Ο Τανωμένος Σορβάς της χρυσοχέρας θείας Παρθένας: μία Ποντιακή σούπα στο πιάτο σας

Ο Τανωμένος Σορβάς της χρυσοχέρας θείας Παρθένας: μία Ποντιακή σούπα στο πιάτο σας

του Βασίλη Καλλίδη

«Τι δεν έφτιαχνε αυτή η χρυσοχέρα θεία Παρθένα στην κουζίνα της! Βαρένικα με ανθότυρο, περιχυμένα με βούτυρο, χαβίτς, μια χυλωμένη ποντιακή πολέντα σερβιρισμένη με τσιγαρίδες, παραγγελιά για τον πατέρα μου την πρώτη μέρα που φτάναμε. Σπεσιαλιτέ της θείας, όμως, ο σορβάς».

Υλικά

90 γρ. πλιγούρι χοντρό

2 λίτρα νερό (ή ζωμός κοτόπουλου βλ. εδώ)

1 ξερό κρεμμύδι, ψιλοκομμένο

1/3 κουτ. γλυκού ξερός δυόσμος, τριμμένος

8 κουτ. σούπας ελαιόλαδο

1 κεσεδάκι (220 γρ.) γιαούρτι αγελάδας, σε θερμοκρασία δωματίου

αλάτι και πιπέρι

1 κουτ. γλυκού βούτυρο (προαιρετικά)

τα φύλλα από 2-3 κλωνάρια φρέσκο δυόσμο, ψιλοκομμένα (προαιρετικά)

Διαδικασία

Βράζουμε το πλιγούρι με το νερό (ή τον ζωμό) και λίγο αλάτι, σε μέτρια φωτιά για περίπου 20 λεπτά. Παράλληλα, σε ένα τηγανάκι σοτάρουμε το κρεμμύδι στο ελαιόλαδο σε μέτρια φωτιά, μέχρι να πάρει σκούρο χρυσό χρώμα. Σβήνουμε τη φωτιά και προσθέτουμε τον ξερό δυόσμο. Βάζουμε το γιαούρτι σε ένα μέτριο μπολ. Προσθέτουμε 2 κουτάλες ζεστό ζωμό από τη σούπα (που βράζει το πλιγούρι) και ανακατεύουμε ζωηρά, μέχρι να αραιώσει καλά το γιαούρτι. Όταν περάσουν τα 20 λεπτά μαγειρέματος του πλιγουριού, ρίχνουμε στην κατσαρόλα το αραιωμένο γιαούρτι, σβήνουμε το μάτι της κουζίνας και ανακατεύουμε ζωηρά με το σύρμα. Προσθέτουμε το αρωματισμένο κρεμμύδι και, αν θέλουμε, ρίχνουμε τώρα το βούτυρο και τον φρέσκο δυόσμο. Ανακατεύουμε, διορθώνουμε το αλατοπίπερο, αν χρειάζεται, και σερβίρουμε.

Πηγή: Γαστρονόμος

Μαθητικός διαγωνισμός με θέμα "Ποντιακός Ελληνισμός: μνήμες και όνειρα, παρελθόν, παρόν και μέλλον"

Μαθητικός διαγωνισμός με θέμα "Ποντιακός Ελληνισμός: μνήμες και όνειρα, παρελθόν, παρόν και μέλλον"

H Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών, το Υπουργείο Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης) και το Τμήμα Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και Ψηφιακών Μέσων του Υ.ΠΑΙ.Θ. συνδιοργανώνουν με την υποστήριξη της Έδρας Ποντιακών Σπουδών του Α.Π.Θ. και του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών τον μαθητικό Διαγωνισμό: Ποντιακός Ελληνισμός: μνήμες και όνειρα, παρελθόν, παρόν και μέλλον

Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές όλων των τάξεων νηπιαγωγείων, δημοτικών σχολείων, Γυμνασίων και Λυκείων της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ομογένειας, δημόσιων και ιδιωτικών και υλοποιείται με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας και του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου.

Βασική επιδίωξη του διαγωνισμού είναι να γνωρίσουν οι μαθητές όλων των βαθμίδων (από την Ελλάδα και την Ομογένεια) τον Ποντιακό Ελληνισμό και συγκεκριμένα την ιστορία του, τον πολιτισμό του και τη συμβολή του στην ανάπτυξη της Ελλάδας και στη διαμόρφωση της πολιτιστικής της ταυτότητας.

Θεματικοί άξονες διαγωνισμού

- Η ιστορία του Πόντου.

- Η καθημερινότητα στον κόσμο: ήθη, έθιμα, τραγούδια, ενδυμασίες, διατροφή.

- Η ποντιακή διάλεκτος.

- Οι ποντιακές κοινότητες ανά τον κόσμο.

- Η Παναγία Σουμελά και τα μοναστήρια του Πόντου.

- Ο Πόντος μέσα από εικόνες και κείμενα.

- Η συμβολή των Ελλήνων του Πόντου στην ανάπτυξη της Ελλάδας.

- Οι πρόσφυγες Έλληνες του Πόντου του προηγούμενου αιώνα και το προσφυγικό πρόβλημα σήμερα.

- Οι Έλληνες του Πόντου σήμερα.

Κατηγορίες δημιουργιών των μαθητών:

- Διήγημα, μυθιστόρημα

- Παραμύθι  

- Ποίημα

- Μουσική σύνθεση (μουσική σύνθεση ή ολοκληρωμένο τραγούδι ή μελοποίηση γνωστού ποιήματος, στη νεοελληνική γλώσσα ή στην ποντιακή διάλεκτο)

- Εικαστικό έργο (ζωγραφιά, αφίσα, σκίτσο, τρισδιάστατη κατασκευή)

- Ταινία μικρού μήκους (μυθοπλασίας ή ντοκιμαντέρ)

- Σχολική εφημερίδα

- Ιστοσελίδα ή blog

- Project

Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν:

Ομάδες μαθητών της πρωτοβάθμιας (όλων των τάξεων των δημοτικών σχολείων και των νηπιαγωγείων) και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (όλων των τάξεων) δημόσιων και ιδιωτικών σχολικών μονάδων της Ελλάδας και της Ομογένειας (ελληνικά σχολεία ή μεμονωμένα τμήματα που λειτουργούν σε χώρες του εξωτερικού).

Στο διαγωνισμό μπορούν να λάβουν μέρος:

- ένα μεμονωμένο τμήμα ενός σχολείου

- μια ή περισσότερες τάξεις ενός σχολείου

- μια ομάδα μαθητών από περισσότερα τμήματα ή τάξεις ενός σχολείου

- ένας μεμονωμένος μαθητής (ή μαθήτρια)

- δύο ή περισσότερες τάξεις από διαφορετικές σχολικές μονάδες

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει αναλάβει την παιδαγωγική καθοδήγηση της μαθητικής ομάδας ένας ή περισσότεροι εκπαιδευτικοί της σχολικής μονάδας. Άλλη προϋπόθεση, είναι η εξασφάλιση της έγγραφης συγκατάθεσης των γονέων των μαθητών που αφορά στη συμμετοχή στον διαγωνισμό αλλά και στην ανάρτηση των μαθητικών δημιουργιών στην ιστοσελίδα του διαγωνισμού. Ακόμη η Οργανωτική Επιτροπή του διαγωνισμού θεωρεί ιδανική συνθήκη τη σύμπραξη σχολικών μονάδων από την Ελλάδα και την Ομογένεια με σκοπό τη συνεργασία, την επαφή του μαθητικού δυναμικού και του εκπαιδευτικού προσωπικού και την από κοινού υποβολή δημιουργιών. Οι συμπράξεις και οι συνεργασίες είναι όχι απλά θεμιτές, αλλά κρίνεται ότι πρέπει να αποτελούν στόχο και επιδίωξη όλων των εμπλεκόμενων.

Σε ποιες ώρες του ωρολόγιου προγράμματος μπορούν να υλοποιηθούν σχετικές δράσεις;

Ο διαγωνισμός προσφέρεται για διαθεματική αξιοποίηση σε όλα σχεδόν τα γνωστικά αντικείμενα. Στο μάθημα της ιστορίας (αρχαίοι αποικισμοί, Βυζάντιο και νεότερη ιστορία), στα γλωσσικά μαθήματα των δύο βαθμίδων (ο Πόντος στη λογοτεχνία, εξέλιξη της γλώσσας, διάλεκτοι), στη φυσική αγωγή (ποντιακοί χοροί), στα εικαστικά (εικαστικές δημιουργίες), στη μουσική (ποντιακά τραγούδια), στην Πληροφορική (συγκέντρωση πληροφοριών από το διαδίκτυο, δημιουργία παρουσιάσεων, δημιουργία ιστότοπου κλπ). Οι εκπαιδευτικοί, λοιπόν, θα μπορούσαν να υλοποιήσουν ένα ολοκληρωμένο πολιτιστικό πρόγραμμα για τον Πόντο (στο πλαίσιο της ευέλικτης ζώνης ή διαθεματικά σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα) ή να υλοποιήσουν μεμονωμένες δράσεις (για παράδειγμα: γνωρίζω τους ποντιακούς χορούς, μαθαίνω την ποντιακή κουζίνα, η ποντιακή γλώσσα και η σχέση της με τα αρχαία ελληνικά κλπ).

Ποια είναι τα χρονοδιαγράμματα του διαγωνισμού

Ο διαγωνισμός ξεκινάει στις 21 Σεπτεμβρίου 2020 και λήγει στις 15 Απριλίου του 2021.

Τον Μάιο του 2021 θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού και οι καλύτερες μαθητικές δημιουργίες θα βραβευθούν σε ειδική εκδήλωση (που θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο του 2021 στη Θεσσαλονίκη, στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ ή στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας).

Πρέπει να δηλώσουν συμμετοχή όσα σχολεία ενδιαφέρονται;

Τα σχολεία που θέλουν να λάβουν μέρος θα πρέπει να εκδηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής με ένα απλό email στο pontosedu@gmail.com ως τις 30 Νοεμβρίου 2020. Θα λάβουν πίσω το λινκ μιας ηλεκτρονικής φόρμας συμμετοχής.

Υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις ή τεχνικά  χαρακτηριστικά για τις μαθητικές δημιουργίες;

1 Η χρονική διάρκεια για την ταινία μικρού μήκους είναι μέχρι 10 λεπτά και σ’ αυτή  δεν περιλαμβάνονται οι τίτλοι αρχής και τέλους. Σε περίπτωση που η γλώσσα της ταινίας ή του ντοκιμαντέρ είναι η ποντιακή διάλεκτος, θα υπάρχουν και υπότιτλοι στη νεοελληνική.

2. Για να γίνει δεκτή μια ταινία στην κατηγορία ντοκιμαντέρ, είναι απαραίτητο να μην είναι μόνο μια ψηφιακή αφήγηση (φωτογραφίες, αποσπάσματα βίντεο, μαθητές αφηγητές) αλλά να περιλαμβάνει έρευνα, συνεντεύξεις, επαφή με ιστορικά αρχεία κλπ.

3. Διήγημα, μυθιστόρημα, χωρίς περιορισμό στις λέξεις. Σε περίπτωση που είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο, θα υπάρχει και μεταφορά στη νεοελληνική.

