 |
| Ο Ματθαίος Τσαχουρίδης ερμηνεύει Γώγο Πετρίδη στο City Garden Festival (Φωτ. Ιάκωβος Καγκελίδης) |
Μια από τις πιο στιβαρές παρουσίες τα τελευταία χρόνια στα μουσικά μας πράγματα είναι ο σολίστ της Ποντιακής λύρας Ματθαίος Τσαχουρίδης.
Την Τετάρτη 30 Ιουνίου, στην πλέον ώριμη φάση της πορείας του, θα πρωταγωνιστήσει σ' ένα αφιέρωμα στον Πόντιο λυράρη Γώγο Πετρίδη, στο City Garden Festival. Ο Ματθαίος Τσαχουρίδης, μουσικός µε ασυναγώνιστη δεξιοτεχνία, έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει την Ποντιακή λύρα, σ’ έναν παλλόμενο οργανισμό.
Και να θυμίσω, πως στον Ματθαίο Τσαχουρίδη, το 2005, απονεμήθηκε το πρώτο Βραβείο του Ιδρύματος Τεχνών Βρετανίας, από τον Brian Eno, ως ο καλύτερος ερμηνευτής παραδοσιακού οργάνου στο Ηνωμένο Βασίλειο, όταν βρισκόταν εκεί για σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου Goldsmiths (πτυχίο, μεταπτυχιακό στην Εθνομουσικολογία) και αργότερα διδακτορικό δίπλωμα, το πρώτο παγκοσμίως στην αγγλική γλώσσα που αναφέρεται στην Ποντιακή λύρα και στις μουσικές δυνατότητες του οργάνου.
Θα μπορούσες για αρχή της κουβέντας, να μας έδινες με δυο λόγια να καταλάβουμε, όλοι εμείς που δεν γνωρίζουμε σε βάθος, τη μουσική παράδοση του Πόντου, τι εστί Γώγος Πετρίδης;
Είναι ένας από αυτούς τους ανθρώπους, προς τον οποίο κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ και τον αποκαλούμε - με όλο το βάρος του σημαινομένου -"Πατριάρχη" της Ποντιακής μουσικής παράδοσης. Αυτός είναι με δυο λόγια, ο λυράρης Γώγος Πετρίδης, ο δικός μας Γώγος.
Θεωρείς ότι ήταν η βασική σου επιρροή στη διαμόρφωση του προσωπικού ύφους σου στην Ποντιακή λύρα;
Ο Γώγος Πετρίδης αποτέλεσε το μοντέλο που ακολούθησα ως λυράρης από την ηλικία των 8,5 ετών, όταν ξεκίνησα να μαθαίνω Ποντιακή λύρα. Ένθερμοι υποστηρικτές και «παρακινητές» στην προσπάθειά μου να μελετήσω το ρεπερτόριο που έπαιξε ο Γώγος, ήταν ο παππούς και ο πατέρας μου. Θεωρώ όμως δάσκαλό μου, εκτός από τον Γώγο Πετρίδη μέσα από τις ηχογραφήσεις που άφησε, τον θείο μου Παναγιώτη Τσαχουρίδη, διότι μπόρεσε να μου μεταδώσει τα μυστικά του παιξίματος της λύρας του Γώγου Πετρίδη με τον καλύτερο τρόπο. Παρόλο που ο ίδιος είχε μέτριες γνώσεις στο παίξιμο της λύρας, είχε την ικανότητα να μου μεταδώσει το πάθος και την αγάπη του για τη λύρα του Γώγου, τον οποίο γνώριζε προσωπικά, από τα χρόνια που έζησε στη Βοστώνη των ΗΠΑ.
Σέβομαι, ακούω και μελετώ όλους τους παλιούς λυράρηδες της πρώτης και δεύτερης γενιάς. Όμως, ο Γώγος Πετρίδης, ήταν για εμένα ο καλύτερος όλων διότι έβαλε σε τάξη το μεγαλύτερο μέρος του ρεπερτορίου της Ποντιακής παραδοσιακής μουσικής.
