του Σάββα Καλεντερίδη*
Παρατηρούμε ότι ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα η Τουρκία, στα πλαίσια της νεοοθωμανικής της πολιτικής, διεκδικεί ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισραήλ από τη μια πλευρά και του Ιράν και της Συρίας από την άλλη, για τη λύση των προβλημάτων που υπάρχουν ανάμεσά τους.
Μετά την πρωτοβουλία της Τουρκίας για την προσέγγιση Συρίας - Ισραήλ, τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη αντίστοιχη πρωτοβουλία για την ειρηνική επίλυση των προβλημάτων που υπάρχουν μεταξύ ΗΠΑ - Ιράν.
Στα πλαίσια της πρωτοβουλίας αυτής, στις 14 Αυγούστου αναμένεται να επισκεφτεί την Τουρκία ο πρωθυπουργός του Ιράν, Αχματινετζάν, για να έχει συνομιλίες με τους αξιωματούχους της Τουρκίας, ανάμεσα στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και ο πρόεδρος της Τουρκίας Αμπντουλλάχ Γκιούλ.
Στη διάρκεια των επαφών που είχαν οι διπλωμάτες και οι αξιωματούχοι των δύο χωρών για την προετοιμασία του ταξιδιού, παρουσιάστηκαν σοβαρά προβλήματα όχι σε ζητήματα πολιτικής, αλλά σε ζητήματα πρωτοκόλλου, που απ' ότι φαίνεται, για ορισμένες χώρες, έχουν ακόμα σημειολογική, αλλά και πολιτική αξία και σημασία.
Οι Ιρανοί διπλωμάτες δεν αποδέχτηκαν τους όρους που έθετε η τουρκική πλευρά σε ζητήματα πρωτοκόλλου και συγκεριμένα, δεν αποδέχτηκαν την επίσκεψη του Αχματινετζάν στο μαυσωλείο του σφαγέα των Ελλήνων του Πόντου και της Ανατολίας, Μουσταφά Κεμάλ, με την αιτιολογία ότι τελικά πρόκειται για τάφο ενός ανθρώπου που κυβέρνησε την Τουρκία και δεν μπορεί να επιβληθεί ως εθνικό μνημείο σε άλλες χώρες. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί ο τάφος ενός φασιστοειδούς να επιβάλεται στους επίσημους επισκέπτες άλλων χωρών ως τόπος απότισης τιμής σε εθνικό μνημείο, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν σοβαρά ιστορικά και πολιτικά ζητήματα που σχετίζονται με τον Κεμάλ και τον Κεμαλισμό.
Τελικά η τουρκική πλευρά, μπροστά στην ανυποχώρητη στάση των Ιρανών, δέχτηκε να χαρακτηριστεί αντί για επίσημη, επίσκεψη εργασίας, η επίσκεψη του Αχματινετζάν στην Τουρκία. Και αντί για την Άγκυρα, ο τόπος συνάντησης με τους Τούρκους αξιωματούχους συμφωνήθηκε να είναι η Κωνσταντινούπολη.
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια υφίσταται συνεχείς και αλλεπάλληλες ταπεινώσεις και εξευτελισμούς από την Τουρκία, αφού αδυνατεί να διαπραγματευτεί με σεβασμό στην πολυαίμακτη ιστορία του λαού μας στο κορυφαίο αυτό ζήτημα της επίσκεψης Ελλήνων αξιωματούχων στο μαυσωλείου του σφαγέα του Ελληνισμού, Μουσταφά Κεμάλ.
Πρώτα ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών, στη συνέχεια ο πρωθυπουργός και μετά Έλληνες αξιωματικοί, αρχηγοί ΓΕΕΘΑ και ΓΕΣ, καταθέτουν στεφάνια και αποτίουν φόρο τιμής σε εκείνον που έσφαξε εκατοντάδες χιλιάδες γυναικόπαιδα, σε εκείνον που εφάρμοσε μια ιδεολογία αφανισμού των Ελλήνων από τις προαιώνιες εστίες τους στη Θράκη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία.
Τελικά, είναι θλιβερό η Ελλάδα του πολιτισμού, της ιστορίας και των πανανθρώπινων αξιών, να διδάσκεται ήθος και αξιοπρέπεια από "οπισθοδρομικό" το Ιράν.
Πηγή: Ποντιακά Θέματα
*Ο Σάββας Καλεντερίδης είναι διευθυντής των εκδόσεων ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ
Φιλελλήνων 14
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλ. 2103316036
Φαξ 2103250421
www.infognomon.gr
skal@infognomon.gr
Σάββατο 2 Αυγούστου 2008
Αρχίζει το 3ο Διεθνές Φεστιβάλ του Χαψίκιοϊ, στην Άνω Ματσούκα του Πόντου
Το 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ριζόγαλου διοργανώνει και φέτος ο Σύλλογος Αλληλοβοήθειας και Ανάπτυξης του Χαψίκιοϊ στις 3 Αυγούστου 2008. Ο πρόεδρος του συλλόγου Κεμάλ Γκιουβερτζίν, σε συνέντευξη τύπου που έδωσε στην Τραπεζούντα, δήλωσε ότι το φεστιβάλ έχει ως στόχο την ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου και την προσέλκυση επισκεπτών από την Τουρκία και από το εξωτερικό.
Να σημειωθεί ότι το ριζόγαλο του Χαψίκιοϊ, που είναι πασίγνωστο στην Τουρκία, έχει εξαιρετική γεύση, που οφείλεται στο παχύ και μυρωδάτο γάλα των παρχαριών των τεσσάρων χωριών που το απαρτίζουν: Ζάβερα, Μελιανάντων, Φαργανάντων και Τσιαχαράντων.
