 |
| Το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων αναβίωσε φέτος στον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης |
Μωμόγεροι, το εθιμικό δρώμενο του Δωδεκαήμερου (Χριστούγεννα έως Θεοφάνεια). Αυτοσχέδιοι θίασοι που παντρεύουν το αρχαίο θέατρο (διθύραμβος) και το θέατρο δρόμου.
Το έθιμο είχε αρχικά τελετουργικό χαρακτήρα, στη συνέχεια όμως μεταβλήθηκε λόγω των επιδράσεων που δέχτηκαν οι Μωμόγεροι τόσο από το περιβάλλον τους, όσο και από τις γειτονικές κουλτούρες. Τα στοιχεία που είχαν πάρει από την αρχαϊκή περίοδο αντικαταστάθηκαν από άλλα της βυζαντινής περιόδου που βίωναν. Οι Μωμόγεροι αργότερα εξελίχτηκαν σε δρώμενο σε νεότερο στάδιό τους με επίκεντρο τη σάτιρα, τον έρωτα και την ψυχαγωγία.
Το έθιμο είχε πάνω από πενήντα παραλλαγές.
Με την ανταλλαγή των πληθυσμών ανάμεσα στον Πόντο και την Ελλάδα το 1923, οι Πόντιοι πρόσφυγες ήταν αναγκασμένοι να φέρουν μαζί τους λιγοστά πράγματα κατά τη μετανάστευσή τους στον ελλαδικό χώρο. Ανάμεσα σε αυτά βρίσκονταν περικεφαλαίες και εγκόλπια Μωμόγερων. Από το 1923 πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην Ελλάδα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως την περίοδο της γερμανικής κατοχής και κατά την διάρκεια της δικτατορίας.
Πέρυσι και φέτος, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών για την αντιμετώπιση της πανδημίας και για την αποφυγή του συγχρωτισμού, το δρώμενο δεν πραγματοποιήθηκε από σπίτι σε σπίτι, όπως συνηθίζεται.
Αναβίωσε όμως για τις ανάγκες της πρωινής εκπομπής της ΕΡΤ "Με νέα ματιά" από τα μέλη του Ποντιακού Μορφωτικού Συλλόγου Αγίου Δημητρίου - Ρυακίου, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
Το 2016 το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων εντάχθηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO.