον Πόντο, όπου με τους κάτοικους της περιοχής καλωσόρισαν το νέο έτος, χορεύοντας και τραγουδώντας, με λύρες, αγγεία και νταούλια και αποχαιρέτησαν την παλιά χρονιά.
Όπως έχετε ενημερωθεί, οι Μωμόγεροι ή Κοτζαμάνια είναι ένα έθιμο που τελείται κάθε χρόνο, το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων. Με αυτόν τον τρόπο καλωσορίζεται η νέα χρονιά που έρχεται. Μώμος ήταν ο θεός του γέλιου και της σάτυρας στην αρχαία Ελλάδα, συνεπώς το έθιμο παραπέμπει στη διονυσιακή λατρεία. Το δρώμενο διασώθηκε τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή περίοδο, με την ανοχή της Εκκλησίας, από τους Πόντιους που κατάφεραν να το διατηρήσουν και επί οθωμανικής κυριαρχίας και να το μεταφέρουν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923. Το έθιμο απαντάται στην Τουρκία σήμερα ως Kalandar gecesi, δηλαδή η νύχτα της παραμονής Πρωτοχρονιάς, μία ονομασία που συνδέεται με το ελληνικό παρελθόν εκείνου του τόπου, αφού Καλαντάρ΄τς στα ποντιακά ονομάζεται ο Ιανουάριος.
Το Newpost ήταν εκεί, ακολούθησε το οδοιπορικό και συμμετείχε στα δρώμενα, τα οποία χάρη στους συμβολισμούς και τα μηνύματα που μετέφεραν οι πενήντα Έλληνες, Πόντιοι, απέκτησαν τεράστια απήχηση και δημοτικότητα στην Τουρκία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι το γεγονός καλύφθηκε από πολλά τοπικά ΜΜΕ, αλλά και από μεγαλύτερα Μέσα παντουρκικής εμβέλειας.
Και κάπου εδώ, η δημοσιογραφική περιγραφή, σαν σε σκυταλοδρομία, αφήνει την πένα στη βιωματική, προκειμένου να αποδοθεί καλύτερα η εμπειρία και να αναδειχθεί η αξία αυτής της κίνησης. Γιατί, «το ταξίδι στο χώρο ταυτίζεται συμβολικά και με ένα ταξίδι στο χρόνο, καθώς ο τόπος ανακαλεί στο παρόν γεγονότα χρονικά απομακρυσμένα», όπως αναφέρει η λαογράφος,δρ. Μυροφόρα Ευσταθιάδου στο βιβλίο της «Ταξιδεύοντας στον Πόντο – Τουρισμός της νοσταλγίας».
Οπότε η ιστορία θα αποτυπωθεί βέλτιστα, αν αποδοθεί σε πρώτο πρόσωπο.
Ταξιδέψτε μαζί με το Newpost στην Τραπεζούντα και την ιστορία των Ποντίων, κάνοντας κλικ στην εικόνα:
Σχετικά θέματα
- Στο χιονισμένα βουνά του Πόντου με τον Μητροπολίτη Σιγκαπούρης
- Ο μητροπολίτης Σιγκαπούρης σε γλέντι με τους Ελληνόφωνους του Πόντου (βίντεο)
- "Να έμν΄ αητέν΄ς και ν΄ έπινα Μανδρακενής νερόπον..."