Όσοι πιστοί στην παράδοση και τον πολιτισμό του Πόντου και της Ματσούκας, προσέλθετε...
Πηγή: http://pontiakathemata.blogspot.com/2008/08/3.html
Να σημειωθεί ότι το ριζόγαλο του Χαψίκιοϊ, που είναι πασίγνωστο στην Τουρκία, έχει εξαιρετική γεύση, που οφείλεται στο παχύ και μυρωδάτο γάλα των παρχαριών των τεσσάρων χωριών που το απαρτίζουν: Ζάβερα, Μελιανάντων, Φαργανάντων και Τσιαχαράντων.
Όσοι πιστοί στην παράδοση και τον πολιτισμό του Πόντου και της Ματσούκας, προσέλθετε...
Πηγή: http://pontiakathemata.blogspot.com/2008/08/3.html
Η ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ μέσα, η παράνοια έξω...
του Σάββα Καλεντερίδη*
Μπορεί μερικά από τα στελέχη της τρομοκρατικής - φασιστικής παραστρατιωτικής οργάνωσης ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ να βρίσκονται στη φυλακή, η παράνοια όμως συνεχίζεται σε ορισμένες περιοχές της Τουρκίας, κυρίως στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου, όπου πλανώνται τα ...φαντάσματα των Ελλήνων και των Αρμενίων.
Στην Τραπεζούντα έχει αναγερθεί και λειτουργεί ένα εμπορικό κέντρο, τουρκοολλανδικών συμφερόντων, το οποίο ονομάζεται TRABZON FOROUM. Ορισμένοι ευφάνταστοι τραπεζούντιοι, βλέποντας το κτίριο από τη θάλασσα, διαπίστωσαν ότι τα μπαλκόνια και τα παράθυρα του κτιρίου σχηματίζουν σταυρό. Στη συνέχεια η ...είδηση μεταδόθηκε από στόμα σε στόμα, το θέμα απασχόλησε την τοπική κοινωνία και ο Ολλανδός επιχειρηματίας αναγκάστηκε να γκρεμίσει τα μπαλκόνια, να κάνει κάποιες άλλες αλλαγές, για να μην υπάρχει τίποτε που να θυμίζει σταυρό και άρα τους παλιούς ιδιοκτήτες της ιστορικής μητρόπολης του Πόντου.
Μετά από αυτό ο επιχειρηματίας θεώρησε ότι τελείωσαν τα προβλήματά του. Δεν ήταν όμως έτσι.
Οι ευφάνταστοι χτύπησαν και πάλι. Διαπίστωσαν ότι πίσω από την επιλογή του ονόματος του εμπορικού κέντρου κρύβεται ελληνικός δάκτυλος. Διότι ο διάβολος, συγνώμη ο Έλληνας κρύβεται μέσα στο όνομα. Αν απομονώσεις τα τέσσερα τελευταία γράμματα από το FOROUM, τότε ξεπροβάλλει ο Ρωμιός (Ρούμ), που δεν λέει να ξεκουμπιστεί επιτέλους από την Τραπεζούντα και ταλαιπωρεί επί δεκαετίες μια πόλη, που ότι και να κάνει ο τουρκικός εθνικισμός δεν λέει να τουρκέψει.
Όμως η παράνοια δεν περιορίζεται στην Τραπεζούντα.
Ανθεί και στο Ρίζαιο, που βρίσκεται λίγο βορειότερα.
Εδώ, σε ορισμένα χωριά, στην ορεινή επαρχία Χεμσίν (Hemşin), κατοικούν μερικές χιλιάδες αρμενόφωνοι μουσουλμάνοι, οι λεγόμενοι χεμσινλήδες.
Οι άνθρωποι, όσοι έχουν παραμείνει στην περιοχή, για να ξεφύγουν από τη μέγγενη του "συνήθους υπόπτου" προσπαθούν κάθε φορά που τους δίνεται η ευκαιρία να αποδείξουν με τον πιο πομπώδη τρόπο τον τουρκισμό τους, όπως γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις με τους δικούς μας, τους ελληνόφωνους της Τόνιας, της Ματσούκας, των Σουρμένων και του Κατωχωρίου (όλες οι περιοχές ανήκουν στο νομό Τραπεζούντας).
Στο Χεμσίν, που βρίσκεται 15 χλμ Α της πόλης Αθήνα, σήμερα Παζάρ (Pazar), κάθε χρόνο γίνονται τα καθιερωμένα πανηγύρια των παρχαριών. Τα πανηγύρια αυτά εδώ και τρία χρόνια πήραν το χαρακτήρα οργανωμένων εκδηλώσεων υπό την επωνυμία Φεστιβάλ των Λιβαδιών (Yeşil Yayla Festivali).
Φέτος ήταν προγραμματισμένο να γίνει στις 1-3 Αυγούστου το 3ο Φεστιβάλ των Λιβαδιών, με διοργανωτή το σύλλογο Gola Kültür, Sanat ve Ekoloji Derneği και χορηγό των εκδηλώσεων το φορέα "The Christensen Fund", που έχει έδρα το Σάν Φραντζίσκο των ΗΠΑ. Υπό το φόβο ότι οι κάτοικοι του Χεμσίν θα κατηγορηθούν ως Αρμένιοι, ο ελεγχόμενος από το κράτος σύλογος Hemşin Sosyal Sorumluluk ve Gelişim Derneği υπέβαλε αίτηση στον έπαρχο της περιοχής ζητώντας την ακύρωση του φεστιβάλ που διοργάνωνε ένας άλλος σύλλογος. Και όπως ήταν φυσικό, ο κύριος καϊμακάμης ακύρωσε τις εκδηλώσεις, υπό το φόβο των ...Αρμενίων.
