 |
| Διεθνής Αναγνώριση της Γενοκτονίας: Ανάγκη επανεκκίνησης και δημιουργικής σύνθεσης |
Τα μηνύματα από την εκδήλωση του Σωματείου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» για τα 29 χρόνια από την Αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από την Βουλή των Ελλήνων
του Χρήστου Κωνσταντινίδη
«Για τους Αρμένηδες, μελετούσαν άλλα «μέτρα» Οι Νεότουρκοι, πιο αποτελεσματικά. Έτσι, τον δεύτερο χρόνο του πολέμου —1915— βρίσκοντας αφορμή κάποιο κίνημά τους στο Βαν, αποφασίσαν τον αφανισμό τους με την γενική σφαγή. Προσεχτικοί, ωστόσο, δεν πήραν με το άγριο τους Αρμένηδες για να μη βρεθούν μπροστά σε αναπάντεχη αντίσταση. Δουλέψανε με σύστημα, σοφά, μελετημένα…»
Αυτά αναφέρει μεταξύ πολλών άλλων ο Δημήτρης Ψαθάς στη «Γη του Πόντου» (Μέρος δεύτερο, «Η τραγωδία», «Η σφαγή των Αρμένηδων»), ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυρας και των δύο γενοκτονιών που συντελέστηκαν στην Τουρκία στις αρχές του 20ου αιώνα εναντίον δύο χριστιανικών λαών της Ανατολής.
Οπότε, η σύνδεση των δύο γενοκτονιών, Ελλήνων και Αρμενίων, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2023, από το Σωματείο Δράσης "Νίκος Καπετανίδης", σε μια κατάμεστη αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, για τη συμπλήρωση 29 ετών από την Αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από την Βουλή των Ελλήνων, παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον και συμβολισμό.
H αναγνώριση απ’ τον Μπάιντεν
Οι δεσμοί Ελλήνων και Αρμενίων είναι ιστορικοί. Οι Αρμένιοι κατάγονται από τους αρχαίους Χουρρίτες (αρχαίος λαός της Εγγύς Ανατολής που κατοικούσε στην περιοχή της Μεσοποταμίας). Υπάρχει η άποψη που υποστηρίζει, ότι γενάρχης του έθνους τους ήταν ο Άρμενος ο Θεσσαλός, μέλος της «Αργοναυτικής Εκστρατείας» του Ιάσονα. Πάνω απ’ όλα όμως για τους Έλληνες, Ποντίους, που δίνουν μάχες για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, οι Αρμένιοι αποτελούν φωτεινό παράδειγμα, απ’τη στιγμή που πριν μερικά χρόνια, στις 24 Απριλίου 2021, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, αναγνώρισε την Γενοκτονία των Αρμενίων και μάλιστα, μία ημέρα μετά την επικοινωνία που είχε με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, τον οποίο ενημέρωνε για τη συγκεκριμένη εξέλιξη.
Όπως επισημάνθηκε και στην εκδήλωση, ο αγώνας του αρμενικού λαού για τη διεθνή αναγνώριση ήταν διαχρονικός! Η μάχη για δικαίωση ξεκίνησε αμέσως. Και όπως μεθοδικά ενήργησαν οι Τούρκοι, για να τους ξεπαστρέψουν, άλλο τόσο μεθοδικά έδρασαν οι Αρμένιοι, για να δικαιωθούν. Με κάθε τρόπο!
Η εκτέλεση της τριάδας του θανάτου, το σχέδιο «Νέμεσις», η στρατηγική των τεσσάρων «Τ» και η ASALA
Μία μικρή ιστορική αναδρομή αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Αμέσως μετά την Ανακωχή του Μούδρου (18/31 Οκτωβρίου 1918) η απαίτηση των Αρμενίων προς τις δυνάμεις της Αντάντ ήταν να δικαστούν οι υπαίτιοι. Στήθηκαν στρατοδικεία, απ’τα οποία προέκυψαν απαγχονισμοί, ενώ κάποιοι τη γλίτωσαν, καθώς μεταφέρθηκαν από τους Άγγλους για να δικαστούν στη Μάλτα και απελευθερώθηκαν κατόπιν συμφωνίας με τον Κεμάλ.