4. Παραμύθι, χωρίς περιορισμό στις λέξεις, εικονογραφημένο ή μη. Σε περίπτωση που είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο, θα υπάρχει και μεταφορά στη νεοελληνική.

5. Ποίημα, χωρίς περιορισμό στις λέξεις. Σε περίπτωση που είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο, θα υπάρχει και μεταφορά στη νεοελληνική.

6. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: μουσική σύνθεση ή ολοκληρωμένο τραγούδι, δηλαδή μουσική σύνθεση και στίχοι ή απλώς μελοποίηση γνωστού ποιήματος. Σε περίπτωση που είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο, θα υπάρχει και μεταφορά στη νεοελληνική.

7. Αφίσα, χωρίς περιορισμό στο μέγεθος.

8. Ζωγραφιά, χωρίς περιορισμό στο μέγεθος, με οποιαδήποτε τεχνική ή υλικό.

9. Σκίτσο, χωρίς περιορισμό στο μέγεθος.

10. Σχολική εφημερίδα (τουλάχιστον 8 σελίδες)

11. Project (στην κατηγορία αυτή οι όποιες μαθητικές δημιουργίες θα συνοδεύονται με ένα αρχείο που θα περιγράφει το project, τη φιλοσοφία του, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, την ακολουθούμενη μεθοδολογία, τις δράσεις που υλοποιήθηκαν, τα αποτελέσματα, τη διάχυση στο σχολείο και την τοπική κοινωνία κλπ)

Πώς θα υποβληθούν οι μαθητικές δημιουργίες;

ΜΟΝΟ ηλεκτρονικά. Οι συμμετέχοντες θα στείλουν ηλεκτρονικά ως τις 15 Απριλίου 2021 (στο pontosedu@gmail.com):

- διαβιβαστικό του σχολείου (σε word) όπου θα αναγράφονται οι μαθητικές δημιουργίες που υποβάλλονται καθώς και αναλυτικά στοιχεία των συμμετεχόντων για ΚΑΘΕ κατηγορία (οι διοργανωτές θα προωθήσουν στα σχολεία πρότυπο έντυπο διαβιβαστικού)

- βεβαίωση της σχολικής μονάδας ότι διατηρεί στο αρχείο της τα έντυπα έγγραφης συγκατάθεσης των γονέων (τα έντυπα θα προωθηθούν από τους διοργανωτές στα σχολεία μετά την εγγραφή τους στον διαγωνισμό)

- τις μαθητικές δημιουργίες (τα μεγάλα αρχεία που ξεπερνούν το 1Mb θα στέλνονται μέσω wetransfer).

Ειδικότερα για τις ταινίες, οι δημιουργοί θα αναρτήσουν στο διαδίκτυο τις ταινίες τους (στο Φωτόδεντρο i-create, το Πανελλήνιο Αποθετήριο Μαθητικών Δημιουργιών της Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση: http://photodentro.edu.gr/i-create/) και όπου αλλού επιθυμούν και θα αποστείλουν στους διοργανωτές ΜΟΝΟ το λινκ αυτής της ανάρτησης. Οι ταινίες που θα διακρίνονται, θα παίρνουν μετά την ανάρτηση τη σφραγίδα ποιότητας i-create.

Παρακαλούμε τα αρχεία που θα υποβάλλονται να περιλαμβάνουν στην ονομασία τους με κεφαλαία γράμματα πρώτα την κατηγορία (π.χ. ΠΟΙΗΜΑ) και μετά το όνομα του σχολείου

Παράδειγμα: ΔΙΗΓΗΜΑ_ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 25ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ_Γ ΤΑΞΗ

Στην τελική εκδήλωση βράβευσης, θα υπάρχουν ξεχωριστά βραβεία για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ανά κατηγορία δημιουργίας (ποίηση, λογοτεχνία, ταινία κλπ). Τα βραβεία δεν είναι χρηματικά, αλλά έντυποι έπαινοι.

Ποιοι θα αξιολογήσουν τα μαθητικά έργα;

Οι επιτροπές που θα αξιολογήσουν τα έργα ανά κατηγορία, θα οριστούν από τους φορείς που συνδιοργανώνουν τον διαγωνισμό. Θα δοθούν ξεχωριστά βραβεία για κάθε κατηγορία του διαγωνισμού και για κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης ενώ ο αριθμός των βραβείων ανά κατηγορία εξαρτάται από την κρίση της επιτροπής αξιολόγησης (και πάντως δε θα ξεπερνούν τα 10 ανά υποκατηγορία βράβευσης).

Υπάρχουν κάποιοι ειδικοί όροι που πρέπει να προσέξουν οι σχολικές μονάδες;

Εκτός από την τήρηση του χρονοδιαγράμματος και την αυτονόητη υποχρέωση των συμμετεχόντων να υποβάλλουν αυθεντικά έργα που δεν αποτελούν προϊόν αντιγραφής, δεν υπάρχουν άλλοι περιορισμοί.

Μια σχολική μονάδα μπορεί να συμμετάσχει με όσα έργα επιθυμεί και σε όσες κατηγορίες επιλέξει. Στον διαγωνισμό μπορούν να συμμετάσχουν και εκπρόθεσμες δημιουργίες του προηγούμενου σχολικού έτους, δημιουργίες δηλαδή που ολοκληρώθηκαν μετά τις ημερομηνίες λήξης του περσινού προγράμματος. Τα σχολεία που θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, έχουν δικαίωμα να αναρτήσουν τις όποιες δημιουργίες τους στο διαδίκτυο ακόμη και πριν την ολοκλήρωση της αξιολόγησής τους. Διευκρινίζουμε ακόμη ότι για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό απαιτείται έγγραφη συγκατάθεση των γονέων των μαθητών. Τα έντυπα της έγγραφης συγκατάθεσης (που θα λάβουν τα σχολεία μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος εκ μέρους τους) δε θα σταλούν στην Οργανωτική Επιτροπή του διαγωνισμού, αλλά θα διατηρηθούν στο αρχείο των σχολείων, ενώ στην Οργανωτική Επιτροπή θα σταλεί μόνο σκαναρισμένη βεβαίωση της διεύθυνσης της σχολικής μονάδας για τη διατήρηση αυτών των εγκρίσεων στο αρχείο του σχολείου. Τέλος, αν οι δημιουργίες είναι οπτικοακουστικές, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί υλικό άλλων δημιουργών χωρίς την άδειά τους ή την άδεια της ΑΕΠΙ. Σημειώνουμε τέλος ότι βεβαιώσεις συμμετοχής (ψηφιακές) θα λάβουν όλοι οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί και επαίνους συμμετοχής (ψηφιακούς) όλοι οι μαθητές.

Ενστάσεις μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων μπορούν να υποβληθούν ΜΟΝΟ από τις σχολικές μονάδες (τα όργανα διοίκησής τους) και μπορούν να αναφέρονται ΜΟΝΟ σε παραβίαση όρων της παρούσας προκήρυξης και όχι στα αποτελέσματα της επιτροπής αξιολόγησης των μαθητικών δημιουργιών. Η επιτροπή αξιολόγησης δε θα συντάξει περιγραφικές εκθέσεις αξιολόγησης για κάθε μαθητική δημιουργία ούτε θα ανακοινώσει αξιολογική κατάταξη όλων των μαθητικών δημιουργιών.

Σημειώνεται τέλος ότι:

α) Η συμμετοχή των μαθητών/τριών είναι προαιρετική και δεν έχει καμία οικονομική επιβάρυνση για τους/τις μαθητές/-ήτριες ή το σχολείο

β) Τα κριτήρια αξιολόγησης των έργων αφορούν:

- στη συνάφεια των μαθητικών δημιουργιών με το θέμα του διαγωνισμού

- στην αρτιότητα των μαθητικών έργων

- στα μηνύματα των δημιουργών

- στην πρωτοτυπία

- στην τήρηση των ειδικών όρων της παρούσας προκήρυξης

- στη συμμετοχή των μαθητών

- στην ποιότητα του υποβληθέντος έργου: εικαστική (για τα εικαστικά έργα) ή φιλολογική (για τα λογοτεχνικά έργα) ή οπτικοακουστική (για τις ταινίες, τις μουσικές συνθέσεις και τις ψηφιακές δημιουργίες)

γ) Η επιτροπή αξιολόγησης των έργων θα περιλαμβάνει: μουσικούς (του Μουσικού Σχολείου Σερρών ή των Διευθύνσεων Π.Ε. & Δ. Ε. Σερρών), φιλολόγους (του Συνδέσμου Φιλολόγων Σερρών ή της Διεύθυνσης Δ.Ε. Σερρών), εκπαιδευτικούς πληροφορικής (της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών, Συντονιστές Εκπ. Έργου  του 4ου ΠΕΚΕΣ Κ. Μακεδονίας και του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πληροφορικής Σερρών), εκπαιδευτικούς με εμπειρία στην κινηματογραφική παιδεία (του Τμήματος Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και Ψηφιακών Μέσων του Υ.ΠΑΙ.Θ.), εικαστικούς (του Εικαστικού Εργαστηρίου ΑΡΤΙΟ Σερρών και της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών), στελέχη της Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ και εκπαιδευτικούς/μέλη του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών και της Εύξεινου Λέσχης Ποντίων Σερρών.  Η ακριβής σύνθεση θα ανακοινωθεί στους συμμετέχοντες τον Μάρτιο του 2021.

δ) Οι φορείς διοργάνωσης αναλαμβάνουν όλη τη διαδικασία υλοποίησης του διαγωνισμού και θα διασφαλίσουν τα προσωπικά δεδομένα των δημιουργών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

ε) Ο προτεινόμενος διαγωνισμός δεν εμπλέκεται με την προώθηση εμπορικών προϊόντων, καθώς και με τη διάθεση, δωρεάν διανομή, διακίνηση ή πώληση πάσης φύσεως υλικού (εντύπου και μη).

στ) Δεν θα υπάρξουν έσοδα για τους φορείς που προκηρύσσουν τον διαγωνισμό ή για άλλον, από τα υποβληθέντα έργα (με εμπορία ή διαφήμιση κ.λπ.) και η χρήση των έργων θα γίνει μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

ζ) Στην ιστοσελίδα του προγράμματος θα δημοσιευτούν μόνο τα διακριθέντα έργα των μαθητών/-τριών από τους φορείς διοργάνωσης του διαγωνισμού (για την ανάρτηση θα έχει προηγουμένως εξασφαλιστεί η έγγραφη συγκατάθεση των γονέων/κηδεμόνων των μαθητών)

η) Ο σχεδιασμός του διαγωνισμού προβλέπει διαδικασίες αποτίμησής του από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς (που θα γίνει μετά τη λήξη του διαγωνισμού)

Σχεδιαστής διαγωνισμού: Πούλιος Ιωάννης, εκπαιδευτικός, Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Σερρών

Οργανωτική Επιτροπή Διαγωνισμού:

- Καραβασίλης Ιωάννης, Δ/ντής Π.Ε.  Σερρών, mail@dipe.ser.sch.gr, 2321047502

- Τσαλικίδης Χρήστος, Υπουργείο Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης)/ Δημοσιογράφος, Υπεύθυνος Γραφείου Τύπου, 2310379417, tsalikidis@mathra.gr

- Πούλιος Ιωάννης, εκπαιδευτικός, Υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Σερρών, 2321047515, pontosedu@gmail.com

- Σαμολαδάς Ιωάννης, Προϊστάμενος Τμήματος  Πληροφορικής Π.Ε. Σερρών, ioannis@samoladas.gr, 2321047513

- Παπαδημητρίου Σοφία, Προϊσταμένη Τμήματος Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και Ψηφιακών Μέσων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, 2103443820,  sofipapadi@minedu.gov.gr

- Θεοδωρίδης Ανδρέας, Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης (Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου), atheodoridis@schools.ac.cy,  (00357)25800910

Τη σημερινή μέρα, η επιστράτευση αφορούσε και Έλληνες του Πόντου...

Τη σημερινή μέρα, η επιστράτευση αφορούσε και Έλληνες του Πόντου...

Τη σημερινή μέρα, η επιστράτευση και οι 13.000 νεκροί του Ελληνικού Στρατού αφορούσαν ΚΑΙ Έλληνες του Πόντου...

Πολέμησαν, άλλοι ως αντάρτες στο δυτικό Πόντο, άλλοι στον Καύκασο και... ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα...

Αποκαλέστηκαν "τουρκόσποροι", όχι όμως τόσο "τουρκόσποροι" ώστε να μην επιστρατευτούν στα δύσβατα όρη της Βορ. Ηπείρου, να πεθάνουν για τη μητέρα Ελλάδα μέσα στις χιονοθύελλες, να "συρθούν" σε αλληλοσπαραγμό λίγα χρόνια μετά και να αναγκαστούν να μεταναστεύσουν σε κάθε γωνιά της γης...

Στη φωτογραφία, ο Ιάκωβος Ευσταθιάδης (γεννημένος στο Τσαπίκ Καρς το 1896), για άλλη μια φορά στρατιώτης, κατά την επιστράτευση, σε ηλικία 44 ετών...

Οι εκδόσεις της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών έφτασαν σε βιβλιοθήκες με τη χορηγία του Δ. Τομπουλίδη

Οι εκδόσεις της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών έφτασαν σε βιβλιοθήκες με τη χορηγία του Δ. Τομπουλίδη

Η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών με ιδιαίτερη χαρά γνωστοποιεί την αποστολή του εκδοτικού της έργου [«Αρχείον Πόντου»: Τόμοι 1 (1928) - 59 (2019), τα Παραρτήματά του: 1 (1955) - 39 (2019), καθώς και τις άλλες εκδόσεις της] σε Βιβλιοθήκες της Ελλάδας και της Κύπρου. Η δυνατότητα αυτή -σε εποχές δύσκολες, όπως η σημερινή- που αποσκοπεί στον εμπλουτισμό βιβλιοθηκών με βιβλία που αναφέρονται στην ιστορία και τον πολιτισμό του Ποντιακού Ελληνισμού, οφείλεται στην πρωτοβουλία του εκλεκτού μέλους της κ. Δημητρίου Τομπουλίδη, μεγάλου ευεργέτη της ΕΠΜ, ο οποίος ανέλαβε και όλη τη σχετική δαπάνη. 

Ο κ. Δημήτριος Τομπουλίδης, ο οποίος είναι μέλος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών από το 1987 και μέλος του Δ.Σ. από το 1990 μέχρι και σήμερα -διετέλεσε Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων (1990-2003), Αντιπρόεδρος  (2003-2010), Γεν. Έφορος (2010-2018) και από το 2018 πάλι Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων- με τη γενναιόδωρη αυτή χειρονομία του, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά την έμπρακτη στήριξή του προς την Ε.Π.Μ. και κυρίως το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για τη γνωστοποίηση και προβολή του εκδοτικού της έργου. 

Η προσφορά του κ. Δημητρίου Τομπουλίδη δεν περιορίζεται στη συγκεκριμένη χορηγία. Η οικονομική ενίσχυση ισχύει και για πολλές άλλες περιπτώσεις τα τελευταία έτη, όπως τις εκδόσεις α) Αλεξίου Γ.Κ. Σαββίδη, «Το κράτος των Μεγάλων Κομνηνών της Τραπεζούντας (1204-1461). Η βυζαντινή αυτοκρατορία του Πόντου. Μια ευσύνοπτη ιστορική επισκόπηση» και β) του τεύχους «Οικογένεια Υψηλάντη» με εισηγήσεις και άλλο υλικό από την Ημερίδα-Αφιέρωμα στην οικογένεια Υψηλάντη, που πραγματοποιήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2011. Συνεισέφερε, επίσης, στο ερευνητικό και επιστημονικό έργο της Ε.Π.Μ. (όπως στο Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο με θέμα «Ο Εύξεινος Πόντος την εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας» που πραγματοποιήθηκε στις 5-8 Μαΐου 2016), στον εμπλουτισμό της Βιβλιοθήκης (αγορά βιβλίων), στον εξοπλισμό των γραφείων (εγκατάσταση νέου τηλεφωνικού κέντρου, φωτοτυπικό μηχάνημα, συσκευή fax κ.ά.), στην ενοικίαση χώρου στο διαδίκτυο για τη φιλοξενία της επίσημης ιστοσελίδας www.epm.gr, για τη σελίδα στο facebook, twitter και σε πολλά άλλα.

Η αποστολή του εκδοτικού έργου της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών με βάση την πρόταση-χορηγία του κ. Δημητρίου Τομπουλίδη αφορά τις παρακάτω βιβλιοθήκες:

1) Βιβλιοθήκη Ακαδημίας Αθηνών ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ

2) Βιβλιοθήκη Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών

3) Βιβλιοθήκη Κολλεγίου Αθηνών

4) Βιβλιοθήκη Αρσακείου Εκάλης

5) Βιβλιοθήκη Αρσακείου Ψυχικού

6) Εκπαιδευτήρια ΓΕΙΤΟΝΑ 

7) Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου Κρήτης

8) Καΐρειο Βιβλιοθήκη Άνδρου

9) Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης

10) Βιβλιοθήκη ΕΣΗΕΑ

11) Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Δήμου Αθηναίων

12) Δημοτική Βιβλιοθήκη Νέας Σμύρνης

13) Βιβλιοθήκη «Νίκου Γλέζου» (Απείρανθος Νάξου)

14) Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη Χίου ΚΟΡΑΗΣ

15) Βιβλιοθήκη Δήμου Ψαρών «Κωνσταντής Κοτρόζος»

16) Βιβλιοθήκη Δήμου Μεγίστης (Καστελλόριζο)

17) Δημοτική Βιβλιοθήκη Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ασπροπύργου

18) Βιβλιοθήκη Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού

19) Βιβλιοθήκη Ευξείνου Λέσχης Ποντίων Νάουσας

20) Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς

21) «Ψωμιάδειο» Πολιτιστικό Κέντρου Ποντιακού Ελληνισμού

22) Ωνάσειο Βιβλιοθήκη

23) Ένωση Ποντίων Αργυρούπολης

24) Σύλλογος Μελισσίων «Άγιος Γεώργιος Γκιούλμπαξε»

25) Μουσικοφιλολογικός Σύλλογος Άρτης Ο ΣΚΟΥΦΑΣ

26) Βιβλιοθήκη Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού

27) Βιβλιοθήκη Αεροπορικής Σχολής Πολέμου 

28) Βιβλιοθήκη Σχολής Ναυτικών Δοκίμων

29) Βιβλιοθήκη Σχολής Εθνικής Άμυνας

30) Βιβλιοθήκη Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου

31) Βιβλιοθήκη Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου (Λευκωσία)

32) Βιβλιοθήκη Δήμου Λάρνακας

33) Βιβλιοθήκη Δήμου Λευκωσίας

34) Βιβλιοθήκη Δήμου Πάφου

35) Δημοτική Βιβλιοθήκη Λεμεσού

36) Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου (Κύπρος)

37) Σεβέρειο Βιβλιοθήκη (Λευκωσία)

38) Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων Αυστραλίας

Σταματούν για προληπτικούς λόγους οι πρόβες του Συλλόγου Ποντίων Νέστου

Σταματούν για προληπτικούς λόγους οι πρόβες του Συλλόγου Ποντίων Νέστου

«Ελπίζουμε να επανέλθουμε κοντά σας όταν οι συνθήκες θα είναι ασφαλείς. Μένουμε υγιείς, μένουμε ασφαλείς» αναφέρεται στην ανακοίνωση που εκδόθηκε.

Η πολιτιστική σεζόν 2020-2021 ξεκίνησε στον Σύλλογο Ποντίων Νέστου στις 12 Οκτωβρίου με τις πρόβες των χορευτικών τμημάτων για ενήλικες, με βάση όλα τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Τα χορευτικά τμήματα για παιδιά και ενήλικες ξεκίνησαν την περασμένη Κυριακή 18 Οκτωβρίου.

Ο Μικρός Πρίγκιπας «μιλάει» πλέον και ... Ποντιακά

Ο Μικρός Πρίγκιπας «μιλάει» πλέον και ... Ποντιακά

της Σοφίας Προκοπίδου

Ένα παραμύθι με αξία διαχρονική, που έχει μεταφραστεί σε πάρα πολλές γλώσσες κι έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη, ανεξαρτήτου ηλικίας, «Ο Μικρός Πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σαιντ- Εξυπερύ, «μιλάει» πλέον και ...ποντιακά. Την απόδοση του παραμυθιού -που πολλοί λένε πως έχει αγαπηθεί περισσότερο από κάθε άλλο- στην ποντιακή διάλεκτο, έκανε ο Παναγιώτης Μωυσιάδης και οι εκδότες Παύλος και Δέσποινα Κυριακίδη φρόντισαν ώστε το βιβλίο «Ο Μικρόν Πρίγκιπας» να βρει τη δική του θέση στις προθήκες των βιβλιοπωλείων.

«Μια αλληγορική ιστορία για τα παιδιά και του μεγάλους, "Ο Μικρός Πρίγκιπας" είναι το πιο διάσημο έργο του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ στις εκδόσεις παγκοσμίως καθώς κατέχει τη δεύτερη θέση, μετά την Αγία Γραφή. Γι' αυτό κι αποφασίσαμε να κάνουμε τη δική μας έκδοση σε μια γλώσσα που χάνεται, την ποντιακή», εξηγούν στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων οι εκδότες του Μικρού Πρίγκιπα στην ποντιακή διάλεκτο.

«Μεταφράζοντας το κείμενο, πέρασα πολύ καλά με τον Μικρόν Πρίγκιπα!», λέει από την πλευρά του, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM», ο Παναγιώτης Μωυσιάδης, άριστος γνώστης της ποντιακής διαλέκτου, με καταγωγή από το Ανατολικό Πτολεμαΐδας. «Έχει (ο Μικρός Πρίγκιπας) μια αθωότητα που ταίριαζε στον λαό μας. Ο Μικρόν Πρίγκιπας είναι ένα παιδικό φιλοσοφικό κείμενο που ταυτίζεται απόλυτα με την ποντιακή σοφία και παράδοση: οι Πόντιοι είναι ένας λαός του ταξιδεμού, της αναζήτησης και της δημιουργίας. Ο Πόντος γεννιέται με τον μύθο του Φρίξου και της Έλλης. Όπως και ο "Μικρόν Πρίγκιπας" σαν άλλος Φρίξος πάνω στα φτερά των πουλιών αναζητά έναν τόπο της χαράς και της δημιουργίας. Οι Πόντιοι χάνουν την πατρίδα τους με τον ξεριζωμό. Ο Μικρόν Πρίγκιπας αναγκάζεται να αφήσει τους φίλους που αγάπησε και να επιστρέψει στην δική του Πατρίδα», σημειώνει ο κ. Μωυσιάδης και προσθέτει: «Ο Μικρόν Πρίγκιπας είναι ένας διαχρονικός ερευνητής και κοσμοπολίτης. Γνωρίζει τόπους και χαρακτήρες, όπως ο Πόντιος της Διασποράς. Είναι ένας λακωνικός Αισώπειος συνομιλητής, φιλικός και γλυκός σαν το χαϊδεμένο ποντιόπουλο».

