Ψήφισμα Ποντιακών Οργανώσεων ΗΠΑ και Καναδά για Αρμενία και Αμμόχωστο

Ψήφισμα Ποντιακών Οργανώσεων ΗΠΑ και Καναδά για Αρμενία και Αμμόχωστο

Κατά την διάρκεια των εργασιών του 25ου συνεδρίου της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά την 11η Οκτωβρίου, 2020 οι συμμετέχοντες στις εργασίες του αποφασίζουν τα ακόλουθα: Καταδικάζουμε κατηγορηματικά την επιθετικότητα του Αζερμπαϊτζάν, με τη βοήθεια της Τουρκίας και του προέδρου Ερντογάν, εναντίον της Δημοκρατίας του Αρτσάχ και της Αρμενίας.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Τύπου:

Επιπλέον, καταδικάζουμε την περαιτέρω είσοδο της Τουρκίας στην Κύπρο και συγκεκριμένα στην Αμμόχωστο, όπου η τουρκική επέκταση εκτίθεται ξανά. Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκία συμμετέχει ταυτόχρονα και στρατηγικά και στις δύο περιπτώσεις. Η επαναλαμβανόμενη επιθετικότητα προς την Ελλάδα, το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο και η μετατροπή των χριστιανικών εκκλησιών σε τζαμιά, χρησιμεύει ως περαιτέρω απόδειξη των προθέσεων του προέδρου Ερντογάν και της τουρκικής κυβέρνησης. Από τις 3 Οκτωβρίου του 2020 το Αζερμπαϊτζάν με εντολή και με τη βοήθεια του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, ξεκίνησε πολεμικές πράξεις εναντίον της Δημοκρατίας του Αρτσάχ και του Αρμενικού λαού.

Αυτή η απρόκλητη επίθεση, με τις ευλογίες του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, αποτελεί πραγματική απειλή στη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, την Ασία, τη Μεσόγειο και την Ευρώπη. Ο Πρόεδρος Ερντογάν μέσω της ρητορικής του και των δράσεών του έχει επιδείξει επιθυμία και έχει ομολογουμένως ξεκινήσει μια αποστολή Γενοκτονίας, παρόμοια με αυτή που διαπράχθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στις αρχές του 20ου αιώνα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 3,500,000 Αρμένιοι, Έλληνες και Ασσύριοι Χριστιανοί δολοφονήθηκαν. Ένας εξίσου αριθμός απομακρύνθηκε βίαια από τις προγονικές πατρίδες τους, σε μια προσπάθεια να διαγράψουν όλα τα ίχνη του Χριστιανισμού από αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως Τουρκία. Εάν δεν έχουμε διδαχθεί από την ιστορία, τότε έχουμε την πρόθεση να την επαναλάβουμε.

Τα πολιτισμένα έθνη του κόσμου δεν μπορούν να αγνοήσουν όλα τα σημάδια και να παραμείνουν αδρανείς, πρέπει να αποτρέψουν την επανάληψη αυτού του φρικτού κεφαλαίου στην ανθρώπινη ιστορία.

Η Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ & Καναδά, η Ένωση Ποντιακής Νεολαίας ΗΠΑ και Καναδά, και όλα οι σύλλογοι μέλη της απαιτούν από τις κυβερνήσεις όλων των πολιτισμένων εθνών του κόσμου να ενεργήσουν γρήγορα και αποφασιστικά για τον τερματισμό αυτής της σύγκρουσης, η οποία αποτελεί μια άμεση απειλή για την παγκόσμια ειρήνη.

Κωνσταντίνος Τσιλφίδης

Πρόεδρος Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά

Μυροφόρα Καλογερίδου

Πρόεδρος Ένωσης Ποντιακής Νεολαίας ΗΠΑ και Καναδά

Πασκιτάν, σουλγούν ή τσιοκαλίκι;

Πασκιτάν, σουλγούν ή τσιοκαλίκι;

Βούτυρο ξυγαλί – κατά την επικρατέστερη θεωρία, ο Πόντος είναι η γενέτειρα του βουτύρου (βους + τυρός). «Ξύγαλα» στην ποντιακή διάλεκτο σημαίνει «γιαούρτι». Το ποντιακό βούτυρο παράγεται από την επεξεργασία του γιαουρτιού, το οποίο παλαιότερα τοποθετούνταν σε ένα ξύλινο αγγείο, το ξυλάγγ’, και αναδευόταν με δύναμη, δίνοντας το βούτυρο και το ταν. Πλούσια γεύση, αμυδρά όξινη, με γλυκιά επίγευση, η οποία ανάλογα με την εποχή και κατ’ επέκταση το γάλα διαφοροποιείται ελαφρώς.

