Ομιλία της πρώην προέδρου του αριστερού κόμματος της Σουηδίας, κ. Ulla Hoffman, στην κεντρική εκδήλωση της Παμποντιακής Ομοσπονδία Ελλάδος (Π.Ο.Ε.) στην Θεσσαλονίκη στην πλατεία Αγ. Σοφίας στις 19.5.2010
Αγαπητοί φίλοι,
Σήμερα τιμούμε την μνήμη όλων εκείνων των Ποντίων Ελλήνων που αφανίστηκαν από την Οθωμανική αυτοκρατορία πάνω από 90 χρόνια πριν. Οι σκέψεις μας πάνε σε όλους τους απογόνους, τους οποίους οι παππούδες σκορπίστηκαν με τον άνεμο σε όλο τον κόσμο για να διαφύγουν τις κτηνωδίες.
Κατά την διάρκεια του παγκοσμίου πολέμου οι αρχηγοί των Οθωμανών ξεκίνησαν εκτεταμένες μαζικές δολοφονίες των Χριστιανικών μειονοτήτων, που αν η συνθήκη της Γενοκτονίας του 1948 υπήρχε, θα θεωρείτο για τον κόσμο ως Γενοκτονία. Τότε, όπως και στο Ολοκαύτωμα, διάφοροι έγραφαν στις κυβερνήσεις τους για τα γεγονότα.
Ο Hjalmar Branting, τότε πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών της Σουηδίας, αναφέρθηκε σε μία συνάντηση στην Στοκχόλμη για την Γενοκτονία ήδη το 1917:
”Τα έγγραφα αναφέρουν καθαρά ότι εδώ δεν πρόκειται για βιαιοπραγίες κατά των υφιστάμενων, αλλά πρόκειται για μια οργανωμένη και συστηματική Γενοκτονία, χειρότερη από όλες που έχουμε δει στην Ευρώπη. Η διαταγή είναι μεγάλης έκτασης πληθυσμοί να δολοφονηθούν, να ωθήσουν τους επιζώντες στην έρημο με την προσδοκία ότι δεν θα αντέξουν και τα πόδια τους θα λιώσουν στην άμμο της ερήμου. Αυτή η Γενοκτονία είναι του πολέμου τα τρομερά όσον αφορά την ποσότητα των θυμάτων και την συστηματική αγριότητα που εκτελέστηκε και δεν έχει προηγούμενο. Όταν διαβάζουμε αυτά τα έγγραφα μας παγώνει την καρδιά... ειλικρινά μας παγώνει την καρδιά.”
Ο πρέσβης της Σουηδίας Osswa Ancharsvärd στην Οθωμανική αυτοκρατορία έγραψε πίσω στην Σουηδία στις 22 Ιουλίου το 1915:
”Δεν είναι μόνον οι Αρμένιοι αλλά και οι Έλληνες που είναι θύματα σφοδρών διωγμών... όπως μου είπε και ο Έλληνας διπλωμάτης κύριος Τσαμαδός ότι αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από έναν πόλεμο εξόντωσης των Ελλήνων στην Τουρκία.”
Σε όλους του τις αναφορές πίσω στην Σουηδία προσπαθούσε ο πρέσβης να ξυπνήσει την Σουηδική κυβέρνηση.
Αλλά οι χώρες του κόσμου παρέμειναν σιωπηλές, έτσι και η Σουηδία, καμία κυβέρνηση δεν αντέδρασε, καμία κυβέρνηση δεν επενέβη και η Γενοκτονία δυο εκατομμυρίων ανθρώπων ήταν γεγονός. Και οι χώρες του κόσμου συνεχίζουν να σιωπούν, και μόλις μία εικοσαριά έχουν μέσο των Κοινοβουλίων τους αναγνωρίσει ότι η εξόντωση των δύο εκατομμυρίων Αρμενίων, Ασσυρίων, Συριανών, Χαλδαίων και Ελλήνων Ποντίων ήταν Γενοκτονία.