Τόσο ο ίδιος όσο και οι εκδότες του φημισμένου παραμυθιού του Γάλλου συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ- Εξυπερύ στην ποντιακή διάλεκτο πιστεύουν ότι η μετάφραση είναι η πιο ζωντανή μεταφορά του βιβλίου στον κόσμο των εικόνων και των αισθημάτων, όπως χαρακτηριστικά λένε. Μ' αυτές τις σκέψεις προτρέπουν τους Πόντιους να κάνουν τον «Μικρόν Πρίγκιπα» παιδί τους! Μάλιστα, ο Παναγιώτης Μωυσιάδης είναι βέβαιος πως αυτό θα συμβεί: «Η Πόντια μάνα θα τον αγαπήσει σαν παιδί της. Εύκολα θα το πει "Πούλι μ' .Γιαύρι μ' Τσικάρ' ιμ'"», λέει χαρακτηριστικά.

Ο Μικρός Πρίγκιπας είναι ιδιαίτερα φιλικός με τα ζώα και το περιβάλλον, χρησιμοποιώντας συμβολισμούς, όπως το τριαντάφυλλο και το αρνάκι, που βρίσκει κανείς στην ποντιακή παράδοση.«Αυτό επιβεβαιώνουν τα εκατοντάδες ποντιακά δίστιχα που εμπεριέχουν τους ίδιους συμβολισμούς», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μωυσιάδης και περιγράφει με τον δικό του τρόπο τον Μικρό Πρίγκιπα. «Είναι αντιεξουσιαστής και δίκαιος αφού καταγγέλλει κάθε κακώς κείμενο,και υστερόβουλο των ανθρώπων. Είναι αντιρατσιστής γιατί κατανοεί τους κακότροπους και εξημερώνει το φίδι και την αλεπού. Είναι οικολόγος και φυσιολάτρης όπως και οι Πόντιοι με τη βουκολική τους σχέση με την φύση. Τέλος, είναι φιλειρηνιστής όπως και ο Πόντιος που ομολογεί: "Καλίων μη σκοτώνω σε κι ας λένε φοβιτσέας". Είναι ουμανιστής - διακηρύττει τη συνύπαρξη των ανθρώπων στον πλανήτη Γη. Η φιλία, η αγάπη, η κατανόηση του διαφορετικού, είναι τα μέσα που ο Μικρός Πρίγκιπας προβάλλει για να ανακαλύψει κάποιος την αξία της ευτυχίας», επισημαίνει ο κ. Μωυσιάδης.

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει κι ένα Γλωσσάριο με 164 ποντιακές λέξεις στην ελληνική. «Δυστυχώς, οι νέοι και τα παιδιά δεν γνωρίζουν καλά την ποντιακή διάλεκτο, γι' αυτό δημιουργήσαμε το Γλωσσάριο, για να έρθουν πιο εύκολα σε επαφή με τον κείμενο», εξηγεί ο κ. Μωυσιάδης.

Τα σχέδια του νέου βιβλίου στην ποντιακή διάλεκτο είναι του ίδιου του συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ- Εξυπερύ και δεν είναι λιγότερο σημαντικά από το ίδιο το βιβλίο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η εκδότρια Δέσποινα Κυριακίδου. «Δεν είναι μόνο ζωγραφιές, αλλά κι ένα οργανικό μέρος του έργου: οι ήρωες της ιστορίας αναφέρονται στα σχέδια και διαφωνούν γι 'αυτά. Οι μοναδικές απεικονίσεις στον Μικρό Πρίγκιπα διαλύουν τα γλωσσικά εμπόδια και γίνονται μέρος ενός καθολικού οπτικού λεξιλογίου που όλοι μπορούν να καταλάβουν», αναφέρει χαρακτηριστικά.

 Πηγή: ΑΝΑ - ΜΠΑ

Αντέμ Εκίζ στο e-Pontos: «Αφιερώνω αυτό το τραγούδι σε όσους έχασαν τον πατέρα τους – Στενοχωριέμαι για την ένταση Ελλάδας-Τουρκίας, ας ευχηθούμε να βελτιωθούν οι σχέσεις»

Αντέμ Εκίζ στο e-Pontos: «Αφιερώνω αυτό το τραγούδι σε όσους έχασαν τον πατέρα τους – Στενοχωριέμαι για την ένταση Ελλάδας-Τουρκίας, ας ευχηθούμε να βελτιωθούν οι σχέσεις»

Ο Τραπεζούντιος καλλιτέχνης μιλά για το νέο του τραγούδι και αποκαλύπτει ποια θα είναι η επόμενη δισκογραφική του δουλειά

του Χρήστου Κωνσταντινίδη

Μετά το τραγούδι για το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Βαζελώνα, ο Αντέμ Εκίζ, στα μέσα του Οκτωβρίου κυκλοφόρησε στο Youtube μία νέα δουλειά, την οποία είχε πολύ καιρό στο νου να πραγματοποιήσει και φαντάζει σαν συνέχεια ενός παλαιότερου τραγουδιού.

Ο Ποντιόφωνος καλλιτέχνης από την Τραπεζούντα εμφανίζεται στο βίντεοκλιπ, που τιτλοφορείται ως «Αχ πατέρα μ'», στο νεκροταφείο του χωριού του, την Καλλίστη, στο Πέσκιοϊ, να κρατά τη φωτογραφία του αείμνηστου πατέρα του, Χασάν, τον οποίο έχασε στην ηλικία των 20 χρονών. Πρόκειται για ένα μοιρολόι, στο οποίο ο Σουρμενίτης τραγουδοποιός μεταφέρει τον πόνο τη ψυχής του, επειδή δεν έχει κοντά τον κύρη του.

Παραδέχεται το τραύμα (γερά) που άνοιξε μέσα του από τότε που έφυγε από τη ζωή, περιγράφει τη νοσταλγία (αρωθυμία) που έχει δημιουργηθεί σε σημείο να τον βλέπει πλέον μπροστά του και υπόσχεται, ότι δεν θα τον ξεχάσει ποτέ και πως θα τον έχει πάντα μέσα στην ψυχή και την καρδιά του.

    

  

Σας θυμίζει κάτι η τραγωδία για τον πατέρα του Αντέμ; Σίγουρα το «Επεγ'νάμ' 'ς σα παρχάρια», στο οποίο αναφέρεται στη μητέρα του και περιγράφει πως ανέβαινε μαζί της στα υψίπεδα και τα καταπράσινα οροπέδια του Πόντου. Μεταφέρει εικόνες από το πως τον φορτωνόταν στην πλάτη της και το κόψιμο των χορταριών.

    

Στο τέλος με τον στίχο «'ς σον κόσμον άμον γετίμης (δηλαδή ορφανός) εφέκες με και εφύες» αφήνει την αίσθηση, ότι η μητέρα του δεν είναι πλέον στη ζωή, κάτι που είναι «τέχνασμα» του καλλιτέχνη, καθώς ο άνθρωπος που τον έφερε στον κόσμο ζει, εν αντιθέσει με τον πατέρα του, στον οποίο είχε αναφερθεί σε παλαιότερη συνέντευξή του σχετικά με την ποντιακή διάλεκτο στα χωριά της Τραπεζούντας (σ.σ., «αν έλεγε δυο, τρία, τέσσερα τουρκικά λόγια, έλεγε δέκα, δεκαπέντε Ποντιακά»).

«Στην Ποντιακή οικογένεια ο λόγος του πατέρα είναι εντολή»

«Εδώ και πολύ καιρό είχα στο νου μου να γράψω κάτι για τον πατέρα μου. Τον έχασα πριν 18 χρόνια. Είχα κάνει έναν τραγωδίαν για τη μητέρα μου. Η μάνα μου δόξα τω Θεό ζει και είναι καλά», αναφέρει στο e-Pontos ο Αντέμ.

Ο «Πέσκιοϊλης» στέκεται στην απώλεια των ηθών και των εθίμων, στην οποία οδήγησε η απώλεια του πατέρα του. «Έχω πολλές αναμνήσεις από τον πατέρα μου. Όταν τον είχαμε δεν είχα έγνοιες. Τον θεωρούσαμε ακλόνητο σαν βουνό. Όταν ζούσε, πηγαίναμε στα παρχάρια. Όταν πέθανε σταματήσαμε να παρχαρεύουμε. Συνεπώς ο θάνατός του οδήγησε και σε άλλες απώλειες. Χάσαμε πάρα πολλά. Χάλασε το... σύστημα. Τον έχω στο νου μου ανά πάσα στιγμή. Θα τον έχω μέχρι να πεθάνω και εγώ. Πολλοί άνθρωποι άλλωστε έχουν χάσει τον πατέρα τους. Σε αυτούς το αφιερώνω. Ο πατέρας στην Pοντιακή οικογένεια είναι η κεφαλή. Είναι σημαντικός. Είναι το πρότυπο. Τηρούμε τον λόγο του. Ό,τι μας πει είναι σαν εντολή», υπογραμμίζει.

Όπως αποκάλυψε ο Αντέμ στο e-Pontos, το «Αχ πατέρα μ'» είναι μέρος μίας σειράς τραγουδιών με Ποντιακό στίχο, τα οποία εξαιτίας των συνθηκών που διαμορφώθηκαν από την πανδημία του κορωνοϊού δεν κατάφερε να τα μεταφέρει, μέχρι στιγμής, σε μία δισκογραφική δουλειά. Ανάμεσα σε αυτά υπάρχει ένα ακόμα που παρουσιάζει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα.

«Το θέμα του είναι πως ξεκίνησε η ιστορία μου. Πως ήρθα στην Ελλάδα. Πως με υποδέχτηκαν εκεί. Τι είδα. Τι πέρασα. Όλα αυτά τα περιγράφω. Είναι αληθινή ιστορία. Όπως αισθάνθηκα και το ένιωσα, έτσι το απέδωσα, όπως και το τραγούδι για τον πατέρα μου», ανέφερε ο Αντέμ και μας έδωσε την ιδανικότερη πάσα, για να τον ρωτήσουμε για το πως αισθάνεται αυτήν την εποχή που υπάρχει ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

«Στενοχωρεί η ένταση Ελλάδας-Τουρκίας» - Το χρέος για αυτούς που ξερριζώθηκαν

«Με στενοχωρεί πολύ. Έχουμε δώσει μεγάλη μάχη, εδώ και χρόνια, μαζί με Έλληνες φίλους, για να έρθουμε κοντά. Προσπαθούμε να φέρουμε πιο κοντά τα συναισθήματα των ανθρώπων, για να αγκαλιάσει ο ένας τον άλλον. Εμείς θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας. Ας ευχηθούμε να πάνε όλα καλά, να βελτιωθούν οι σχέσεις μεταξύ Ελλάς και Τουρκίας και να πιάσουμε το νήμα από εκεί που το αφήσαμε. Εγώ έχω μόνο ευχάριστες αναμνήσεις από την Ελλάδα», απαντά και καταλήγει:

«Στην Ελλάδα άκουσα από ανθρώπους αφηγήσεις. Ιστορίες για το πως έφτασαν οι προπαππούδες τους από τον Πόντο στην Ελλάδα. Τι τράβηξαν στο ταξίδι. Αυτά θέλω κάπως να τα μοιραστώ. Είναι και το χρέος που με καίει απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους που ξεριζώθηκαν και βρέθηκαν σε ένα ξένο μέρος για αυτούς. Δεν γεννήθηκαν εκεί, δεν έζησαν εκεί, ούτε είχαν αναμνήσεις».  

Κεφίρ, το ελιξίριο του Καυκάσου

Κεφίρ, το ελιξίριο του Καυκάσου

Σαν βγεις στον πηγαιμό για κεφίρ, ποιο να επιλέξεις; Αν χρειάζεστε βοήθεια, ιδού αυτά που προέκρινε ο «Γαστρονόμος» μετά από τυφλή γευστική δοκιμή ανάμεσα σε 21 κεφίρ της αγοράς.

Από τις Νικολέτα Μακρυωνίτου και Χριστίνα Τζιάλλα

Συστάσεις

Το κεφίρ έχει καταγωγή από τις χώρες του Καυκάσου, κυρίως από τα βόρεια παράλια και συγκεκριμένα από τη βόρεια Οσσετία, μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας. Η φήμη του συνδέεται με τη μακροζωία. Παράγεται εδώ και αιώνες παραδοσιακά από κατσικίσιο, πρόβειο ή αγελαδινό γάλα, αν και πλέον δεν βρίσκουμε πρόβειο. Πρόκειται για ένα προϊόν ζύμωσης που προκύπτει από την προσθήκη στο γάλα σπόρων κεφίρ (ποικιλία ζυμομυκήτων), οι οποίοι μετατρέπουν το μεγαλύτερο μέρος της λακτόζης του γάλακτος σε πρωτεΐνη. Έχει περισσότερα προβιοτικά (περί τα έντεκα είδη) από το γιαούρτι και πρωτεΐνες πλήρεις, που αφομοιώνονται εξαιρετικά. Θυμίζει πηχτό ξινόγαλα ή αραιό γιαούρτι, έχει ελάχιστα λιπαρά, συνήθως 1-1,5%, περιέχει άφθονες βιταμίνες και τα πολύ χαμηλά επίπεδα λακτόζης το καθιστούν απολύτως εύπεπτο και ιδανικό για όσους παρουσιάζουν δυσανεξία στη λακτόζη. Το κεφίρ είναι παρόμοιο με το ταν, το παραδοσιακό ξινόγαλα των Ποντίων, το οποίο είναι όμως δυσεύρετο. Έτσι, το εύκολα προσβάσιμο κεφίρ αντικαθιστά στη διατροφή τους το ταν.

Πώς το πίνουμε;

Είτε πρωί είτε βράδυ, μαζί με δημητριακά, ή όπως το τρώνε οι Πόντιοι, με ένα κομμάτι ψωμί όπως λαβάς, με πιροσκί, με πίτες όπως περέκ, κ.ά. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική αντί του γάλακτος, σαν ξινή κρέμα σε σάλτσες και σαλάτες. Αναμεμειγμένο με χυμό ή πολτό φρούτων της αρεσκείας μας είναι ένα σπουδαίο ρόφημα μεγάλης θρεπτικής αξίας. Διαχειριστείτε το περίπου όπως το γιαούρτι. Βάλτε λίγο μέλι αν σας ξινίζει, λίγο σιρόπι βανίλιας Μαδαγασκάρης αν θέλετε να «γλυκάνετε» τη μυρωδιά του, συνδυάστε το με δημητριακά, με μούσλι, με ταχίνι, με κακάο. Στο πρωινό του ξενοδοχείου Parilio στην Πάρο, το σερβίρουν σε φρουτοσαλάτα με λιναρόσπορο –ο συνδυασμός τους είναι υπερτροφή από τις λίγες–, ενώ η Συριανή μαγείρισσα Λίνα Φουρνιστάκη μάς είχε δώσει κάποτε μια έξοχη συνταγή τυροκαυτερής με κεφίρ.

Οι προτάσεις μας

Σε τυφλή δοκιμή ανάμεσα σε 21 κεφίρ του εμπορίου, ξεχωρίσαμε μαζί με τη σεφ Νένα Ισμυρνόγλου τα εξής (με τυχαία σειρά):

Οικολογικό αγρόκτημα Λιβαδερού: Παράγεται από βιολογικό αγελαδινό γάλα στο Λιβαδερό Κοζάνης. Έχει μια τρυφερή μυρωδιά γάλακτος, πίνεται εύκολα, αν και παχύρρευστο, και έχει μια δροσερή, ισορροπημένη οξύτητα που σπινθηρίζει. Αλησμόνητη γεύση μαζί με αλμυρή, κιμαδένια μπουγάτσα από το Ανώτερον της Θεσσαλονίκης. Ν. Μ. Θανόπουλος, Green House Bio, 4 Seasons. Τηλ. παραγωγού: 24640-41.425.

Το Χωριό της Κάρλας: Από βιολογικό κατσικίσιο γάλα, από ζώα που βόσκουν στην κτηνοτροφική μονάδα στην κοιλάδα Μετόχι, στη Μαγνησία. Η υφή του δεν θα σας ενθουσιάσει, έχει κομματάκια και θυμίζει κομμένο γάλα. Είναι όμως πολύ νόστιμο, με ισορροπημένη οξύτητα και ντελικάτη επίγευση. Χτυπήστε το στο μπλέντερ μαζί με φρούτα που σας αρέσουν, για ένα τονωτικό πρωινό σμούθι.

Μενοίκιο: Η κτηνοτροφική μονάδα και το τυροκομείο βρίσκονται στην πεδιάδα του Δήμου Προσοτσάνης, στη σκιά του Μενοίκιου όρους, κι εκεί τα κατσίκια βόσκουν ελεύθερα σε περιφραγμένο βιολογικό λιβάδι. Από τα πιο ξεχωριστά της δοκιμής, το κεφίρ αυτό είναι αραιό, αλμυρούτσικο, γλυκόξινο, ευκολόπιοτο. Με αυτό ζύμωσα ένα φοβερό καρβέλι ψωμί, επηρεασμένη από ένα αντίστοιχο που δοκίμασα κάποτε από τον σεφ Γκίκα Ξενάκη. Ν. Μ. Ergon Foods, Green Family, Μασούτης, Σκλαβενίτης, My Market. Τηλ. παραγωγού: 25223-00.375.

Οικογένεια Αβραμίδη: Κεφίρ με βιολογικό γάλα γαϊδούρας. Ιδιάζουσα γεύση, χωριάτικη, με γλύκα και απαλή οξύτητα. Μια οικογενειακή μονάδα από την Καστοριά δοκίμασε να κάνει το κεφίρ λίγο διαφορετικά, και το πέτυχε. Στο χαρμάνι του βιολογικού γάλακτος περιέχεται 95% κατσικίσιο και 5% γάλα γαϊδούρας. Κρύο από το ψυγείο, με παγάκια και μία πρέζα κανέλα. Ν. Μ. Θανόπουλος. Τηλ. παραγωγού: 24610-27.801.

Ροδόπη Γαλακτοκομείο Ξάνθης: Παρότι πρόκειται για προϊόν ευρείας κατανάλωσης, δεν καμουφλάρει τον ρουστίκ χαρακτήρα του, κι αυτό μας εξέπληξε ευχάριστα. Ομοιογενές, ωραία γαλατένιο, με διακριτή και ευχάριστη οξύτητα. Ακόμα πιο εντυπωσιακό το ότι παράγεται από αγελαδινό ημιάπαχο γάλα, με μόλις 1% λιπαρά, κι όμως έχει πλούσια γεύση που θυμίζει κατσικίσιο. Θα το δοκίμαζα σε συνταγή για σπιτικό παγωτό βανίλια, αλλά και σε μπισκότα και κέικ, αντικαθιστώντας το γάλα. Χ. Τ. My Market και σε μεγάλα καταστήματα Σκλαβενίτης.

Κεφύριον Ραγιάν: Το «κεφύριον» του ποντιακού τυροκομείου «Ραγιάν» παράγεται στο χωριό Βάθη του Κιλκίς από αγελαδινό γάλα. Έχει κοφτερή οξύτητα και είναι πολύ πηχτό, θυμίζοντας έντονα παραδοσιακό πρόβειο γιαούρτι. Δοκιμάστε το σε σάλτσες για ποντιακά ζυμαρικά, σε ζύμη ψωμιού, σε κέικ και σε χυλούς για πάνκεϊκ. Χ. Τ. Ποντιακόν, Ραγιάν. Τηλ. παραγωγού: 23410-84.267.

Βελούδο Βιοαγρός: Από 100% βιολογικό κατσικίσιο γάλα από φάρμες ελευθέρας βοσκής στην περιοχή της Μακεδονίας. Πλήρες λιπαρών, με γεμάτη και πλούσια γεύση. Αραιό, υπόξινο, θυμίζει αριάνι κι έχει πολύ ευχάριστη, μακρά και κάπως γλυκιά επίγευση. Χ. Τ. Kampos Biomarket, Βιολογικό Χωριό, Μy Market. Τηλ. επικοινωνίας: 23820-81.660.

Υγιεία Κατσικίσιο: Δοκιμάσαμε και το αγελαδινό κεφίρ της εταιρείας Υγιεία από τον Δρυμό Ωραιοκάστρου, αλλά αυτό που μας κέρδισε ήταν το κατσικίσιο της. Νόστιμο, αλμυρούτσικο, με ανομοιογενή υφή, όσο πρέπει πηχτό και ισορροπημένα ξινό. Ανακινήστε καλά και απολαύστε στο πρωινό σας με σπιτική γκρανόλα και μέλι. Παράγουν επίσης ένα επιδόρπιο κεφίρ, σε κεσεδάκι, που τρώγεται με το κουτάλι, και αναψυκτικά με κεφίρ σε δύο γεύσεις (τζίντζερ-λεμόνι και μέντα-δυόσμο), που πήραν βραβείο καινοτομίας στην έκθεση SIAL στο Παρίσι, το 2018. Χ. Τ. Ποντιακόν, My Market, Μασούτης. Τηλ. παραγωγού: 23941-13.543.

Πηγή: Γαστρονόμος

Γιατί δεν υπάρχουν Γενοκτονικές σπουδές (Genocidal studies) στην Ελλάδα;

Γιατί δεν υπάρχουν Γενοκτονικές σπουδές (Genocidal studies) στην Ελλάδα;

του Χρήστου Κλειώση*

Η μελέτη του φαινομένου της Γενοκτονίας είναι ένα σύνθετο επιστημονικό αντικείμενο όπου συναντώνται διάφοροι κλάδοι του δικαίου (δημόσιο διεθνές δίκαιο και ποινικό δίκαιο) με την ιστορική επιστήμη, την κοινωνιολογία, την πολιτική επιστήμη, τις διεθνείς σχέσεις και σαν σκοπό έχει την διεπιστημονική ανάλυση του φαινομένου αυτού. Έχει όμως η Ελλάδα λόγους να ενδιαφερθεί για αυτό το επιστημονικό αντικείμενο;

Η Ελλάδα είναι μια από τις λίγες παγκοσμίως χώρες στην οποία κατοικούν απόγονοι θυμάτων από όλες σχεδόν τις περιπτώσεις γενοκτονιών, οι οποίες μάλιστα συνδέονται οργανικά με τους δύο παγκόσμιους πολέμους του 20ου αιώνα.

Πέραν των περιπτώσεων των απογόνων των Εβραίων θυμάτων του Ολοκαυτώματος και των απογόνων της θυμάτων Αρμενικής Γενοκτονίας στην Ελλάδα, υπάρχουν προφανώς και οι επιζήσαντες της Ελληνικής Γενοκτονίας, κυρίως Μικρασιάτες και Πόντιοι. Επιπλέον η χώρα μας είναι από τις λίγες χώρες της Ευρώπης που υπέστη θηριώδεις γενοκτονικές καταστροφές του άμαχου πληθυσμού της (π.χ. ο λιμός της Αθήνας, η σφαγή στο Δίστομο κ.α.), των υποδομών και του υλικού της πλούτου στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από τις φασιστικές και ναζιστικές δυνάμεις κατοχής. Αλλά ακόμη και η εθνοκάθαρση της Βορείας Κύπρου θα μπορούσε να μελετηθεί επιστημονικά υπό το πρίσμα των Γενοκτονικών Σπουδών. Λογικά θα έπρεπε να υπάρχει πολύ ισχυρό ιστορικό κίνητρο για επιστημονική μελέτη αυτού του φαινομένου αυτού στον Ελληνικό χώρο, όπου οι μνήμες των θυμάτων των γενοκτονιών είναι ζωντανές και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, τόσο στις εβραϊκές γειτονιές της Θεσσαλονίκης ή τις αρμένικες κοινότητες σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας όσο και στους πολυάριθμους πολιτιστικούς συλλόγους Μικρασιατών και Ποντίων ή ακόμη και από δίκτυο των μαρτυρικών πόλεων και χωριών κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Όμως, παρά την διαπίστωση ότι όλα αυτά τα ζωντανά κύτταρα της κοινωνίας μας διατηρούν μια πολύ ζωντανή μνήμη από το τραύμα της γενοκτονίας, η ακαδημαϊκή ενασχόληση με αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Υπάρχει ένα μεγάλο κενό στην εθνική μας μνήμη και συλλογική αυτογνωσία, που αφορά τη θεσμική μας λειτουργία ως πολιτικής κοινωνίας. Δυστυχώς έχουμε αμελήσει μια υποχρέωσή μνήμης προς την παγκόσμια κοινότητα και ιδιαίτερα στους λαούς της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, που από τόπος γέννησης πολιτισμών, απειλείται από εξτρεμιστικές αναθεωρητικές δυνάμεις να μεταβληθεί σε μαζικό νεκροταφείο της πολιτισμικής διαφορετικότητας. 

Κατ’ αρχήν να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει, απ’ όσο γνωρίζω, κάποιο πρόγραμμα σπουδών ή κάποιο εξειδικευμένο μεταπτυχιακό πάνω σε αυτό το ζήτημα πλην ορισμένες πτυχιακές εργασίες που μπορεί να αναζητηθούν στο διαδίκτυο. Ίσως μόνο στο μάθημα του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου, που είναι μάθημα επιλογής στις νομικές σχολές, να γίνεται σχετική αναφορά στο φαινόμενο της Γενοκτονίας. Πάντα κρατάω μια μικρή επιφύλαξη να υπάρχει κάπου μια φιλότιμη προσπάθεια, η οποία δεν έχει αναδειχθεί όπως πρέπει. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι δεδομένο ότι οι Γενοκτονικές Σπουδές, θα έπρεπε να τύχουν συστηματικής καλλιέργειας και ενίσχυσης αφ’ ης στιγμής μπορούν να αποτελέσουν και ένα σημαντικό εργαλείο στην εξωτερική πολιτική για δυο λόγους: αφενός η τυχόν παραβίαση των όρων της “Σύμβασης για την Πρόληψη και τη Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας” μπορεί να προκαλέσει αβίαστα την καταδίκη την διεθνούς κοινότητας και την λήψη σοβαρών συνεπειών για τους παραβάτες της, αφετέρου μπορεί να αποτελέσει το ηθικό-νομικό υπόβαθρο ευρύτερων διπλωματικών συμπράξεων με γειτονικές φίλιες δυνάμεις. 

Η καλλιέργεια των γενοκτονικών σπουδών αποτελεί ταυτόχρονα εκπλήρωση της ηθικής υποχρέωσης που έχουμε απέναντι στη μνήμη των θυμάτων των γενοκτονιών αλλά και ευκαιρία να εμπλουτιστεί το διπλωματικό οπλοστάσιο της Ελλάδας κατά κάθε επίδοξου παραβάτη της παραπάνω διεθνούς σύμβασης για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της Γενοκτονίας. Παράλληλα οι γενοκτονικές σπουδές και ένα αντίστοιχο Πανεπιστημιακό Τμήμα, θα έπρεπε να είναι διεθνοποιημένο, όπως επιτάσσει η οικουμενική - ανθρωπιστική φύση του ζητήματος. Γιατί όμως δεν έχει αναπτυχθεί ο σχετικός επιστημονικός κλάδος στην Ελλάδα; 

Χωρίς να ανήκω στο ακαδημαϊκό περιβάλλον μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω, βάσει ενδείξεων. Και οι μέχρι τώρα ενδείξεις μου έχουν εδραιώσει την εντύπωση ότι η φύση του συγκεκριμένου εγκλήματος έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με κάποιες εδραιωμένες αντιλήψεις μερίδας του ακαδημαϊκού κόσμου. Η παραδοχή ότι κάποιος γίνεται θύμα λόγω της εθνική ή εθνοτικής ή φυλετικής ιδιαιτερότητάς του, όπως αναφέρει το κείμενο της σύμβασης, προϋποθέτει την ύπαρξη έθνους ή φυλής ως πραγματικότητα. Όμως μια τέτοια διάγνωση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με μια ισχυρή ακαδημαϊκή τάση που έχει αφιερώσει την επιστημονική της δράση στην αποδόμηση της έννοιας του έθνους (ή της φυλής) και στην εδραίωση της αίσθησης ότι το έθνος είναι μια πλάνη, μια χίμαιρα, που τεχνητά καλλιεργήθηκε στα πλαίσια πολιτικών σκοπιμοτήτων σε έναν χειραγωγούμενο ετερογενή πληθυσμό που η φυσική του κατάσταση ήταν να είναι μια αεθνική tabularasa. 

Βρισκόμαστε επομένως μπροστά στο εξής παράδοξο: Η “αντιεθνικιστική” αποδόμηση της έννοιας του έθνους, η αναγνώριση δηλαδή ότι το έθνος είναι “ένα κατασκεύασμα” που δεν χρήζει αυτοτελούς προστασίας καταντά να λειτουργεί ως τροχοπέδη στην ακαδημαϊκή ενασχόληση με το φαινόμενο της γενοκτονίας (προϋποθέτει εννοιολογικά την ύπαρξη έθνους), γιατί αν αναιρέσουμε την έννοια του έθνους ως κριτήριο της δίωξης και της θυματοποίησης, τότε δεν υπάρχει συλλογική δίωξη άρα δεν υπάρχει και γενοκτονία. Έτσι η “αντιεθνικιστική” αποδομηση της έννοιας του έθνους, δίνει ισχυρά επιχειρήματα στη νομική επιχειρηματολογία του εκάστοτε θύτη γενοκτονίας: Αφού δεν υπάρχουν έθνη, μια και είναι χιμαιρικές και μόνο πλάνες, που δημιουργήθηκαν από πολιτικές σκοπιμότητες, δεν μπορεί να διαπραχθεί γενοκτονία. 

Μια τέτοια όμως ανάγνωση, η οποία στερεί από την “ακαδημαϊκή” έννοια του “έθνους” την σημαντικότερη ιδιότητά του, την διαχρονική ύπαρξή του ως ενιαία συλλογική οντότητα, παύει να του αναγνωρίζει και κάτι ακόμα πιο σημαντικό: Το δικαίωμα αλλά και την προσδοκία εξακολούθησης επιβίωσης. Όταν δηλαδή λέμε ότι το “έθνος” είναι μια απλή τεχνητή πολιτισμική κατασκευή, μια “πολιτισμική σύμβαση”, και αγνοούμε την κοινωνική και πολιτισμική ταύτιση που υπάρχει μέσα στην κοινωνία και τους απλούς ανθρώπους που την απαρτίζουν, εμμέσως πλην σαφώς δεχόμαστε ότι δεν έγινε και τίποτα αν αύριο πάψει να υπάρχει αυτή “η χίμαιρα”. Και μια τέτοια άποψη μπορεί να μην αποτελεί αποδοχή του γενοκτονικού δόλου, σίγουρα όμως έχει μια συγγένεια με αυτόν. 

Θεωρώ ότι πρέπει με αφορμή την μελέτη του γενοκτονικού φαινομένου να ανοίξει ο διάλογος για ένα συλλογικό πολιτισμικό δικαίωμα που δεν έχει γίνει αντιληπτό λόγω των ανωτέρω αγκυλώσεων: “Το δικαίωμα στη διαχρονική ύπαρξη ενός έθνους”. Αν ένα έθνος είναι γραπτό του να τελειώσει τον ιστορικό του κύκλο, αυτό πρέπει να γίνει από καθαρά φυσικά αίτια όπως συνέβη άπειρες φορές στο παρελθόν και όχι λόγω γενοκτονικών πολιτικών ή ιδεολογικών αγκυλώσεων που αντιμετωπίζουν τον θάνατο της συλλογικής οντότητας που ακούει στο όνομα έθνος ως μια λύτρωση από κάποια πλάνη που μόνο ορισμένοι πεφωτισμένοι μπορούν να αντιληφθούν. 

Κλείνοντας θα ήθελα να κάνω μια έκκληση στον νομικό μας κόσμο και ειδικότερα στο Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας, να γίνει ένα Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο για αυτά τα σύνθετα ζητήματα του Γενοκτονικού Φαινομένου, καλώντας Εβραίους, Αρμένιους αλλά και άλλων εθνικοτήτων ειδικούς επιστήμονες να συζητήσουν σχετικά με τις ομοιότητες και τις διαφορές που είχαν οι γενοκτονίες των Εβραίων, των Αρμενίων, των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου καθώς και άλλων λαών όπως των σχεδόν εξαφανισμένων Ασσυροχαλδαίων ή των πρόσφατα διωκόμενων Γιαζίντι ή ακόμη και των Κούρδων. Το γεγονός ότι η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων πραγματοποίησε ήδη με μεγάλη επιτυχία ένα αντίστοιχο επιστημονικό συνέδριο στο Καστελλόριζο για το νομικό καθεστώς που διέπει τις θαλάσσιες ζώνες αποτελεί δείγμα ότι μια τέτοια επιστημονική πρωτοβουλία είναι εντός των δυνατοτήτων της, αρκεί να το αποφασίσει.