Στη συνέχεια όμως μπήκε σε εφαρμογή το γνωστό «Σχέδιο Νέμεσις», το οποίο προέβλεπε την εκτέλεση των κορυφαίων συντελεστών της γενοκτονίας. Ταλαάτ πασάς, Ενβέρ, Τζεμάλ, και άλλοι 22 πρωταίτιοι σκοτώθηκαν από εκπαιδευμένους νεαρούς, οι οποίοι είχαν ως αποστολή να εκδικηθούν την τριάδα του θανάτου.
Στη συνέχεια οι Αρμένιοι, όπως αποκρυπτογράφησαν οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, ακολούθησαν τη «Στρατηγική των Τεσσάρων Τ». Αυτή έχει ως σκοπό την ενημέρωση του κόσμου (Tanıtım), η αναγνώριση από κοινοβούλια ξένων χωρών (Tanınma), η διεκδίκηση αποζημιώσεων (Tazminat) και η διεκδίκηση εδαφών (Toprak). Οπότε, μετά την αναγνώριση από τις ΗΠΑ ανοίγει ο δρόμος για το τρίτο στάδιο, τη διεκδίκηση αποζημιώσεων, για να ακολουθήσει το τέταρτο, η διεκδίκηση εδαφών, δύο σενάρια που ενοχλούν σφόδρα την Τουρκία από την περίοδο δράσης της «ASALA», μίας παραστρατιωτικής οργάνωσης που που επιχειρούσε από το 1975 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Χαρακτηρίστηκε ως τρομοκρατική, καθώς πραγματοποίησε επιθέσεις και δολοφονίες, με σκοπό να "να αναγκάσει την τουρκική κυβέρνηση να αναγνωρίσει δημοσίως την ευθύνη της για τη γενοκτονία των Αρμενίων το 1915, να πληρώσει αποζημιώσεις, και να παραχωρήσει έδαφος για μια αρμενική πατρίδα, καθώς η Αρμενία απέκτησε την ανεξαρτησία της μετά την κατάρρευση του Σοβιετικού Καθεστώτος, το 1991, με εξαίρεση βέβαια τη σύντομη ανεξαρτησία της την περίοδο 1918-1920.
Γενοκτονία και δημιουργική σύνθεση
Η 19η Μαΐου αναγνωρίστηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο το 1994, ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων. Ο αγώνας όμως συνεχίζεται. Δυστυχώς μετ’ εμποδίων. Το μήνυμα που ήθελε να περάσει η εκδήλωση ήταν σαφές και το διατύπωσε ο πρόεδρος του Σωματείου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης», δημοσιογράφος της ΕΡΤ 3, Γιώργος Γεωργιάδης. Είναι «ανάγκη επανεκκίνησης της πολιτικής και οργανωτικής προσπάθειας με μηδενισμό της παρελθούσης παθογένειας, με σκοπό την ενεργό υποστήριξη του αιτήματος για την διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, με δημιουργική σύνθεση όλων των δυνάμεων για την ευόδωση της διαδικασίας».
Δημιουργική σύνθεση, για παράδειγμα, ήταν η συμπαρουσία Ελλήνων και Αρμενίων στο χώρο του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, για την εκδήλωση που διοργάνωση το Σωματείο, αλλά και η καλλιτεχνική παρέμβαση καλλιτεχνών (Γιώργο Συμεωνίδη, Αλέξη Παρχαρίδη, Δημήτρη Ξενιτόπουλο, Μαρίνα Δονικιάν), που εκπροσώπησαν την ποντιακή και την αρμενική παράδοση. Το… restart παρουσιάζει έντονες δυσκολίες. Ίσως οι καλλιτέχνες μπορούν να χαράξουν έναν διαφορετικό δρόμο , συμβάλλοντας στην επίτευξη του στόχου μπαίνοντας σε άλλη ατραπό… Οι Αρμένιοι έχουν δείξει τον δρόμο. «Οι Αρμένιοι είναι ένας λαός που εξιστορεί και αφηγείται το μεγάλο δράμα της γενοκτονίας μέσω της καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως η ζωγραφική, η ποίηση, ο κινηματογράφος και φυσικά το τραγούδι», όπως δήλωσε η ερμηνεύτρια, Μαρίνα Δονικιάν, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο e-Pontos.gr