Και ποια ήταν άραγε η πηγή του Γώγου Πετρίδη; Ποιoς του μεταλαμπάδευσε την παράδοση του Πόντου και τα μυστικά της;
Μα φυσικά ο ξακουστός λυράρης και πατέρας του Σταύρης Πετρίδης. Σίγουρα άκουσε και όλους τους παλιούς λυράρηδες της εποχής του. Αλλά αυτός ξεχώρισε. Ο Γώγος έπαιξε με μοναδικό τρόπο και δεξιοτεχνία. Χάρη στον Γώγο, ακούσαμε και μάθαμε τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, την εισαγωγή, τον κύριο σκοπό με τη μελωδία και το ρεφραίν, τον ρυθμικό αυτοσχεδιασμό ενδιάμεσα του σκοπού, το φινάλε και γενικά τους κανόνες, που ο ίδιος έθεσε με σχεδόν άριστη δυτικοευρωπαϊκή μουσική σκέψη και εκτέλεση. Μπορεί η λύρα να ήταν προέκταση του εαυτού του, όμως, ο Γώγος Πετρίδης αγάπησε και το μπουζούκι, στο οποίο ήταν επίσης δεξιοτέχνης. Σύμφωνα με τον γιο του, ο Γώγος μοιράστηκε (για λίγο) την ίδια σκηνή και με τον Βασίλη Τσιτσάνη. Μπορούσε να μεταφέρει τις τεχνικές του κλαρίνου, του βιολιού ή του μπουζουκιού στη λύρα με τέτοιο τρόπο που ο ήχος που έβγαζε ήταν γλυκός και μελισματικός χωρίς να χαλά τον αυθεντικό ήχο της λύρας. Ο θαυμασμός μου για τη μοναδική τέχνη της λύρας αλλά και του τραγουδιού του Γώγου Πετρίδη και η πίστη μου πως πρέπει να μεταλαμπαδευθούν, με οδήγησαν στη συνεχή μελέτη της μουσικής του και στη διδασκαλία της μέσω της ιστοσελίδας μου www.playlyra.com.
Συμπερασματικά, ο Γώγος Πετρίδης είναι η σημαντική σας επιρροή; Ο άνθρωπος που σας ενέπνευσε;
Τον Γώγο Πετρίδη τον σέβομαι και τον θεωρώ εμπνευστή μου. Όμως πολλοί δεξιοτέχνες όχι μόνο της ποντιακής λύρας αλλά και άλλων μουσικών οργάνων, Έλληνες και ξένοι με έχουν εμπνεύσει, τους έχω μελετήσει και συνεχίζω να τους μελετώ και συνέβαλαν στο να αποκτήσω τη δική μου μουσική ταυτότητα.
Ήταν ευτυχής συγκυρία η γνωριμία μου με τον Μιχάλη Κουμπιό, πριν πολλά χρόνια. Με ενέπνευσε και το 2011 του εκμυστηρεύτηκα πως κάποτε θα ήθελα να κάνω μια παράσταση με το ρεπερτόριο του Γώγου. Τώρα όμως αισθάνομαι έτοιμος για κάτι τέτοιο. Με τον Μιχάλη μας ενώνουν πολλά: μια από τις κοινές μας αγάπες είναι το βαριετέ και οι κώδικες του. Είναι ο άνθρωπος που πήρε τη συναυλία και την έκανε μουσικό δρώμενο με την αρωγή του καλού παραγωγού και φίλου Γιώργου Εριτσίδη. Θεωρώ ότι τα κείμενα που έγραψε έχουν έναν ιδιαίτερο μαγνητισμό. Διάβασε όμως πριν πολλά αρχεία και μίλησε με πολλούς. Κύριοι αρωγοί του ο Νίκος Ασλανίδης, ο Νίκος Ξενιτόπουλος και ο Κωνσταντίνος Φωτιάδης που θα ήθελα προσωπικά να τους ευχαριστήσω.
Πολλά ευχαριστώ και στον ηθοποιό Ιωάννη Παπαζήση. Καθορίζει το κλίμα ώστε να ζωντανεύει ο Γώγος.
Αλλά πολλά ευχαριστώ χρωστώ στον Τάκη Βαμβακίδη, στον Κώστα Αλεξανδρίδη και το Ελληνικό Σωματείο "Οι Μωμόγεροι", στον μικρό Παναγιώτη Κουλαξουζίδη και στον Γεώργιο Κορτσινίδη, τον μουσικό της ομάδας μου, που με το νταούλι του με συνοδεύει πάντα. Όλοι τους συνέβαλαν στην τελική διαμόρφωση της παράστασης.
Ευχαριστώ πολύ για την κουβέντα. Πολλοί θα συνταξιδέψουν μαζί σας στη γη του Πόντου, σε μία μουσική διαδρομή, µε φωνή και µε δοξάρι, για να νιώσουν τί θα πει μυσταγωγία, ελεγειακή γοητεία, μαγνητικός λυρισμός και γνήσια ομορφιά.
Πηγή: Όγδοο