Γαΐς – στην ποντιακή διάλεκτο «γαΐς» είναι η ζώνη. Το τυρί ονομάστηκε έτσι εξαιτίας του σχήματός του, που παραπέμπει σε ζώνη. Είναι φρέσκο, με ήπια γεύση γάλακτος, χωρίς προσθήκη αλατιού.

Γαΐς καπνιστό – σκληρό και αλμυρό τυρί με γεύση έντονου καπνιστού. Αλατίζεται, ωριμάζει για δώδεκα μήνες και στη συνέχεια καπνίζεται. Θόγαλα (ανθόγαλα) – το ελαφρύτερο γάλα που συγκεντρώνεται στο επάνω μέρος των δοχείων, εξαιτίας της μεγάλης περιεκτικότητάς του σε λίπη. Πρόκειται για ένα είδος βουτυρένιας κρέμας, με πλούσια υφή και αρώματα φρέσκου γάλακτος, βουτύρου και κρέμας.

Μιτζίν – είδος αγελαδινής φρέσκιας μυζήθρας από άπαχο αγελαδινό γάλα, με προσθήκη μαγιάς και ελάχιστο βράσιμο. Ακολουθούσε ζύμωμα για να φύγει το πολύ νερό και γινόταν προσθήκη γιαουρτιού και αλατιού για νοστιμιά και για να πάρει την τελική μορφή.

Ξύγαλα – γιαούρτι πρόβειο, αγελαδινό και κατσικίσιο. Είναι πιο ξινό από το συνηθισμένο γιαούρτι του εμπορίου και πιο αραιό.

Παρχαροτύρ – «παρχάρια» στην ποντιακή διάλεκτο είναι τα ψηλά βουνά, τα οροπέδια και οι ορεινές κοιλάδες. Ήταν ένα τυρί που παρασκευαζόταν του θερινούς μήνες, όταν οι άνθρωποι ανέβαιναν στα ψηλά βοσκοτόπια. Καπνίζεται με αρωματικά βότανα, που με ήπιο τρόπο χαρακτηρίζουν τη γεύση του, και ωριμάζει για τουλάχιστον ένα χρόνο.

Πασκιτάν – το όνομά του προέρχεται από τις λέξεις «μπασκί», που σημαίνει «πίεση», και «ταν», ακριβώς γιατί είναι υποπροϊόν του ταν. Το στραγγισμένο ταν δίνει το πασκιτάν. Είναι μαλακό, ανάλατο τυρί με υπόξινη γεύση και γλυκύτητα που προκύπτει από τη ζύμωση. Είναι η πρώτη ύλη για τον σουρβά και διαλύεται τέλεια σε κρύο νερό, δίνοντας μια βελούδινη σάλτσα, όσο πυκνή ή ρευστή θέλουμε.

Σολγούν ή σουλουγούνι – φρέσκο ημίσκληρο τυρί με ελαστική υφή, ελαφρώς αλατισμένο, με ήπια γεύση φρέσκου γάλακτος.

Ταν – είναι ένα παραδοσιακό ρόφημα που μοιάζει με ξινόγαλο, αλλά προκύπτει από την επεξεργασία του γιαουρτιού, το οποίο μετά από έντονη ανάδευση διαχωρίζεται στο λιπαρό του μέρος, που δίνει το βούτυρο ξυγαλί, και σε ένα κάπως υδαρές υπόλειμμα, το οποίο με την προσθήκη νερού και ελάχιστου αλατιού δίνει αυτό το δροσιστικό και δυναμωτικό ρόφημα.

Τσιοκαλίκι – τυρί με ευχάριστη υπόξινη γεύση, ελαφρώς αλατισμένο. Βγαίνει τέλη Ιουνίου έως 10 Αυγούστου με το γάλα της συγκεκριμένης περιόδου, που είναι παχύ κι έχει τα απαραίτητα λιπαρά. Θυμίζει ξινομυζήθρα και είναι κατάλληλο για πίτες, γιατί αντέχει στο ψήσιμο. Γίνεται με την προσθήκη λίγου γιαουρτιού σε αποβουτυρωμένο υλιστόν και μετά κρεμιέται σε τσαντίλες για να στραγγίσει για αρκετό καιρό.

Τσιορτάν – το όνομά του προκύπτει από το γεγονός ότι και αυτό είναι υποπροϊόν του ταν. Συγκεκριμένα το πασκιτάν, όταν δεν το κατανάλωναν σύντομα, το χώριζαν σε κομμάτια σαν γροθιές, το αλάτιζαν και το στέγνωναν στον αέρα και στον ήλιο. Πολύ σκληρό τυρί με υπόξινη και δριμεία γεύση και αρώματα. Στεγνώνει έναν μήνα στον αέρα και στη συνέχεια ωριμάζει για έναν χρόνο.

Τυρί Σάντας – η Σάντα ήταν επαρχία του Πόντου, φημισμένη για το εν λόγω τυρί. Είναι σκληρό, με μεστή και έντονη γεύση, και με ωρίμανση τουλάχιστον δώδεκα μηνών, εκ των οποίων οι έξι μέσα σε αγουρέλαιο.

Τυρί Σπηλιάς – ωριμάζει μέσα σε σπηλιά για τουλάχιστον δώδεκα μήνες, εκ των οποίων τους έξι τούς περνάει μέσα σε κρασί, λάδι και μυρωδικά. Στη συνέχεια καπνίζεται με αρωματικά βότανα. Είναι σκληρό τυρί, με έντονη γεύση καπνιστού και επίγευση αρωματικών βοτάνων.

Τυρομίντζ’ τη παρχαρομάνας ή γαΐς φτουλισμένο ή τζιβίλ – είναι το ξασμένο γαΐς σε κλωστές.

Υλιστόν – ταν με προσθήκη αλατιού. Θυμίζει στραγγιστό γιαούρτι κι έχει ευχάριστη υπόξινη γεύση και βελούδινη υφή.

Μεγάλη ποικιλία σε ποντιακά προϊόντα βρίσκουμε στα καταστήματα Ποντιακόν στην Αθήνα – κάποια πολύ ιδιαίτερα ή αυστηρά εποχικά μπορεί να χρειαστεί να τα παραγγείλουμε. Επίσης στον Ραγιάν στη Θεσσαλονίκη βρίσκουμε σχεδόν όλη την γκάμα, και μάλιστα τα περισσότερα είναι δικής τους παραγωγής. Επιλεγμένα προϊόντα βρίσκουμε επίσης στα καταστήματα: Olicatessen, Θανόπουλος, Καραμανλίδικα του Φάνη, Αλεξανδρής, Azanta market, Γεύση Ελλάδος Θησαυροί, Σκεπαστή Αγορά Καλλιθέας, Μιράν.

Πηγή: Γαστρονόμος

22ος Μαθητικός Διαγωνισμός της Συντονιστικής Επιτροπής Ποντιακών Σωματείων Μελβούρνης

22ος Μαθητικός Διαγωνισμός της Συντονιστικής Επιτροπής Ποντιακών Σωματείων Μελβούρνης

Πραγματοποιήθηκε ο 22ος Μαθητικός Διαγωνισμός της Συντονιστικής Επιτροπής Ποντιακών Σωματείων Μελβούρνης με θέμα τον Ποντιακό Ελληνισμό. Στόχος του διαγωνισμού ήταν η ανάδειξη της ιστορίας των Ελλήνων του Πόντου και η ευαισθητοποίηση των μαθητών μέσα από την αναζήτηση και την έρευνα για την εθνική και την πολιτιστική τους ταυτότητα.

Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Γραφείου Εκπαίδευσης του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Μελβούρνη, της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης, του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Νεοελληνικών Βικτώριας και του Ελληνοαυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης.

Ο φετινός διαγωνισμός θεωρείται εξαιρετικά πετυχημένος όσον αφορά τη συμμετοχή λόγω της παγκόσμιας πανδημίας.

Οι μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης συμμετείχαν με τις ζωγραφιές και τις εκθέσεις τους στον διαγωνισμό, μαθαίνοντας έτσι πτυχές από την ιστορία των Ελλήνων του Πόντου.

Οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην Επιτροπή Αξιολόγησης, μελέτησαν όλες τις εργασίες των συμμετεχόντων με υπευθυνότητα, συνέπεια και αντικειμενικότητα, προτείνοντας τα αποτελέσματα για την βράβευση των μαθητών.

Η απονομή των βραβείων και των πιστοποιητικών συμμετοχής στους μαθητές έγιναν από τα εκάστοτε σχολεία λόγω της κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Η Συντονιστική Επιτροπή ευχαριστεί ιδιαίτερα τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους διευθυντές των σχολείων για την αρωγή και την συμμετοχή τους στον διαγωνισμό.

Τα αποτελέσματα του 22ου Μαθητικού Διαγωνισμού για τον Ποντιακό Ελληνισμό:

1st Price

Tziovannis Konstantinidis, Oakleigh Grammar, Years 5-6

Dimitra Ballis, Oakleigh Grammar, Years 5-6

Sotiris Bakalis, Oakleigh Grammar, Years 7-9

Anthony Georgiou, St John’s College, Years 10-12

2nd Price

Mohneet Kaur, Oakleigh Grammar, Years 5-6

Sophocles Papamarkou, Oakleigh Grammar, Years 5-6

Georgia Christofi, Oakleigh Grammar, Years 7-9

Mikayala Haralambakis, Oakleigh Grammar, Years 7-9

3rd Price

Lucas Gaia, Oakleigh Grammar, Years 5-6

Nefeli Papadopoulos, Oakleigh Grammar, Years 5-6

Stephanoa Bitzios, Oakleigh Grammar, Years 5-6

Konstantinos Ziannas, Oakleigh Grammar, Years 7-9

Natalee Chiev, St John’s College, Years 7-9

Κινδυνεύουν με εξαφάνιση τα ελληνικά ίχνη στον Πόντο

Κινδυνεύουν με εξαφάνιση τα ελληνικά ίχνη στον Πόντο

Ορατός περισσότερο από ποτέ είναι ο κίνδυνος της κατάρρευσης και κατά συνέπεια εξαφάνισης των τελευταίων ελληνικών κτισμάτων στην Κερασούντα αλλά και ολόκληρο τον Πόντο. Σύμφωνα με είδηση της τουρκικής ενημερωτικής ιστοσελίδας «Demokrat Ηaber», την οποία αναμεταδίδει η ομογενειακή εφημερίδα «Ανατολή», στον ελληνικό οικισμό της Κερασούντας, Zeytinlik (Ελαιώνες), 85 κτίρια, που είναι καταχωρημένα ως προστατευόμενα  Β’ βαθμού, κινδυνεύουν να καταρρεύσουν.

Η συνοικία είναι χτισμένη στους πρόποδες του κάστρου της Κερασούντας και εκτείνεται ως την παραλία. Η κατασκευή των σπιτιών χρονολογείται από το 1840 και είναι τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μην επηρεάζουν το φως, τη θέα και την κυκλοφορία του αέρα των άλλων κτισμάτων.

Για την κατασκευή των αρχοντικών που βρίσκονταν μέσα σε ευρύχωρους κήπους, χρησιμοποιήθηκαν εισαγόμενα υλικά μαζί με πέτρες τοιχοποιίας. Ενώ μερικά από τα στενά δρομάκια της γειτονιάς που οδηγούν στο κάστρο της Κερασούντας παρέμειναν άθικτα, κάποιοι άλλοι δρόμοι διαπλατύνθηκαν, με αποτέλεσμα να πληγεί ο ιστορικός ιστός και να κατεδαφιστούν τοίχοι των αρχοντικών, λόγω και της αυξανόμενης στρεβλής αστικοποίησης τα τελευταία χρόνια.

Τα αρχοντικά άλλαξαν χέρια

Μέσα στη συνοικία, εκτός από 68 αρχοντικά τα οποία μέχρι την ανταλλαγή ανήκαν σε Έλληνες του Πόντου, υπάρχουν καθολικές, ορθόδοξες εκκλησίες και ένα σχολείο, τα οποία διατηρούν την ύπαρξη τους. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών πολλά ελληνικά αρχοντικά άλλαξαν χέρια. Τα περισσότερα σπίτια πέρασαν σε χέρια κατοίκων της περιοχής και κάποια άλλα χρησιμοποιούνται ως παραρτήματα διαφόρων τουρκικών υπουργείων.

Σύμφωνα με το δημοσιογράφο Τολγκά Γκιουνέι, το ιστορικό Γυμνάσιο Necati Bey, σήμερα χρησιμοποιείται ως Κέντρο Λαϊκής Επιμόρφωσης. Ένα από τα αρχοντικά μετατράπηκε από το υπουργείο Εθνικής Παιδείας σε λαϊκή βιβλιοθήκη. Μετά τις εργασίες αποκατάστασης από το υπουργείο Πολιτισμού, από τις πινακίδες που τοποθέτησαν έξω από τα ελληνικά αρχοντικά διαβάζουμε ακόμη και τώρα την ιστορία τους. Σε ένα από αυτά διαβάζουμε ότι το αρχοντικό που το 1899 ανήκε στην Μαρία, κόρη του Χατζή Παναγιώτη, σήμερα ανήκει σε έναν πολίτη ονόματι Μουσά Γιλμάζ.

Το ελληνικό σχολείο έγινε «Λύκειο İmam Hatip»

Η εκκλησία του Αγίου Νικόλα που στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν από τους ορθόδοξους της Κερασούντας, σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο και η παλιά καθολική εκκλησία από το 1967 χρησιμοποιείται ως  παιδική βιβλιοθήκη. Το παλιό ελληνικό σχολείο, που μετά την ίδρυση του τουρκικού κράτους χρησιμοποιήθηκε ως εμπορικό λύκειο Κερασούντας, μετατράπηκε σε λύκειο İmam Hatip (θρησκευτικό σχολείο) θηλέων Κερασούντας. Εκτός από αυτά τα κτήρια, 2 από τις παλιές εκκλησίες της γειτονιάς έχουν γκρεμιστεί. Μιας εξ αυτών ο τοίχος, βρίσκεται μέσα σε ένα κτίριο που χρησιμοποιείται ως δεξαμενή νερού. Το ελληνικό νεκροταφείο, όπου βρισκόταν ο τάφος του Καπετάν Γιώργη που διετέλεσε δήμαρχος της Κερασούντας, καταστράφηκε εντελώς κατά την κατασκευή του παραλιακού δρόμου Κερασούντας - Τραπεζούντας.

 Οι κυνηγοί θησαυρών κατέστρεψαν την ιστορική εκκλησία στη Σαμψούντα

Αντίστοιχες καταστροφές καταγράφονται και στη Σαμψούντα του Πόντου, αλλά αυτή τη φορά από κυνηγούς θησαυρών. Στην περιοχή Τεκέκιοι (Tekkeköy) στη Σαμψούντα, λεηλατήθηκε από τους κυνηγούς θησαυρών μία ελληνική ορθόδοξη εκκλησία, ενώ οι βάνδαλοι έγραψαν ακόμη και γκράφιτι στους τοίχους της.

Οι κάτοικοι της περιοχής αναφέρουν πως το τελευταίο διάστημα η εκκλησία χρησιμοποιείται και από αλκοολικούς που επιδίδονται σε πράξεις ασχημοσύνης. Η ελληνο-ορθόδοξη εκκλησία, η οποία εικάζεται πως χτίστηκε τον 17ο αιώνα, έχει ερειπωθεί εξαιτίας λαθραίων ανασκαφών. Η εκκλησία εγκαταλείφθηκε από τους Έλληνες που ανταλλάχθηκαν βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης.

Ο έπαρχος της περιοχής έχει ζητήσει πάντως να αναπλαστεί η εκκλησία και να αξιοποιηθεί ως τουριστικός προορισμός.

Υπό προστασία η Σάντα στην Αργυρούπολη

Αντίθετα πάντως με την Κερασούντα και τη Σαμψούντα, τα ερείπια των ελληνικών κτισμάτων στο χωριό Σάντα στην Αργυρούπολη, περιοχή που είναι γνωστή και ως «η κρυμμένη πόλη κοντά στον ουρανό», τέθηκαν πλέον υπό προστασία, ως μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Με ιστορία από τον Μεσαίωνα, τα ερείπια στη Σάντα αποτελούνται από πέτρινα μονώροφα κτίσματα και εκκλησίες ρωμαίικης αρχιτεκτονικής. Η εφημερίδα «Χουριέτ» με τίτλο «Η Σάντα πλέον θα φυλάσσεται» αναφέρει πως η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και ότι η περιοχή θα αναπλαστεί με στόχο την τουριστική ανάπτυξη.

Η Κερασούς του Πόντου

Για την προέλευση του ονόματος Κερασούς υπάρχουν δυο εκδοχές. Η μια ότι προήλθε από την άφθονη καλλιέργεια κερασιών, ενώ η άλλη ότι η χερσόνησος όπου είναι χτισμένη η πόλη, εκτείνεται σαν κέρας προς τη θάλασσα. Μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923, η Κερασούντα ήταν πόλη με σημαντικό ελληνικό πληθυσμό.

Σύμφωνα με τον Γάλλο Cuinet που επισκέφθηκε την Κερασούντα στα τέλη της δεκαετίας του 1880 και πραγματοποίησε έρευνα για λογαριασμό της Γενικής Διαχείρισης Χρεών, το 1887 στο κέντρο της πόλης ζούσαν 8.440 κάτοικοι, εκ των οποίων 3.588 Μουσουλμάνοι, 3.906 Ρωμιοί και 946 Αρμένιοι.

Δηλαδή, εκείνη την ημερομηνία το 46,2% του πληθυσμού της πόλης αποτελείτο από Έλληνες, ενώ το 57,4% αποτελείτο εξ ολοκλήρου από μη μουσουλμάνους. Ως αποτέλεσμα των σφαγών μεταξύ 1914-1923, κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, σημειώθηκε σημαντική μείωση του ελληνικού πληθυσμού.

Σύμφωνα με την Μητρόπολη Αμάσειας στην οποία υπάγονταν οι Ρωμιοί της Κερασούντας, συνολικά σφαγιάστηκαν 134.78 Ρωμιοί στην Αμάσεια, στην  Σαμψούντα και στην Κερασούντα. Το μόνο που άφησαν πίσω τους οι Έλληνες ήταν τα αρχοντικά και οι εκκλησίες τους.