Στη συνέχεια οι διοργανωτές απευθύνθηκαν στο δήμο Φιντικλί, όπου, παρότι επίσης άρχισαν να εκδηλώνονται ανάλογες αντιδράσεις, το φεστιβάλ αναμένεται να γίνει κανονικά.
Το θέμα έχει πάρει διαστάσεις στην τοπική κοινωνία και στο δημοκρατικό τύπο της γείτονος χώρας.
Ας δούμε όμως τι δήλωσε για το θέμα ο κ. Ισμαήλ Τζιχάν, ο οποίος υπέβαλε την αίτηση ακύρωσης, εξ ονόματι των συμπατριωτών του:
"Ερεύνησα τον αμερικανικό φορέα που είναι χορηγός των εκδηλώσεων. Ο φορέας αυτός έχει ως σκοπό στο καταστατικό του τη διενέργεια ερευνών για την ίδρυση Μουσείου Εθνογραφίας. Θα ετοιμάσουν το δικό τους βιβλίο ιστορίας. Κάνουν έρευνα και καταγράφουν τα τοπωνύμια, τα ονόματα των φαγητών, κάποιες λέξεις που χρησιμοποιούν οι χεμσινλήδες. Τα καταγράφουν όλα αυτά για να μας πούνε ότι εμείς οι χεμσινλήδες δεν είμαστε Τούρκοι και ότι έχουμε αφομοιωθεί. Για να μας πούνε ότι είχαμε μια γλώσσα που την ξεχάσαμε, διοργανώνουν αυτό το φεστιβάλ. Οι ενέργειες αυτές γίνονται για να πλήξουν την ενότητα της Τουρκίας και για το λόγο αυτό υποβάλλαμε την αίτηση στον έπαρχο".
Ανάλογες δηλώσεις έκανε και ο πρρόεδρος του συλλόγου Hemşin Sosyal Sorumluluk ve Gelişim Derneği, Μουσά Αμπάι (Musa Abay), ο οποίος επίσης υπέβαλε αίτηση για την ακύρωση του φεστιβάλ.
Η πρόεδρος του συλλόγου που διοργανώνει το φεστιβάλ Νιλιουφέρ Τασκίν (Nilüfer Taşkın) δήλωσε: "Διοργανώνουμε αυτό το φεστιβάλ εδώ και τρία χρόνια. Ο στόχος μας είναι να αναδείξουμε και να κάνουμε γνωστή παγκοσμίως την πολιτιστική κληρονομιά και την οικολογική και φυσική ποικιλομορφία και ομορφιά του Πόντου. Εμείς θεωρούμε κατά κάποιο τρόπο φυσικές τις αντιδράσεις και πιστεύουμε ότι είναι κακόβουλες και γίνονται με σκοπό να βλάψουν το έργο μας. Εμείς πιστεύουμε σε ότι κάνουμε και θεωρούμε ότι τελικά οι απαγορεύσεις δεν θα μας βλάψουν".
Ο γνωστός καλλιτέχνης Μπιρόλ Τοπάλογλου (Birol Topaloğlu), ο οποίος επίσης ανήκει στην ομάδα των διοργανωτών, δήλωσε τα εξής:
"Εδώ είναι το Χεμσίν, μια κρίσιμη περιοχή. Ίσως την διεκδικήσουν οι Αρμένιοι. Το να ακούγονται εδώ τραγούδια στην αρμενική γλώσσα και στη γλώσσα του Χεμσίν είναι κακό. Εμείς δεν το θέλουμε αυτό. Ούτε τραγούδια στα γεωργιανά (λαζικά, σ.τ.μ.) θέλουμε. Ίσως κάποιοι τα θεωρήσουν και αυτά αρμενικά. Έτσι αντέδρασαν μερικοί στενόμυαλοι που δεν ανέχονται τον πολιτισμικό πλούτο της περιοχής. Πως είναι δυνατόν εγώ, ένας Λαζός, να κάνω αρμενική προπαγάνδα; Ορισμένοι λένε ότι είμαι Αρμένιος του Χεμσίν και άρα στο φεστιβάλ θα γίνει αρμενική προπαγάνδα. Αυτό είναι συκοφαντία, είναι ψέμα".
Πηγή: http://pontiakathemata.blogspot.com/2008/07/blog-post_31.html
*Ο Σάββας Καλεντερίδης είναι διευθυντής των εκδόσεων ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ
Φιλελλήνων 14
Σύνταγμα, Αθήνα
Τηλ. 2103316036
Φαξ 2103250421
www.infognomon.gr
skal@infognomon.gr
Οι Πόντιοι της Νάουσας σώζουν 972 παλιά βιβλία που έφεραν από την Αργυρούπολη του Πόντου
Συντονισμένες προσπάθειες καταβάλλουν οι Πόντιοι της Νάουσας για να σώσουν ένα ανεκτίμητο κειμήλιο. Τα 972 πρότυπα βιβλία και χειρόγραφα, τα οποία έφεραν οι πρόγονοί τους από την Αργυρούπολη του Πόντου. Σήμερα τα βιβλία αυτά φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη της Λέσχης τους και χρήζουν άμεσης συντήρησης και ψηφιοποίησης.