Η απουσία συστηματικής ακαδημαϊκής ενασχόλησης στην Ελλάδα με τα ζητήματα της Ελληνικής Γενοκτονίας δεν σημαίνει ότι η διεθνής κοινότητα δεν έχει ασχοληθεί με αυτά.

Ενδεικτικά αναφέρεται η εξής βιβλιογραφία για την συλλογή της οποίας ευχαριστώ τον εξειδικευμένο στα ζητήματα αυτά Δρ. Βασίλειο Μεϊχανετσίδη:

- Constantine G. Hatzidimitriou, American Accounts Documenting the Destruction of Smyrna by the Kemalist Turkish Forces, September 1922, New Rochelle, NY:Aristide D. Caratzas, 2005.

- Wilhelm Baum, The Christian Minorities in Turkey, Klagenfurt-Wien: Kitab Verlag, 2006.–Vartkes Yeghiayan, British Reports on Ethnic Cleansing in Anatolia, 1919-1922:The Armenian-Greek Section, Glendale, CA: Center for Armenian Remembrance (CAR), 2007.

- Giles Milton, Paradise Lost: Smyrna 1922. The Destruction of Islam’s City of Tolerance., London: Sceptre, 2008.

- Christos Papoutsy, Ships of Mercy: The True Story of the Rescue of the Greeks: Smyrna, September 1922, Portsmouth, NH: Peter E. Randall, 2008.

- Dominik J. Schaller & Jürgen Zimmerer, (Eds), Late Ottoman Genocides: The dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies, London and New York: Routledge, 2009.

- Sofia Kontogeorge-Kostos, Before the Silence: Archival News Reports of the Christian Holocaust that Begs to be Remembered, Piscataway, NJ: Gorgias Press, 2010.

- Hannibal Travis, Genocide in the Middle East: The Ottoman Empire, Iraq, and Sudan, Durham, NC: Carolina Academic Press, 2010.

- Tessa Hofmann, Matthias Bjørnlund, and Vasileios Meichanetsidis, (Eds.), The Genocide of the Ottoman Greeks: Studies on the State Sponsored Campaign of Extermination of the Christians of Asia Minor (1912-1922) and its Aftermath: History, Law and Memory, New York: Aristide Caratzas, 2011.

- George N.Shirinian, (Ed.), The Asia Minor Catastrophe and the Ottoman Greek Genocide: Essays on Asia Minor, Pontos, and Eastern Thrace, 1913-1923, Bloomingdale, Ill.: The Asia Minor and Pontos Hellenic Research Center,2012.

- Robert Shenk, America’s Black Sea Fleet: The U.S. Navy Amidst War and Revolution, 1919-1923,Annapolis, MA: Naval Institute Press, 2012.

- Michelle Tusan, Smyrna’s Ashes: Humanitarianism, Genocide and the Birth of the Middle East, Berkley: University of California Press, 2012.

- Alexander Laban Hinton,Thomas La Pointe, and Douglas Irvin-Erickson, Hidden Genocides: Power, Knowledge, Memory, New Brunswick: Rutgers University Press, 2013.

- Arthur D. Murray, Black Sea: A Naval Officer’s Near East Experience, edited by Renee Heideman, Kindle Digital, 2014.

- Roger W. Smith, (Ed.), “The Ottoman Genocides of Armenians, Assyrians, and Greeks,” in Genocide Studies International, vol. 9, No 1 (Spring 2015).

- Lou Ureneck, The Great Fire: One American’s mission to rescue victims of the Twentieth century’s first Genocide, New York, NY: Ecco/Harper Collins Publishers, 2015.

- Kostas Faltaits, The Genocide of the Greeks in Turkey: Survivor Testimonies from the Nicomedia (Izmit) Massacres of 1920-1921, translated and edited by Ellene S. Phufas-Jousma and Aris Tsilfidis with a prologue by Tessa Hofmann, Cosmos Publishing, 2016.

- Adam Jones, Genocide: A Comprehensive Introduction (3rd ed.), London and New York: Routledge 2016. – George N. Shirinian, (Ed.), Genocide in the Ottoman Empire....

- Benny Morris and Dror Ze’evi, The Thirty-Year Genocide: Turkey’s Destruction of Its Christian Minorities, 1894–1924, Harvard: Harvard University Press, 2019.

- George N. Shirinian, (Ed.), The Greek Genocide 1913-1923: New Perspectives, Bloomingdale, Ill.: The Asia Minor and Pontos Hellenic Research Center, 2019

- Robert Schenk and Sam Koktzoglou, (Eds), The Greek Genocide in American Naval War Diaries: Naval Commanders Report and Protest Death Marches and Massacres in Turkey’s Pontus Region, 1921-1922 with a forward by Admiral James Stavridis, USN, Retired, New Orleans, LA: The University of New Orleans Press, 2020.

* Ο Χρήστος Κλειώσης είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, υποψήφιος διδάκτωρ στο φορολογικό δίκαιο και τακτικό μέλος της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Πηγή: Huffington Post

"Το εθνικό και φιλανθρωπικό έργο τριών ιστορικών Ποντιακών σωματείων" παρουσιάστηκε σε εκδήλωση (Video)

"Το εθνικό και φιλανθρωπικό έργο τριών ιστορικών Ποντιακών σωματείων" παρουσιάστηκε σε εκδήλωση

Στο πλαίσιο της εθνικής εορτής για το «έπος του ’40», η «Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης», η «Μέριμνα Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης» και ο Σύλλογος Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί», συνδιοργάνωσαν εκδήλωση, το Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2020, με θέμα: Η «Μέριμνα Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης», η «Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης» και ο Σύλλογος Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί» στη δεκαετία του 1940. Το εθνικό και φιλανθρωπικό έργο των τριών ιστορικών ποντιακών σωματείων.

Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν οι:

- Ανατολή Δημητριάδου, Πρόεδρος Δ.Σ. «Μέριμνας Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης»

- Κώστας Αποστολίδης, πρ. Πρόεδρος Δ.Σ. «Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης»

- Θεόφιλος Καστανίδης, Πρόεδρος Δ.Σ. Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί».

Την εκδήλωση συντόνισε ο κ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, Επίκ. Καθηγητής της Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ, μέλος του Δ.Σ. της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης.

Την 20η εθελοντική αιμοδοσία της πραγματοποιεί η ΕΠΟΝΑ

Την 20η εθελοντική αιμοδοσία της πραγματοποιεί η ΕΠΟΝΑ

Η Ένωση Ποντιακής Νεολαίας Αττικής πραγματοποιεί την 20η κατά σειρά εθελοντική αιμοδοσία της, μαζί με τον Δήμο Λαυρεωτικής και τους πολιτιστικούς συλλόγους του Λαυρίου.

Η αιμοδοσία θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Αγίου Ανδρέα Λαυρίου, την Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2020 και ώρες 09:30-13:30, τηρώντας πάντα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και πρόληψης μετάδοσης του κορονοϊού.

«Παναγία Σουμελά, ένας θρύλος μια ιστορία» - 1ο βραβείο για το 22ο Νηπιαγωγείο Ρόδου

«Παναγία Σουμελά, ένας θρύλος μια ιστορία» - 1ο βραβείο για το 22ο Νηπιαγωγείο Ρόδου

Με το 1o βραβείο πανελλαδικά διακρίθηκε το 22ο Νηπιαγωγείο Ρόδου με την παιδαγωγική καθοδήγηση των εκπαιδευτικών, Σ. Μαντικού και την Π. Μπαρτσώτα, στην κατηγορία «ταινίες» στον Θεματικό άξονα του προγράμματος – διαγωνισμού: Η Παναγία Σουμελά και τα μοναστήρια του Πόντου, με την ταινία τους «Παναγία Σουμελά, ένας θρύλος μια ιστορία» που περιλαμβάνει έργα αποκλειστικά των παιδιών, γιατί και μέσα από τα μάτια τους μπορούν οι μνήμες και τα όνειρα να ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο.

Το 22ο Νηπιαγωγείο Ρόδου συμμετείχε στον μαθητικό διαγωνισμό «Ποντιακός ελληνισμός: Μνήμες και όνειρα, παρελθόν, παρόν και μέλλον» και πήρε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «ταινίες».

Τον διαγωνισμό συνδιοργάνωσαν η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών, το υπουργείο Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας και Θράκης) και το τμήμα Εκπαιδευτικής Ραδιοτηλεόρασης και Ψηφιακών Μέσων του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με την υποστήριξη της  Έδρας Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ Έδρας και του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών.

Ο διαγωνισμός έχει ως βασική επιδίωξη να γνωρίσουν οι μαθητές όλων των βαθμίδων την ιστορία, τον πολιτισμό και τη συμβολή του ποντιακού ελληνισμού στην ανάπτυξη της Ελλάδας και στη διαμόρφωση της πολιτιστικής της ταυτότητας.

Το πρόγραμμα τελεί υπό την αιγίδα της ελληνικής εθνικής επιτροπής για την Unesco πανελλήνιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ποντιακός ελληνισμός: μνήμες και όνειρα, παρελθόν, παρόν και μέλλον.

Περιοδικό "Εύξεινος Πόντος", Τραπεζούντος

Περιοδικό "Εύξεινος Πόντος", Τραπεζούντος

1. Έκδοση και περιεχόμενο

Το εβδομαδιαίο περιοδικό Εύξεινος Πόντος εκδόθηκε στην Τραπεζούντα τον Ιούνιο του 1880 από τους Κ.Δ. Ξιφιλίνο και Δ. Κτενίδη. Ήταν το πρώτο μιας σειράς εντύπων που κυκλοφόρησαν στον Πόντο ως αποτέλεσμα των αυξημένων ελευθεριών και της κατοχύρωσης της συλλογικής έκφρασης που πρόσφεραν οι μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.1 Το περιεχόμενό του ήταν ποικίλο και ήταν δομημένο με τον ακόλουθο τρόπο: πραγματεία, μελέτη, σκιαγράφηση χαρακτήρων ή ηθικοπλαστικές ιστορίες, γνωμικά, ποικίλα, γλωσσολογικά, εσωτερικά –όπου θίγονταν εσωτερικά ζητήματα της κοινότητας Τραπεζούντας–, άσματα και αινίγματα.

Τον Αύγουστο του 1880 άλλαξαν οι εκδότες και ο διευθυντής του περιοδικού: εκδότης έμεινε μόνο ο Ξιφιλίνος, ενώ διευθυντής ανέλαβε ο Θ.Χ.Ε. Γραμματικόπουλος, ο οποίος έθεσε νέους στόχους για το περιοδικό. Έτσι, αμέσως μετά την ανάληψη της θέσης του, δήλωσε ότι στο εξής με την έκδοση του περιοδικού επιδιωκόταν να ενισχυθεί το χριστιανικό αίσθημα και η φιλοπατρία της κοινότητας, να καλλιεργηθεί η ελληνική παιδεία και ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και να διαδοθούν τα γράμματα, να σχολιάζονται τα κοινοτικά πράγματα, να διδαχθούν οι αναγνώστες τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του έθνους και της Εκκλησίας και να ενημερώνονται και να ψυχαγωγούνται μέσω της ποικίλης ύλης του περιοδικού.2

2. Οι βιογραφίες Τραπεζουντίων λογίων

Το Σεπτέμβριο του 1881 αρχίζει η δημοσίευση από το περιοδικό σειράς με τις βιογραφίες Τραπεζουντίων λογίων από το 15ο έως το 19ο αιώνα. Ξεκινώντας από το Βησσαρίωνα, τον οποίο θεωρεί τον πρώτο και σημαντικότερο λόγιο της πόλης, το περιοδικό Εύξεινος Πόντος ασχολείται με την ποντιακή διανόηση από το τέλος του Βυζαντίου μέχρι το 19ο αιώνα, επιδιώκοντας να ανταποκριθεί στην απαίτηση της συγκρότησης μιας συνεκτικής εθνικής ταυτότητας. Σε όλα τα διασωθέντα τεύχη του περιοδικού, εξάλλου, έως το Σεπτέμβριο του 1882 φαίνεται καθαρά αφενός ο επηρεασμός της ύλης του από προβληματισμούς που αναπτύσσονταν στην Ευρώπη την ίδια εποχή και αφετέρου η έμφαση στην έννοια της ιστορικής συνέχειας του ελληνικού στοιχείου. Το τελευταίο τεύχος που σώζεται από το περιοδικό εκδόθηκε το Σεπτέμβριο του 1882· δεν είναι, ωστόσο, γνωστό αν σταμάτησε τότε η έκδοση του περιοδικού. Το 1884, πάντως, το εβδομαδιαίο περιοδικό Αστήρ του Πόντου εμφανίστηκε ως συνεχιστής του.

1. Αγτζίδης, Β., «Ο ελληνικός τύπος στον Εύξεινο Πόντο», Τα Ιστορικά 24-25 (1996), σελ. 268.

2. Εύξεινος Πόντος 10 (2.8.1880), σελ. 1-2.

Σχετικά θέματα

- Περιοδικό "Πόντος", Μερζιφούντα

- Περιοδικό "Αστήρ του Πόντου" Τραπεζούντας

«Από τον Πόντο στην Κόλαση του Στάλιν» του Αλ. Διονυσιάδη

«Από τον Πόντο στην Κόλαση του Στάλιν» του Αλ. Διονυσιάδη

της Σοφίας Προκοπίδου

Κάθε χρόνο, ανήμερα της 31ης Οκτωβρίου, ο υπέργηρος (86 ετών) σήμερα Αλέξανδρος Διονυσιάδης, συμμετέχει στην εκδήλωση μνήμης στη Μόσχα για τα θύματα των γκουλάγκ του Στάλιν. «Φέτος είναι η πρώτη φορά που δεν θα πάω κι αυτό λόγω του κορονοϊού», λέει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με αφορμή την έκδοση (ηλεκτρονικά και στην ελληνική γλώσσα) βιβλίου του, στο οποίο περιγράφει τη μαρτυρική διαδρομή της οικογένειας -και τη δική του- «Από τον Πόντο στην Κόλαση του Στάλιν».

Ο πατέρας του Διονυσιάδη συνελήφθη από την αστυνομία του Στάλιν για πρώτη φορά τη νύχτα της 15ης Δεκεμβρίου 1937 και εκτοπίστηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης έως τις αρχές του 1948 με την προσφιλή στο σταλινικό καθεστώς κατηγορία του «εχθρού του λαού», εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων. Πιάστηκε για δεύτερη φορά το φθινόπωρο του 1950 και μαζί με την οικογένειά του εξορίστηκε στη Σιβηρία, στο χωριό Zavodovka, Krasnoyarsk Territory. Ο δεκαπεντάχρονος τότε Αλέξανδρος ακολούθησε αναγκαστικά και έμεινε εξόριστος και αυτός έξι ολόκληρα χρόνια στην παγωμένη στέπα. «Έφτυνες και το σάλιο σου γινόταν, με το που έβγαινε από το στόμα, παγάκια...», λέει.

«Η ιστορία μας ξεκινά στη μακρινή Τραπεζούντα, απ' όπου προέρχονται οι ρίζες μας και συνεχίζεται στη Γεωργία, την Ανατολική Σιβηρία, το Βόρειο Καζακστάν, τη Μόσχα και την Ελλάδα», αφηγείται ο συγγραφέας. «Ήταν χρέος μου να ενημερώσω τον κόσμο διά της ιστορίας της οικογένειάς μου για τον Γολγοθά που περάσαν οι Έλληνες - Πόντιοι», λέει και συνεχίζει: «Σύμφωνα με την έρευνα του φίλου Ιβάν Τζούχα (σ.σ. ιστορικός ερευνητής), 20.400 Έλληνες- Πόντιοι βρέθηκαν στις φυλακές του γκουλάγκ. Απ' αυτούς, 80% των κρατουμένων εκτελέστηκαν, κάποιοι πέθαναν, άλλοι έμειναν στους τόπους εξορίας στη Σιβηρία κι επέστρεψαν πίσω μόνο το 10%».

Ο πατέρας του Αλέξανδρου, Νίκος Διονυσιάδης, ήταν απόφοιτος του φροντιστηρίου της Τραπεζούντας, πρόσφυγας στη Ρωσία, όπου έκανε 10 χρόνια φυλακή στο σοβιετικό γκουλάγκ. Μετά την αποφυλάκισή του, έζησε με την οικογένειά του μόνο έναν χρόνο και ξανά τον έστειλαν ως ανεπιθύμητο πολίτη για άλλα δέκα χρόνια, στα κάτεργα, στη Σιβηρία. Οι αρχές επέτρεψαν στη γυναίκα του Νίκου να μένει μαζί με την οικογένεια και τα παιδιά του στο μέρος της εξορίας του.

«Ήμουν παιδί, αλλά θυμάμαι πολύ καλά αυτό το βασανιστήριο τον χειμώνα. Το μεσημέρι, η θερμοκρασία ήταν μείον 50 βαθμούς, ενώ οι τουαλέτες - ξύλινες παράγκες εκτός σπιτιού... Εάν έφτυνες, τα σάλια γίνονταν παγάκια. Η μητέρα μου ακολούθησε τον πατέρα μας, αφήνοντας το ζεστό διαμέρισμα στη Μόσχα μόνο και μόνο να είναι κοντά, να ενωθούμε επιτέλους έστω σε συνθήκες απάνθρωπες», λέει ο Αλέξανδρος Διονυσιάδης στην τηλεφωνική μας συνομιλία από τη Μόσχα.

Η φωνή του ακούγεται χαρούμενη και μας εξηγεί τους λόγους: «Με πετύχατε σε μια ευτυχισμένη στιγμή γιατί τριγύρω μου κάθονται τα εγγόνια και τα δισέγγονα από τους δύο γιους μου!».

Μετά την αποκατάσταση των Ελλήνων και τον θάνατο του Στάλιν, το 1956, η οικογένεια επέστρεψε οριστικά στη Μόσχα. Ο Νίκος Διονυσιάδης, ο πατέρας του Αλέξανδρου, αμέσως βρήκε δουλειά στην Ελληνική Πρεσβεία της Μόσχας, στο Γραφείο Τύπου, και εργάστηκε ως διπλωμάτης. 

«Θυμάμαι, όταν ο Νίκος Καζαντζάκης επέστρεφε από την Κίνα μέσω Μόσχας στην Ελλάδα, έμεινε στα διαμερίσματα της Πρεσβείας, όπου μέναμε κι εμείς. Ο πατέρας τον κάλεσε για φαγητό. Περάσαμε μαζί με τον μεγαλύτερο Έλληνα συγγραφέα όλη μέρα! (...) Πρέπει να είχαν συζητήσει πολλά θέματα, ενώ εμείς, η μητέρα και τα παιδιά, δεν ξέραμε τη γλώσσα για να καταλάβουμε τι έλεγαν αυτοί οι δυο άνδρες. Εγώ κράτησα στη μνήμη αυτή τη συνάντηση, ειδικά τη χαρά και την περηφάνια του πατέρα μου, που είχε κοντά του ολόκληρη μέρα τον Νίκο Καζαντζάκη!», λέει.

«Το βιβλίο αρχικά το είχα γράψει στα ρωσικά επειδή τα ελληνικά μου είναι λίγα. Μπορώ να μιλήσω και να διαβάζω, αλλά όχι να αποδώσω καλά αποτελέσματα στον γραπτό λόγο. Είχα μεγάλο όνειρο να μεταφραστεί στα ελληνικά. Τώρα που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις "Αγαθάγγελος" νιώθω μια βαθιά ικανοποίηση», λέει ο 86χρονος.

Ο μεταφραστής του βιβλίου είναι ο συγγραφέας και μεταφραστής Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, ο οποίος, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων τόνισε: «Πρόκειται για την ιστορία ενός Έλληνα, παρόμοια με το περίφημο έργο του Αλεξάντερ Σολζενίτσιν "Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ", που αποκαλύπτει όλη την αλήθεια της προσωπικής περιπέτειας στα χρόνια του οχλοκρατικού καθεστώτος στην πρώην ΕΣΣΔ».

«Υπάρχει», πρόσθεσε, «μεγάλη Ιστορία. Η Ιστορία των λαών, των κοινωνιών, των πολιτισμών. Υπάρχει, όμως, και η ανθρώπινη ιστορία, αυτή της διπλανής πόρτας, η ιστορία των αφανών κι αγνώστων. Είναι η ιστορία ως μία βελονιά στον μεγάλο καμβά που είναι φτιαγμένος με κόπο και ιδρώτα, με αίμα και δάκρυα, με τραγούδια χαράς και θρήνους, με ελπίδες και διαψεύσεις. Είναι η ιστορία που θα μπορούσε να είχε ζήσει ο καθένας από εμάς».

Ο Αλέξανδρος Διονυσιάδης άρχισε να γράφει το βιβλίο που διαδραματίζεται χρονικά έναν ολόκληρο αιώνα, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και, όπως λέει, εμπνεύστηκε από την περιβόητη Περεστρόικα, «τυφλωμένος» από μία απερίγραπτη αισιοδοξία. «Ήθελα ν' αφήσω στα εγγόνια μου μια παρακαταθήκη. Ήθελα τα εγγόνια μου να μάθουν την ιστορία της οικογένειάς μας και, από τα παιδικά τους χρόνια, να μην εμπιστεύονται τα σχολικά εγχειρίδια, τα οποία σε όλες τις χώρες είναι αμφιλεγόμενα, ενώ στις χώρες με αυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα απλά ψεύδονται», λέει.

Το βιβλίο, με πλήθος φωτογραφιών, είναι ένα μικρό απόσπασμα της ιστορίας των Ελλήνων του Πόντου που ξεκινάει με τον ξεριζωμό από την Τραπεζούντα. «Αν και το τίμημα ήταν βαρύ, μέσα από τις σελίδες της ζωής μου, αφήνω ένα μήνυμα στα παιδιά, αλλά και στη νέα γενιά για την ανεξίτηλη αξία της ελευθερίας και της δημοκρατίας!», τονίζει ο Αλέξανδρος Διονυσιάδης.

* Το βιβλίο διατίθεται δωρεάν στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://agathangelos.com/1040

Πηγή: ΑΝΑ-ΜΠΑ