Πηγή: Έθνος

3+1 εύκολα και λαχταριστά πιάτα της Ποντιακής κουζίνας

3+1 εύκολα και λαχταριστά πιάτα της Ποντιακής κουζίνας

Η κουζίνα του Πόντου είναι κατά βάση αγροτική και χαρακτηρίζεται από απλότητα και βαθιά νοστιμιά. Αυτά τα τέσσερα πιάτα θα ενταχθούν με τον εύκολο τρόπο στο μηνιαίο σας διατροφολόγιο γιατί είναι πρωτότυπα, εύγεστα και θρεπτικά.

Χαψία Τούφα

Χαψία(τα) λέμε στην ποντιακή διάλεκτο τους γαύρους. Η λέξη τούφα, που προέρχεται απ’ το αρχαίο ουσιαστικό τύφος, σημαίνει ατμός υγρού που βράζει.

Υλικά

1-1,5 κιλό χαψία φρέσκα

8 φέτες ντομάτας

3 κρεμμύδια ψιλοκομμένα

2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο

1/2 κουταλιές μαϊντανό ψιλοκομμένο

2 φέτες λεμονιού

1½ φλιτζάνι λάδι

μαύρο πιπέρι

αλάτι

Καθαρίζουμε, ξεπλένουμε τα χαψία, κι αφού τ’ αλατοπιπερώσουμε, τ’ αφήνουμε στην άκρη. Κατόπιν, σ’ ένα βαθύ σαχάνι τοποθετούμε τη μισή ποσότητα κρεμμυδιού και από πάνω τις μισές φέτες ντομάτας σταυρωτά. Πάνω τοποθετούμε τα χαψία το ένα δίπλα στ’ άλλο, χωρίς κενά. Σκεπάζουμε με το υπόλοιπο κρεμμύδι, τις ντομάτες, που τις τοποθετούμε και πάλι σταυρωτά, το σκόρδο, τις φέτες λεμονιού, που τις τοποθετούμε δίπλα στις ντομάτες, αντίκρυ. Πασπαλίζουμε με μαϊντανό, προσθέτουμε και το λάδι και ψήνουμε τα χαψία με σκεπασμένο σκεύος για 15 λεπτά. Σερβίρουμε στο κέντρο του τραπεζιού και όλοι οι συνδαιτυμόνες τρώνε απ’ το ίδιο σκεύος, σύμφωνα και με την παράδοση.

Πισία με πατάτα

Αγαπημένο έδεσμα μικρών και μεγάλων, αυτό το ποντιακό πιροσκί παραδοσιακά γεμίζεται από τυρί ή πατάτα.

Για την ζύμη

1½ φλιτζάνι χλιαρό νερό

1 φακελάκι ξηρή μαγιά

1 κ.γ. ζάχαρη κρυσταλλική

1 κ.σ. αλάτι

5 κ.σ. ελαιόλαδο

500 γρ. περίπου αλεύρι για όλες τις χρήσεις

Για την γέμιση

5-6 μεγάλες πατάτες ξεφλουδισμένες

1 μεγάλο κρεμμύδι

1 ματσάκι μαϊντανό

Δυόσμο ψιλοκομμένο

Ελαιόλαδο

Αλάτι θαλασσινό

Φρεσκοτριμμένη ποικιλία πιπεριών

Για το τηγάνισμα

αραβοσιτέλαιο

Πρώτα, ετοιμάζουμε την ζύμη, αναμειγνύοντας το αλεύρι με την μαγιά. Σε μια λεκάνη βάζουμε όλα τα υγρά και προσθέτουμε σιγά σιγά το μείγμα αλευριού. Ζυμώνουμε μέχρι να έχουμε μια εύπλαστη ζύμη. Αφήνουμε τη ζύμη να φουσκώσει τουλάχιστον για 30 λεπτά σε ζεστό μέρος. Κόβουμε το ζυμάρι σε στρογγυλά μπαλάκια, σαν αυτά του τένις.

Για τη γέμιση βράζουμε καλά τις πατάτες και τις λιώνουμε μέχρι να γίνουν πουρές. Σε ένα τηγάνι σοτάρουμε το κρεμμύδι και αφήνουμε μέχρι να ροδοκοκκινίσουν αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε τον δυόσμο και τον μαϊντανό. Τα προσθέτουμε στον πουρέ πατάτας ανακατεύοντας καλά μέχρι να ομογενοποιηθούν τα υλικά.

Αφού ετοιμάσαμε τη γέμιση ανοίγουμε τα μπαλάκια με τον πλάστη και στη μέση βάζουμε δυο μεγάλες κουταλιές γέμισης. Τα κλείνουμε την άκρη και τα αφήνουμε για 10 λεπτά ακόμα. Πιέζουμε τα πισία με την παλάμη μας για να γίνουν πλατιά. Τηγανίζουμε τα πισία με ζεστό λάδι μέχρι να ροδοκοκκινίσουν γυρίζοντας με λαβίδα και από τις δύο πλευρές. Στρώνουμε μια πιατέλα με απορροφητικό χαρτί και αραδιάζουμε τα πισία για να «κρατηθεί» το λάδι. Αφήνουμε να κρυώσουν λίγο και τα απολαμβάνουμε.