«Οι 972 τόμοι, που απέμειναν από τους 5.000 που έφεραν οι πατέρες μας από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Αργυρούπολης του Πόντου, ήταν και η αφορμή για δημιουργηθεί η Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας ως ένα ξεχωριστό σωματείο. Αναμφίβολα, τα βιβλία μας έκαναν καλύτερους ανθρώπους και δεν θέλουμε να τα προδώσουμε», τονίζει σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Λέσχης Θεόφιλος Τεληγιαννίδης και καλεί τους συμπατριώτες του, όπου γης, να συμβάλλουν στη διάσωση και αποθήκευση, σε ψηφιακή μορφή, των βιβλίων αυτών, που όπως λέει είναι ανεκτίμητης αξίας.
Η ιστορική Εθνική Βιβλιοθήκη Αργυρούπολης «Ο Κυριακίδης» αποτελούσε σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους Πόντιους της Αργυρούπολης, αλλά για όλο το προσφυγικό ελληνισμό, αναφέρει ο κ. Τεληγιαννίδης.
Ο τελευταίος δήμαρχος της Αργυρούπολης Νικόλαος Μουμτζίδης και ο δάσκαλος του στο «Φροντιστήριο Αργυρούπολης» Γιάννης Κανονίδης, μαζί με τους τοπικούς άρχοντες - προύχοντες, αποφάσισαν κατά τη φυγή προς την Ελλάδα το 1923 από τα τέσσερα άλογα με άμαξα που έδωσαν σε κάθε οικογένεια, μόνο στο ένα να φόρτωναν προσωπικές αποσκευές, ενώ με τα άλλα τρία η κάθε οικογένεια να μεταφέρει τα βιβλία της βιβλιοθήκης του Φροντιστηρίου της Αργυρούπολης και τα κειμήλια των πέντε εκκλησιών της πόλης.
«Αυτή η ιστορία φωτίζει μια μεγάλη αλήθεια για τον λαό μας: το πνεύμα και η ψύχη, η γνώση και μάθηση πάντα ήταν στις προτεραιότητές μας. Η ιστορία αυτή μας κάνει να νιώθουμε υπερηφάνεια για τους παππούδες μας», τονίζει ο κ. Τεληγιαννίδης.
«Εκατόν πενήντα χιλιόμετρα μέχρι την Τραπεζούντα διένυσαν οι περίπου εκατό οικογένειες της Αργυρούπολης, σώζοντας μαζί με τις ζωές τους και τα βιβλία. Από εκεί, με πλοίο μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, για να φτάσουν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Τα βιβλία, 5.000 χειρόγραφα πρωτότυπα βιβλία, έως τις αρχές του 20ού αιώνα, τα φυλάγανε ως κόρη οφθαλμού. Μεταξύ αυτών βιβλία θεολογικά και ελληνικής κλασικής φιλολογίας, ξενόγλωσσα, λεξικά, φιλοσοφικά, επιστημονικά και λογοτεχνικά.
«Οι δικοί μας εγκατασταθήκανε αρχικά στα Ελευθέρια. Ήτανε περίπου 80 οικογένειας. Ο πατέρας μου, Κανονίδης Ιωάννης, με τον Μουμτζίδη Νικόλαο άκουσαν για τη Νάουσα και ήλθαν να δούνε το μέρος. Τους άρεσε πολύ, καθώς τους θύμιζε την Αργυρούπολη. Έτσι εγκαταστάθηκαν στη Νάουσα», θυμάται ο κ. Κανονίδης, δάσκαλος στο επάγγελμα.
Η Βασιλική Καραγιαννοπούλου, γραμματέας της Λέσχης και βιβλιοθηκονόμος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ επισημάνει ότι παρόλο που από τα 5.000 χιλιάδες πρότυπα βιβλία έμειναν μόνο περίπου 900 στη βιβλιοθήκη, καθώς πολλά κλάπηκαν στα χρόνια του πολέμου και των αναταραχών, οι Πόντιοι της Νάουσας συνέχισαν την παράδοση και εμπλούτιζαν τη βιβλιοθήκη με νέα βιβλία.
«Σε μια πόλη περίπου 20.000 κατοίκων, μόνο η βιβλιοθήκη της Λέσχης μας κατέχει περίπου 25.000 τόμους σύγχρονων βιβλίων σε μια αίθουσα - αναγνωστήριο 140 τ.μ. του ιδιόκτητου τριώροφου κτιρίου συνολικής κάλυψης 610 τ.μ. Ετησίως, τη βιβλιοθήκη μας επισκέπτονται περίπου 10.000 αναγνώστες», λέει με υπερηφάνεια η κ. Καραγιαννοπούλου.
Βιβλία και ιερά τιμαλφή χάθηκαν με τη διάλυση του Συλλόγου, από το 1933 και μετά. Αρχικά, η ανεκτίμητης αξίας βιβλιοθήκη στεγαζόταν στο «?πρώην εν Ναούση τουρκικό Τέμενος», το οποίο παραχωρήθηκε στο Σύλλογο, με απόφαση του Τοπικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Γραφείου Ανταλλαγής Βέροιας, όπου και λειτούργησε μέχρι το 1933. Η κατάρρευση του τεμένους είναι η βασική αιτία της διάλυσης του Συλλόγου και της αναστολής της λειτουργίας της βιβλιοθήκης. Ο χώρος, όπως και τα κινητά περιουσιακά στοιχεία του συλλόγου, πέρασαν στην κυριότητα του Δήμου Νάουσας, ο οποίος με τη σειρά του παραχώρησε το χώρο στο Εργατικό Κέντρο Νάουσας.