Στην συζήτηση γύρο από την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων Ποντίων του Σουηδικού Κοινοβουλίου εκφράστηκε η άποψη ότι είναι δουλειά των ιστορικών ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ να αποφασίσουν αν ήταν Γενοκτονία η όχι. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι οι ιστορικοί έχουν ήδη ξεδιαλύνει ότι αν η συνθήκη Γενοκτονίας υπήρχε τότε που διαπράχθηκαν αυτά τα εγκλήματα κατά των Ελλήνων Ποντίων, θα ήταν Γενοκτονία.
Οι Νεότουρκοι έβαλαν τα θεμέλια για μια ανοιχτή ρατσιστική ιδεολογία που αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τον Αδόλφο Χίτλερ. Οι Ναζί έμαθαν και εμπνεύστηκαν από τους Νεότουρκους αλλά δεν μπόρεσαν να τους φτάσουν στην σκληρότητα. Κατά την εισβολή στην Πολωνία το 1939 ο Αδόλφο Χίτλερ είπε:
”Έχω δώσει εντολή στα δικά μου τάγματα θανάτου χωρίς έλεος και οίκτος να αφανίσουν άντρες, γυναίκες και παιδιά Πολωνικής καταγωγής. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα πάρουμε αυτό το ζωτικό έδαφος που χρειαζόμαστε. Έτσι και αλλιώς, ποιος θυμάται την εξολόθρευση των Αρμενίων;”
Η ιστορία μας έδειξε ότι ήταν μοιραίο να ξεχαστεί η πρώτη Γενοκτονία. Για αυτό πρέπει να επεμβαίνουμε για να αποτρέψουμε να γίνουν και άλλες Γενοκτονίες. Πρέπει να βλέπουμε και να ακούμε τα προειδοποιητικά μηνύματα νωρίς και να τα παίρνουμε στα σοβαρά.
Μια αναγνώριση ότι ενός λαού, ενός παππούδες αφανίστηκαν γιατί ήταν Έλληνες Πόντιοι, Τούτσι, Κούρδοι η Αρμένιοι είναι αναγκαίο για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε και να προσπαθήσουμε να βάλουμε αυτά τα γεγονότα πίσω μας. Γιατί συχνά μια αναγνώριση ενός σφάλματος του παρελθόντος ακολουθείται από μια συγγνώμη.
Παρότι η Γενοκτονία έγινε κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, η μοίρα των διωγμένων μειονοτήτων είναι συνδεδεμένη με ενοχή και ντροπή του Τουρκικού κράτους. Ήρθε η ώρα η Τουρκική κυβέρνηση να συγκεντρωθεί και να αναγνωρίσει την Γενοκτονία των Αρμενίων, Ασσυρίων, Συριανών, Χαλδαίων και των Ελλήνων Ποντίων.
Το Αριστερό Κόμμα ήταν το πρώτο πολιτικό κόμμα που στο Σουηδικό Κοινοβούλιο ανέφερε το θέμα της Γενοκτονίας το 1999 μέσο του κυρίου Murad Artin, ένας Αρμένιος του οποίου οι παππούδες φυγαδεύτηκαν από το Diyarbakir, μια πόλη όπου οι Κούρδοι σήμερα παρενοχλούνται και δολοφονούνται από τον Τουρκικό στρατό και αστυνομία.
Το Κοινοβούλιο αναγνώρισε την Γενοκτονία των Αρμενίων αλλά όχι των υπόλοιπων Χριστιανικών μειονοτήτων που δολοφονήθηκαν την ίδια περίοδο. Αφού αναγνώρισε τις βιαιοπραγίες των Οθωμανών κατά των Αρμενίων έπρεπε να αναγνωρίσει και τις βιαιοπραγίες κατά των υπόλοιπων Χριστιανικών λαών. Αυτές λάμβαναν χώρα ταυτόχρονα, προξενήθηκαν και εκτελέστηκαν από τους ίδιους ανθρώπους. Ήταν όλοι θύματα τις ίδιας πολιτικής.
Το Αριστερό Κόμμα δεν παρέδωσε τον αγώνα αλλά συνέχισε να αναφέρεται στο θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας ΟΛΩΝ των Χριστιανικών μειονοτήτων. Καθυστέρησε ως τις 11 Μαρτίου φέτος για να αναγνωρίσει το Σουηδικό Κοινοβούλιο την Γενοκτονία των Αρμενίων, Ασσυρίων, Συριανών, Χαλδαίων και Ελλήνων Ποντίων. Η απόφαση είναι μοναδική γιατί αναγνωρίζει την Γενοκτονία όλων των λαών.
Ότι η πλειοψηφία των Σουηδικών πολιτικών κομμάτων παλαιότερα διάλεγαν να μην
αναγνωρίσουν την Γενοκτονία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό μια πολιτική τοποθέτηση που αγγίζει, εκτός τους Αρμενίους, τους Ασσύριους, τους Συριανούς, τους Χαλδαίους και τους Έλληνες Πόντιους ανά τον κόσμο, αλλά και ένα μεγάλο μέρος των Σουηδών πολιτών που είναι απόγονοι των θυμάτων της Γενοκτονίας.
Μετά από πολλών χρόνων αγώνα όπου οι Σοσιαλδημοκράτες στο Κοινοβούλιο διάλεγαν να μην στηρίζουν του Αριστερού Κόμματος τις προτάσεις και για αυτό εμπόδιζαν την αναγνώριση νωρίτερα, μπορούμε σήμερα να χαιρόμαστε ότι οι Σοσιαλδημοκράτες πάτησαν το σωστό κουμπί και επιτέλους ψήφισαν υπέρ της αναγνώρισης.
Αλλά το Αριστερό Κόμμα δεν θα μπορούσε να προωθήσει την αναγνώριση αν δεν είχε όλα αυτά τα χρόνια την υποστήριξη των Ελλήνων Ποντίων της Σουηδίας μέσο του Ευξείνου Πόντου Στοκχόλμης που πάντα μας προωθούσε και μας στήριζε. Ένα μεγάλο ευχάριστο σε εσάς! Θέλω επίσης να εκφράσω τις προσωπικές και βαθιές ευχαριστίες σε όλους εσάς που ήσασταν και είστε σε επαφή μαζί μου και μου ανοίξατε τα μάτια.
Για σχεδόν 100 χρόνια τώρα η Τουρκία έχει εμποδίσει και καθυστερήσει όλες τις
προσπάθειες να δοθεί στα θύματα και στους απογόνους τους μία επανόρθωση, για αυτό είναι ευθύνη όλων μας να αντιδράσουμε κατανοώντας ότι αυτό που έγινε πριν σχεδόν 100 χρόνια ήταν Γενοκτονία.
Το Αριστερό Κόμμα νιώθει ότι έχει την ευθύνη να κάνουμε ότι μπορούμε για να συμβάλουμε και να λάβουνε η απόγονοι των θυμάτων αυτή την επανόρθωση, να αναγνωριστούν τα βάσανα τους. Η Τουρκική κυβέρνηση κάνει όμως ακριβώς το αντίθετο.
Αρνείται την ύπαρξη της Γενοκτονίας και αρνείται να ανοίξουν όλα τα αρχεία της. Η Τουρκία πρέπει να ανοίξει όλα τα αρχεία της και να επιτρέψει να γίνουν διεθνές και ανεξάρτητες έρευνες για το τι ακριβώς έγινε.
Όταν το Σουηδικό Κοινοβούλιο στις 11 Μαρτίου φέτος αναγνώρισε την Γενοκτονία, η Τουρκία απάντησε με το να καλέσει την πρέσβειρα της πίσω στην χώρα της και η Σουηδική κυβέρνηση την έπιασε αμηχανία. Μετά την απόφαση του Κοινοβουλίου η κυβέρνηση όρμησε εναντίον της. Τρεις μέρες μετά την απόφαση ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Fredrik Reinfeldt δήλωσε στο ράδιο ότι η κυβέρνηση θα αναλύσει την απόφαση του Κοινοβουλίου αλλά με αυτόν ως πρωθυπουργό δεν πρόκειται η κυβέρνηση να ακολουθήσει την απόφαση του Κοινοβουλίου και να αναγνωρίσει την Γενοκτονία. Εγώ λέω: Καλύτερα να αλλάξουμε πρωθυπουργό!