Παραδοσιακή παπαρουνόπιτα με περέκ

Εντάξει, αυτό είναι λίγο πιο «μπελαλίδικο», όμως θα το αγαπήσετε, ειδικά εσείς που έχετε βαρεθεί να φτιάχνετε ή να τρώτε συνεχώς σπανακόπιτες και πρασόπιτες.

Υλικά

6 φύλλα περέκ

1 κιλό βρασμένη παπαρούνα

1 μεγάλο κρεμμύδι

1 μεγάλο πράσο

1/2 ματσάκι άνιθο

1 φλ.τσαγιού ελαιόλαδο

Αλάτι πιπέρι

Λάδι για το άλειμμα τον φύλλων

Σουσάμι και παπαρουνόσπορο για το πασπάλισμα

Καθαρίζoυμε και πλένουμε καλά τα χόρτα. Τα βράζουμε και αφήνουμε να στραγγίξουν πάρα πολύ καλά. Βάζουμε σε μια κατσαρόλα το λάδι να κάψει. Ψιλοκόβουμε το κρεμμύδι και το πράσο. Τσιγαρίζουμε μέχρι να μαραθούν καλά. Ρίχνουμε μέσα τις παπαρούνες και τον ψιλοκομμένο άνιθο. Ανακατεύουμε πολύ καλά, αλατοπιπερώνω και αφήνω περίπου 10 λεπτά στη φωτιά. Αποσύρουμε την γέμιση και αφήνω λίγο να κρυώσει.

Τα φύλλα περέκ περέκ είναι στεγνά και σπάνε πολύ εύκολα. Για αυτό θέλει λίγο προσοχή. Παίρνουμε ένα ένα φύλλο και βρέχουμε κάτω από την βρύση για 1 με 1,5 λεπτό. Τοποθετούμε πάνω στο ταψί αφού το έχουμε λαδώσει. Συνεχίζουμε με τα άλλα δύο φύλλα αφού αλείφουμε με λάδι κάθε φορά. Αφήνουμε 5 λεπτά να μαραθούν. Αν δυσκολευόμαστε πολύ, δουλεύουμε με φύλλο κρούστας ή σφολιάτα-η γέμιση είναι που θα κάνει την διαφορά. Όμως, το περέκ είναι πραγματικά ξεχωριστό στην γεύση και την όψη, αξίζει να δοκιμάσουμε. Βάζουμε κυκλικά την γέμιση και γυρίζουμε τις άκρες από τα φύλλα προς τα μέσα.

Κάνουμε με τον ίδιο τρόπο τα άλλα τρία φύλλα και τα τοποθετούμε πάνω στην γέμιση. Γυρίζουμε τα φύλλα που προεξέχουν αφού έχουν μαραθεί προς τα μέσα. Θα πρέπει να γίνει μια κυκλική όμορφη πίτα. Αλείφουμε με ελαιόλαδο και πασπαλίζω με σουσάμι και παπαρουνόσπορο.Ψήνουμε για 40 εως 50 λεπτά στους 180 βαθμούς με αέρα.

Χοσάφι

Πρόκειται για την αγαπημένη, ποντιακή κομπόστα, ένα επιδόρπιο γεμάτο αναμνήσεις και αρώματα.

1 φλ.του τσαγιού αποξηραμένα δαμάσκηνα

1 φλ.του τσαγιού αποξηραμένα βερίκοκα

1 φλ.του τσαγιού σταφίδες

2-3 κ.σ. ζάχαρη

3 ξύλα κανέλας

6 ξυλάκια γαρύφαλα

1 κ.σ. κονιάκ

2 φρέσκα μήλα, κομμένα σε κύβους

Νερό τόσο όσο να σκεπάζει καλά όλα τα υλικά

Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε μέσα τα υλικά (εκτός των μήλων) και το νερό. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε για 10‘ λεπτά να βράσει, ανακατεύοντας πού και πού. Εν τω μεταξύ, κόβουμε τα μήλα και τα προσθέτουμε. Ανακατεύουμε και αφήνουμε να βράσουν για 10’ λεπτά. Αποσύρουμε από τη φωτιά, αφήνουμε το χοσάφι να κρυώσει σκεπασμένο. Όταν κρυώσει το τοποθετούμε στο ψυγείο. Το σερβίρουμε σε μπολ και τρώμε σκέτο ή με γιαούρτι, μπισκότα, ό, τι θέλουμε.