Τα βιβλία μεταφέρθηκαν στο υπόγειο του νεοανεγειρόμενου 5ου Δημοτικού Σχολείου και από εκεί στα υπόγεια του Δημαρχείου μέχρι το 1964. Όσοι τόμοι απέμειναν επανήρθαν στην κυριότητα του Συλλόγου, ο οποίος επανιδρύθηκε το 1959 με την επωνυμία «Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας - Εθνική Βιβλιοθήκη Αργυρουπόλεως - "Ο Κυριακίδης"».
Ανάμεσα στους σκοπούς του συλλόγου είναι η συγκέντρωση και διαφύλαξη των λαογραφικών, ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων του Ελληνισμού του Πόντου και η λειτουργία Βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου.
Αυτές τις ήμερες, πριν την μεγάλη γιορτή του Ελληνισμού και των Ποντίων την Ημέρα της Παναγίας, οι Πόντιοι της Νάουσας κάνουν τάμα στην Παναγία Σουμελά να τους βοηθήσει να βρεθούν οικονομικοί πόροι για τη συντήρηση των βιβλίων και την ψηφιοποίησή τους.
«Πρέπει να στηθεί εργαστήριο και να αγοραστούν ειδικά "σκάνερ". Όλα αυτά έχουν ένα μεγάλο κόστος, στο οποίο η Λέσχη μας δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Ζητάμε τη βοήθεια όλον των Ποντίων σε αυτό το μεγάλο έργο, γιατί οι μελλοντικές μας γενιές δεν θα μας συγχωρέσουν αν δείξουμε αμέλεια και αδιαφορία για τα όνειρα των παππούδων μας, που έκαναν τα πάντα για να σώσουν όλα τα βιβλία και να τα μεταφέρουν στην Ελλάδα», λέει η κ. Καραγιαννοπούλου.
«Οι 972 τόμοι, που απέμειναν από τους 5.000 που έφεραν οι πατέρες μας από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Αργυρούπολης του Πόντου, ήταν και η αφορμή για δημιουργηθεί η Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας ως ένα ξεχωριστό σωματείο. Αναμφίβολα, τα βιβλία μας έκαναν καλύτερους ανθρώπους και δεν θέλουμε να τα προδώσουμε», τονίζει σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Λέσχης Θεόφιλος Τεληγιαννίδης και καλεί τους συμπατριώτες του, όπου γης, να συμβάλλουν στη διάσωση και αποθήκευση, σε ψηφιακή μορφή, των βιβλίων αυτών, που όπως λέει είναι ανεκτίμητης αξίας.
Η ιστορική Εθνική Βιβλιοθήκη Αργυρούπολης «Ο Κυριακίδης» αποτελούσε σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους Πόντιους της Αργυρούπολης, αλλά για όλο το προσφυγικό ελληνισμό, αναφέρει ο κ. Τεληγιαννίδης.
Ο τελευταίος δήμαρχος της Αργυρούπολης Νικόλαος Μουμτζίδης και ο δάσκαλος του στο «Φροντιστήριο Αργυρούπολης» Γιάννης Κανονίδης, μαζί με τους τοπικούς άρχοντες - προύχοντες, αποφάσισαν κατά τη φυγή προς την Ελλάδα το 1923 από τα τέσσερα άλογα με άμαξα που έδωσαν σε κάθε οικογένεια, μόνο στο ένα να φόρτωναν προσωπικές αποσκευές, ενώ με τα άλλα τρία η κάθε οικογένεια να μεταφέρει τα βιβλία της βιβλιοθήκης του Φροντιστηρίου της Αργυρούπολης και τα κειμήλια των πέντε εκκλησιών της πόλης.
«Αυτή η ιστορία φωτίζει μια μεγάλη αλήθεια για τον λαό μας: το πνεύμα και η ψύχη, η γνώση και μάθηση πάντα ήταν στις προτεραιότητές μας. Η ιστορία αυτή μας κάνει να νιώθουμε υπερηφάνεια για τους παππούδες μας», τονίζει ο κ. Τεληγιαννίδης.
«Εκατόν πενήντα χιλιόμετρα μέχρι την Τραπεζούντα διένυσαν οι περίπου εκατό οικογένειες της Αργυρούπολης, σώζοντας μαζί με τις ζωές τους και τα βιβλία. Από εκεί, με πλοίο μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, για να φτάσουν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Τα βιβλία, 5.000 χειρόγραφα πρωτότυπα βιβλία, έως τις αρχές του 20ού αιώνα, τα φυλάγανε ως κόρη οφθαλμού. Μεταξύ αυτών βιβλία θεολογικά και ελληνικής κλασικής φιλολογίας, ξενόγλωσσα, λεξικά, φιλοσοφικά, επιστημονικά και λογοτεχνικά.
«Οι δικοί μας εγκατασταθήκανε αρχικά στα Ελευθέρια. Ήτανε περίπου 80 οικογένειας. Ο πατέρας μου, Κανονίδης Ιωάννης, με τον Μουμτζίδη Νικόλαο άκουσαν για τη Νάουσα και ήλθαν να δούνε το μέρος. Τους άρεσε πολύ, καθώς τους θύμιζε την Αργυρούπολη. Έτσι εγκαταστάθηκαν στη Νάουσα», θυμάται ο κ. Κανονίδης, δάσκαλος στο επάγγελμα.
