του Φόρη Πεταλίδη
Τα ακούσματα του παππού και της γιαγιάς ξαναζωντανεύουν μέσα σε σχολικές αίθουσες, με μαθητές όχι παιδιά δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, αλλά ενήλικες, από φοιτητές πανεπιστημίου μέχρι πενηντάρηδες. Όλοι ξανακάθονται στα θρανία για να μάθουν την ποντιακή διάλεκτο και να ξαναζωντανέψουν λέξεις όπως «πουλόπο μ'», «λελεύω σε», «ψύ μ'», «έμορφος».
Έχουν γίνει κατά καιρούς προσπάθειες από συλλόγους και εκπαιδευτικούς, αλλά οργανωμένη προσπάθεια σε πανελλαδικό επίπεδο πραγματοποιείται για πρώτη φορά από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ποντίων Εκπαιδευτικών, ενώ υλοποιείται σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και τους δήμους, μέσα από τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης. Πρωτοπόρος στην προσπάθεια αυτήν ο δήμος Θεσσαλονίκης.
Όπως λέει στον «ΑτΚ» ο πρόεδρος του συνδέσμου, Αντώνης Παυλίδης, «επιθυμία μας είναι τα τμήματα της ποντιακής διαλέκτου -της πιο κοντινής στην αρχαία ελληνική γλώσσα, όπως είχε αναφέρει ο αείμνηστος καθηγητής Γλωσσολογίας Χρίστος Τσολάκης- να μη μείνουν προσηλωμένα μόνο στην τυπική διδασκαλία, αλλά να μετατραπούν σε κέντρα μάθησης και πολιτισμού».
Οι εκπαιδευτικοί
Οι εκπαιδευτικοί που πλαισιώνουν το πρόγραμμα εκμάθησης της ποντιακής διαλέκτου στο δήμο Θεσσαλονίκης είναι η Ανατολή Καρυπίδου, η Ευρώπη Παπαδοπούλου, ο Θεόδωρος Τελόπουλος, ο Στάθης Ταξίδης και η Αλκμήνη Θεοδωρίδου.
Ο πρώτος κύκλος των τριετών μαθημάτων άρχισε στις 8 Απριλίου και θα λήξει στις 30 Ιουνίου 2013. Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του συνδέσμου, διευθυντή του 55ου Δημοτικού Σχολείου, Κώστα Ανθόπουλο, «στους 150 συμμετέχοντες δόθηκε εκπαιδευτικό υλικό (αποσπάσματα από επιστημονικό εγχειρίδιο που σύντομα θα εκδοθεί), το οποίο καλύπτει 21 διδακτικές ενότητες από κείμενα γνωστών και καταξιωμένων συγγραφέων, λογοτεχνών αλλά και πνευματικών ανθρώπων -λαογράφων και εκπαιδευτικών ποντιακής καταγωγής».
Ο δάσκαλος Στάθης Ταξίδης τονίζει πως «είναι εξαιρετικό το ενδιαφέρον και η ανταπόκριση που δείχνει ο κόσμος για την εκμάθηση των Ποντιακών. Τριάντα πέντε μαθητές -ποντιακής καταγωγής κυρίως και νύφες Ποντίων- παρακολουθούν δύο φορές την εβδομάδα τα δίωρα μαθήματα. Ωστόσο, ανάμεσά τους υπάρχουν και μη Πόντιοι. Στην πλειονότητά τους νέοι άνθρωποι με πανεπιστημιακά διπλώματα -στο τμήμα μας έχουμε ένα μαθητή με διδακτορικό και πέντε με μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών- αλλά και μεσήλικες, οι οποίοι έρχονται στα μαθήματα απευθείας μετά τη δουλειά».
«Υπάρχουν διαφορετικών επιπέδων μαθητές. Αρκετοί δεν είναι Πόντιοι. Τους ενδιαφέρει η γλώσσα, η ετυμολογία των λέξεων, όπου βλέπουμε πόσο μεγάλη είναι η ταύτισή τους με την ποντιακή διάλεκτο. Μία άλλη μεγάλη ομάδα ατόμων, που γνωρίζουν ποντιακά, θέλουν να μάθουν να γράφουν. Παρακολουθούν με μεγάλη συνέπεια και θέλουν να γράψουν κάποια στιγμή αυτά που σκέφτονται ή αυτά που έχουν ακούσει από τους μεγαλύτερους, γιαγιάδες ή παππούδες. Φαντάζονταν πως δεν έχει τέτοια σπουδαιότητα η γλώσσα. Τους αρέσουν τα κείμενα που διαβάζουμε από το εγχειρίδειο της ποντιακής διαλέκτου», ανέφερε η δασκάλα Ανατολή Καρυπίδου.