Ο Σουηδός πρωθυπουργός τηλεφώνησε τον αντίστοιχο της Τουρκίας Erdogan και εξέφρασε την λύπη και την συγγνώμη του για την απόφαση που έλαβε το υψηλότερο όργανο της Σουηδίας. Ο υπουργός εξωτερικών Carl Bildt έχει αλαζονικά εκφραστεί στα μέσα μαζική ενημέρωσης ότι η σημερινή κυβέρνηση θα καθυστερήσει την απόφαση και ότι δεν χρειάζεται να την δίνει σημασία. Σε Τουρκικά μέσα ενημέρωσης έχει πει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να αλλάξει την απόφαση. Λες και η κυβέρνηση έχει ξεχάσει ότι το Κοινοβούλιο είναι ανώτερο της.
Η απόφαση του Σουηδικού Κοινοβουλίου για την αναγνώριση της Γενοκτονίας έχει όμως αποφέρει και θετικές επιδράσεις στην Τουρκία, όπου μέσα ενημέρωσης κατηγορούν την κυβέρνηση τους για την άρνηση της Γενοκτονίας.
Πολλοί ερευνητές και ιστορικοί στην Τουρκία θέλουν επίσης την αλήθεια, θέλουν να αναγνωρίσουν την ιστορία τους και να ανοίξουν τα αρχεία. Αυτές οι δημοκρατικές δυνάμεις πρέπει να υποστηριχθούν στον αγώνα για την αναγνώριση της Γενοκτονίας και στο χτίσιμο μιας δημοκρατικής Τουρκίας που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Τουρκία διαπραγματεύεται σήμερα με την Ευρωπαϊκή Ένωση να γίνει μέλος της. Αλλά για να γίνει η Τουρκία μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να εγγυηθεί την δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το λειτουργικό κράτος δικαίου και να προστατέψει τις εθνικές μειονότητες βάση των κριτηρίων της συνόδου της Κοπεγχάγης. Το Αριστερό Κόμμα απαιτεί ότι για να γίνει η Τουρκία μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει επίσης να ανοίξει τα αρχεία της και να αναγνωρίσει την Γενοκτονία.
Για της Εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου φέτος, το Αριστερό Κόμμα συνεργάζεται με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Οικολόγους για μια νέα εξωτερική πολιτική της χώρας. Δεν θα αλλάξουμε μόνο κυβέρνηση, θα αλλάξουμε και πολιτική και ανησυχούμε για την ανικανότητα της Τουρκίας να ταυτιστεί με την ιστορία της. Για αυτό τον λόγο νιώθω ακόμα πιο καλά ότι απόψε μπορώ να σας δώσω τον λόγο μου ότι με μία κοκκινοπράσινη κυβέρνηση η Σουηδία θα αναγνωρίσει την Γενοκτονία των Αρμενίων, Ασσυρίων, Συριανών, Χαλδαίων και των Ελλήνων Ποντίων.
Το Αριστερό Κόμμα και εγώ προσωπικά είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί έχουμε ανεβάσει το θέμα της Γενοκτονίας, όχι μόνο στην Σουηδία αλλά και στην Τουρκία. Η επανόρθωση των θυμάτων και η συμφιλίωση προϋποθέτει ότι αυτοί που αρνούνται την Γενοκτονία πρέπει να αντιμετωπιστούνε.
Η Σουηδία έχει πάρει το ιστορικό βήμα προς την συμφιλίωση και εγώ είμαι περήφανη που συμμετείχα σε αυτό τον αγώνα. Η αναγνώριση της Γενοκτονίας από το Σουηδικό Κοινοβούλιο είναι το πρώτο βήμα. Ο δικός μας στόχος είναι να κάνει το ίδιο και η Τουρκία.
Το Αριστερό Κόμμα δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει τον αγώνα για την επανόρθωση των θυμάτων της Γενοκτονίας και των απογόνων τους.
Σας ευχαριστώ πολύ!