Η Βασιλική Καραγιαννοπούλου, γραμματέας της Λέσχης και βιβλιοθηκονόμος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ επισημάνει ότι παρόλο που από τα 5.000 χιλιάδες πρότυπα βιβλία έμειναν μόνο περίπου 900 στη βιβλιοθήκη, καθώς πολλά κλάπηκαν στα χρόνια του πολέμου και των αναταραχών, οι Πόντιοι της Νάουσας συνέχισαν την παράδοση και εμπλούτιζαν τη βιβλιοθήκη με νέα βιβλία.
«Σε μια πόλη περίπου 20.000 κατοίκων, μόνο η βιβλιοθήκη της Λέσχης μας κατέχει περίπου 25.000 τόμους σύγχρονων βιβλίων σε μια αίθουσα - αναγνωστήριο 140 τ.μ. του ιδιόκτητου τριώροφου κτιρίου συνολικής κάλυψης 610 τ.μ. Ετησίως, τη βιβλιοθήκη μας επισκέπτονται περίπου 10.000 αναγνώστες», λέει με υπερηφάνεια η κ. Καραγιαννοπούλου.
Βιβλία και ιερά τιμαλφή χάθηκαν με τη διάλυση του Συλλόγου, από το 1933 και μετά. Αρχικά, η ανεκτίμητης αξίας βιβλιοθήκη στεγαζόταν στο «?πρώην εν Ναούση τουρκικό Τέμενος», το οποίο παραχωρήθηκε στο Σύλλογο, με απόφαση του Τοπικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Γραφείου Ανταλλαγής Βέροιας, όπου και λειτούργησε μέχρι το 1933. Η κατάρρευση του τεμένους είναι η βασική αιτία της διάλυσης του Συλλόγου και της αναστολής της λειτουργίας της βιβλιοθήκης. Ο χώρος, όπως και τα κινητά περιουσιακά στοιχεία του συλλόγου, πέρασαν στην κυριότητα του Δήμου Νάουσας, ο οποίος με τη σειρά του παραχώρησε το χώρο στο Εργατικό Κέντρο Νάουσας.
Τα βιβλία μεταφέρθηκαν στο υπόγειο του νεοανεγειρόμενου 5ου Δημοτικού Σχολείου και από εκεί στα υπόγεια του Δημαρχείου μέχρι το 1964. Όσοι τόμοι απέμειναν επανήρθαν στην κυριότητα του Συλλόγου, ο οποίος επανιδρύθηκε το 1959 με την επωνυμία «Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Νάουσας - Εθνική Βιβλιοθήκη Αργυρουπόλεως - "Ο Κυριακίδης"».
Ανάμεσα στους σκοπούς του συλλόγου είναι η συγκέντρωση και διαφύλαξη των λαογραφικών, ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων του Ελληνισμού του Πόντου και η λειτουργία Βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου.
Αυτές τις ήμερες, πριν την μεγάλη γιορτή του Ελληνισμού και των Ποντίων την Ημέρα της Παναγίας, οι Πόντιοι της Νάουσας κάνουν τάμα στην Παναγία Σουμελά να τους βοηθήσει να βρεθούν οικονομικοί πόροι για τη συντήρηση των βιβλίων και την ψηφιοποίησή τους.
«Πρέπει να στηθεί εργαστήριο και να αγοραστούν ειδικά "σκάνερ". Όλα αυτά έχουν ένα μεγάλο κόστος, στο οποίο η Λέσχη μας δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Ζητάμε τη βοήθεια όλον των Ποντίων σε αυτό το μεγάλο έργο, γιατί οι μελλοντικές μας γενιές δεν θα μας συγχωρέσουν αν δείξουμε αμέλεια και αδιαφορία για τα όνειρα των παππούδων μας, που έκαναν τα πάντα για να σώσουν όλα τα βιβλία και να τα μεταφέρουν στην Ελλάδα», λέει η κ. Καραγιαννοπούλου.
Το ποντιακό ζήτημα σήμερα
του Φάνη Μαλκίδη
Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη σε εκδήλωση που οργανώθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Παρακαταθήκη» στην Ιερά Μονή του Αγίου Αρσενίου Βατοπαιδίου Χαλκιδικής.
Η μεγάλη σημασία της ανάδειξης των μαζικών εγκλημάτων που υλοποιήθηκαν σε χρονικές περιόδους, όταν η διεθνής κοινότητα δεν είχε ούτε τις διατάξεις (Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη και την καταστολή της Γενοκτονίας), ούτε τους θεσμούς (Διεθνές Δικαστήριο για Εγκλήματα γενοκτονίας) είναι αναμφισβήτητη.
Σ΄αυτό το πλαίσιο ανήκει και η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, όπως και της Ιωνίας και της Θράκης, η οποία σε συνδυασμό με το μαζικό έγκλημα ενάντια στους Αρμένιους και τους Ασσύριους, αποτελούν τις πρώτες οργανωμένες και προσχεδιασμένες διώξεις του 20ου αιώνα. Μάλιστα η μη τιμωρία των υπευθύνων της γενοκτονίας των χριστιανικών λαών από το οθωμανικό κράτος και στη συνέχεια από το κεμαλικό κίνημα, ώθησε τους συνεχιστές της πολιτικής της εξολόθρευσης των μη αρεστών, να διευρύνουν τα μαζικά εγκλήματα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και αργότερα, φτάνοντας μέχρι τις ημέρες μας.
Σ΄ αυτήν την περίπτωση τα διάφορα νομικά κείμενα και η πολιτική διάθεση πρόληψης, καταστολής και τιμωρίας των υπευθύνων μίας γενοκτονίας, δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την τέλεση του εγκλήματος. Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου όπως και η γενοκτονία και των Ελλήνων που ζούσαν σε χώρους με μακραίωνη και σημαντική παρουσία, παρέμεινε στο περιθώριο της πολιτικής και επιστημονικής ανάλυσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό για πολλά χρόνια, και ιδιαίτερα σε περιόδους που υλοποιούνταν ένα ακόμη έγκλημα εναντίον τους στην πρώην Σοβιετική Ένωση αλλά και εναντίον των ελληνόφωνων που παρέμειναν στον Πόντο.
Η προσφυγιά πλέον του ενός εκατομμυρίου Ελλήνων, οι τραγικές απώλειες χιλιάδων άλλων, η ανάγκη επιβίωσης, το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας, το οποίο εκτός από το τυπικό-νομικό του περιεχόμενο (περιουσίες), είχε ένα βαθιά και στην ουσία του πολιτικό νόημα και στόχο, τη λήθη, και η κοινή ένταξη Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, ήταν οι σημαντικότερες αιτίες για την απουσία της γνώσης, της σκέψης και της ανάλυσης για την τραγική στιγμή του Ελληνικού λαού.
Εξαιρέσεις στο κανόνα της λήθης και της αφωνίας, της ύβρεως εναντίον των Ποντίων, υπήρξαν οι προσωπικότητες της προσφυγικής διανόησης και πολιτικής που βρήκαν καταφύγιο στη διχασμένη για δεκάδες χρόνια Ελλάδα, οι οποίες μέσα από τις προσφυγικές πολιτιστικές και επιστημονικές προσπάθειες διέσωσαν τη μνήμη, τον πολιτισμό, τη διάλεκτο, την ιστορία.
Το ίδιο έπραξαν όσον ήταν δυνατόν και μέχρι την περίοδο που επιτρεπόταν από το εκεί καθεστώς οι Πόντιοι στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Ήταν η συνέχεια, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Ρωσία και στις άλλες οντότητες της Σοβιετικής Ένωσης της αντίστοιχης προσπάθειας που έκαναν οι Πόντιοι πολιτικοί και διανοούμενοι στον Πόντο για να διασώσουν χιλιάδες ανθρώπους, μαζί με την ανάδειξη του αιτήματος για ανεξαρτησία και συνέχεια. Η αποφασιστική στάση αυτών των ανθρώπων που αποτέλεσαν την ποντιακή ηγεσία, αφού μπροστά στην πολιτική των δολοφονιών, των βιασμών και των διώξεων, κατόρθωσε να διασώσει άνδρες, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους από το οργανωμένο σχέδιο εξόντωσής τους.
Παράλληλα ανέλαβε σε όλο τον κόσμο να κάνει γνωστό το μαζικό έγκλημα και την προώθηση του αιτήματος για ανεξάρτητο Πόντο, απαλλαγμένο από τις δυνάμεις του θανάτου των Νεότουρκων και των Κεμαλικών. Η γενοκτονία και ιδιαίτερα η μαζική δολοφονία της ποντιακής ηγεσίας και διανόησης, αποτελεί ένα οργανωμένο σχέδιο των Οθωμανών και των Κεμαλικών αφού χωρίς ηγέτες παύει να υπάρχει καθοδήγηση και πνευματική στήριξη του λαού. Ενός λαού που διώχθηκε, και βρήκε καταφύγιο στην Ελλάδα και την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Στη δεύτερη μάλιστα χώρα, αντιμετώπισε μία νέα γενοκτονία, εξορίες και εξόντωση εκ νέου της ηγεσίας του, ενώ μέχρι σήμερα προσπαθεί να αναδείξει στην διεθνή κοινότητα το μαζικό έγκλημα. Σε μία διεθνή κοινότητα η οποία όπως και τότε αδιαφορεί σχεδόν στο σύνολό της για το έγκλημα, αφού συμφέροντα, τακτικές και επιδιώξεις εμποδίζουν την αλήθεια. Οι προσπάθειες ανάδειξης του ποντιακού ζητήματος αποτελούν στοιχεία ανάκτησης της ιστορικής γνώσης και ταυτότητας, του πολιτισμού που διακόπηκε βίαια, αλλά προσωρινά, όπως δείχνει η σημερινή ανιδιοτελής δραστηριοποίηση των Ελλήνων και φιλελλήνων σε όλο τον κόσμο, όπου πολιτικοί, κυβερνήτες, βουλευτές, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες και ερευνητές, έχουν πειστεί για την τέλεση του εγκλήματος και εκδίδουν σχετικές αναγνωρίσεις και ψηφίσματα.
Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη σε εκδήλωση που οργανώθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Παρακαταθήκη» στην Ιερά Μονή του Αγίου Αρσενίου Βατοπαιδίου Χαλκιδικής.
Η μεγάλη σημασία της ανάδειξης των μαζικών εγκλημάτων που υλοποιήθηκαν σε χρονικές περιόδους, όταν η διεθνής κοινότητα δεν είχε ούτε τις διατάξεις (Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη και την καταστολή της Γενοκτονίας), ούτε τους θεσμούς (Διεθνές Δικαστήριο για Εγκλήματα γενοκτονίας) είναι αναμφισβήτητη.
Σ΄αυτό το πλαίσιο ανήκει και η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, όπως και της Ιωνίας και της Θράκης, η οποία σε συνδυασμό με το μαζικό έγκλημα ενάντια στους Αρμένιους και τους Ασσύριους, αποτελούν τις πρώτες οργανωμένες και προσχεδιασμένες διώξεις του 20ου αιώνα. Μάλιστα η μη τιμωρία των υπευθύνων της γενοκτονίας των χριστιανικών λαών από το οθωμανικό κράτος και στη συνέχεια από το κεμαλικό κίνημα, ώθησε τους συνεχιστές της πολιτικής της εξολόθρευσης των μη αρεστών, να διευρύνουν τα μαζικά εγκλήματα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και αργότερα, φτάνοντας μέχρι τις ημέρες μας.
Σ΄ αυτήν την περίπτωση τα διάφορα νομικά κείμενα και η πολιτική διάθεση πρόληψης, καταστολής και τιμωρίας των υπευθύνων μίας γενοκτονίας, δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την τέλεση του εγκλήματος. Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου όπως και η γενοκτονία και των Ελλήνων που ζούσαν σε χώρους με μακραίωνη και σημαντική παρουσία, παρέμεινε στο περιθώριο της πολιτικής και επιστημονικής ανάλυσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό για πολλά χρόνια, και ιδιαίτερα σε περιόδους που υλοποιούνταν ένα ακόμη έγκλημα εναντίον τους στην πρώην Σοβιετική Ένωση αλλά και εναντίον των ελληνόφωνων που παρέμειναν στον Πόντο.
Η προσφυγιά πλέον του ενός εκατομμυρίου Ελλήνων, οι τραγικές απώλειες χιλιάδων άλλων, η ανάγκη επιβίωσης, το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας, το οποίο εκτός από το τυπικό-νομικό του περιεχόμενο (περιουσίες), είχε ένα βαθιά και στην ουσία του πολιτικό νόημα και στόχο, τη λήθη, και η κοινή ένταξη Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, ήταν οι σημαντικότερες αιτίες για την απουσία της γνώσης, της σκέψης και της ανάλυσης για την τραγική στιγμή του Ελληνικού λαού.
Εξαιρέσεις στο κανόνα της λήθης και της αφωνίας, της ύβρεως εναντίον των Ποντίων, υπήρξαν οι προσωπικότητες της προσφυγικής διανόησης και πολιτικής που βρήκαν καταφύγιο στη διχασμένη για δεκάδες χρόνια Ελλάδα, οι οποίες μέσα από τις προσφυγικές πολιτιστικές και επιστημονικές προσπάθειες διέσωσαν τη μνήμη, τον πολιτισμό, τη διάλεκτο, την ιστορία.
Το ίδιο έπραξαν όσον ήταν δυνατόν και μέχρι την περίοδο που επιτρεπόταν από το εκεί καθεστώς οι Πόντιοι στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Ήταν η συνέχεια, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Ρωσία και στις άλλες οντότητες της Σοβιετικής Ένωσης της αντίστοιχης προσπάθειας που έκαναν οι Πόντιοι πολιτικοί και διανοούμενοι στον Πόντο για να διασώσουν χιλιάδες ανθρώπους, μαζί με την ανάδειξη του αιτήματος για ανεξαρτησία και συνέχεια. Η αποφασιστική στάση αυτών των ανθρώπων που αποτέλεσαν την ποντιακή ηγεσία, αφού μπροστά στην πολιτική των δολοφονιών, των βιασμών και των διώξεων, κατόρθωσε να διασώσει άνδρες, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους από το οργανωμένο σχέδιο εξόντωσής τους.
Παράλληλα ανέλαβε σε όλο τον κόσμο να κάνει γνωστό το μαζικό έγκλημα και την προώθηση του αιτήματος για ανεξάρτητο Πόντο, απαλλαγμένο από τις δυνάμεις του θανάτου των Νεότουρκων και των Κεμαλικών. Η γενοκτονία και ιδιαίτερα η μαζική δολοφονία της ποντιακής ηγεσίας και διανόησης, αποτελεί ένα οργανωμένο σχέδιο των Οθωμανών και των Κεμαλικών αφού χωρίς ηγέτες παύει να υπάρχει καθοδήγηση και πνευματική στήριξη του λαού. Ενός λαού που διώχθηκε, και βρήκε καταφύγιο στην Ελλάδα και την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Στη δεύτερη μάλιστα χώρα, αντιμετώπισε μία νέα γενοκτονία, εξορίες και εξόντωση εκ νέου της ηγεσίας του, ενώ μέχρι σήμερα προσπαθεί να αναδείξει στην διεθνή κοινότητα το μαζικό έγκλημα. Σε μία διεθνή κοινότητα η οποία όπως και τότε αδιαφορεί σχεδόν στο σύνολό της για το έγκλημα, αφού συμφέροντα, τακτικές και επιδιώξεις εμποδίζουν την αλήθεια. Οι προσπάθειες ανάδειξης του ποντιακού ζητήματος αποτελούν στοιχεία ανάκτησης της ιστορικής γνώσης και ταυτότητας, του πολιτισμού που διακόπηκε βίαια, αλλά προσωρινά, όπως δείχνει η σημερινή ανιδιοτελής δραστηριοποίηση των Ελλήνων και φιλελλήνων σε όλο τον κόσμο, όπου πολιτικοί, κυβερνήτες, βουλευτές, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες και ερευνητές, έχουν πειστεί για την τέλεση του εγκλήματος και εκδίδουν σχετικές αναγνωρίσεις και ψηφίσματα.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)