Πηγή: In

Συγκέντρωση τροφίμων από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας

Συγκέντρωση τροφίμων από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας

Με πρωτοβουλία της Ευξείνου Λέσχης Ποντίων Νάουσας συγκεντρώνονται τρόφιμα για οικογένειες που τα έχουν ανάγκη, στις δύσκολες στιγμές που περνάμε.

Στο ειδικό καλάθι που έχει τοποθετηθεί στο κατάστημα Αέναη γη - Οπωροπαντοπωλείο μπορείτε να τοποθετήσετε τρόφιμα που θα δοθούν σε νοικοκυριά συμπολιτών μας που τα χρειάζονται.

Όσοι γνωρίζουν οικογένεια σε ανάγκη, μπορούν να επικοινωνήσουν με την Εύξεινο Λέσχη στο τηλ. 6972020962.

"Οι παλαιοί γλεντζέδες" - Ποντιακό παραμύθι κόμικ (Video)

"Οι παλαιοί γλεντζέδες" - Ποντιακό παραμύθι κόμικ

Παραμύθι για τους παλιούς καιρούς στην Ποντιακή διάλεκτο με απόδοση στα νεοελληνικά, εικονογραφημένο κόμικ.

Εικονογράφηση - Αφήγηση - Επεξεργασία: Γεώργιος Κωνσταντινίδης

 

Σχετικά θέματα

- Ποντιακό παραμύθι "Η Δεσποινή και ο άρκον" (Video)

- Ποντιακό παραμύθι "Ο Σαλαχανάς" - Παραμύθι για την αγάπη και την ελευθερία (Video)

«Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας»: Λόγοι ασφάλειάς της ή προμελετημένο σχέδιο;»

«Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας»: Λόγοι ασφάλειάς της ή προμελετημένο σχέδιο;»

Διάλεξη με θέμα «Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας»: Λόγοι ασφάλειάς της ή προμελετημένο σχέδιο;», με εισηγητή τον κ. Σπυρίδων Σφέτα, Καθηγητή Ιστορίας Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ., πραγματοποιεί την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2020 στις 6:00 μ.μ. η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα εκδηλώσεων της.

Η ομιλία πραγματοποιείται στα πλαίσια των διαλέξεων του Ανοιχτού Πανεπιστημίου και θα δοθεί με όλα τα μέτρα προστασίας ενάντια στην πανδημία του κορωνοϊού.

Μέριμνα Ποντίων Κυριών: Όταν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισκέφθηκε το μουσείο της

Μέριμνα Ποντίων Κυριών: Όταν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισκέφθηκε το μουσείο της

της Νόρας Κωνσταντινίδου

Κατά την τριήμερη επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σύμφωνα με το εορταστικό πρόγραμμα των ημερών και ύστερα από τον εκκλησιασμό της ως συμμέτοχη στον ετήσιο εορτασμό του πολιούχου Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος του Μυροβλύτη, τίμησε παράλληλα την τρίτη μέρα και τον εορτασμό της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 2020. Έδωσε το παρόν «εφ’ ώ ετάχθη» με επιβεβαιωμένη την ανυποχώρητη αίσθηση του καθήκοντος που τον ενστερνίζεται ως την ολοκληρωτική λήξη του χρέους της.

Πριν από το φθάσιμο στο τέλος του προγράμματος των τριών ημερών, απέδωσε νόημα στον ορισμό που η ίδια η έξοχος Πρόεδρος της ελληνικής Δημοκρατίας χρέωσε στον εαυτό της ως ευφυολόγημα με τη φράση «κρατική λειτουργός σε αποστολή». Με κυρίαρχη την έννοια αυτή βρέθηκε στην επίσκεψη-ξενάγηση (εκτός των υποχρεώσεών της) εντός του λαοπρόβλητου μουσείου της συλλογής με τα χαρακτηριστικά κεντήματα του Συλλόγου της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Θεσσαλονίκης.

Όπως είναι γνωστό, η Μέριμνα Ποντίων με την έναρξη του έτους 2004 συμπλήρωσε εκατό χρόνια από τη λειτουργία της. Αρχική ημερομηνία που σηματοδοτεί την ίδρυση του Συλλόγου των γυναικών με τη λέξη Μέριμνα στην προμετωπίδα της αναγνωρίζεται το 1904 στην Τραπεζούντα με τις τέσσερις ελληνικές Τράπεζες σε ενεργό διακίνηση της οικονομίας του Πόντου (χωρίς ούτε μία να ανήκει στην Τουρκία). Γράφεται και πιστοποιείται πως από τον πρώτο χρόνο της σύστασης του Συλλόγου μερικός σκοπός του καταστατικού ήταν «η διά της χειρός εργασία» (με το κέντημα δηλαδή) ενίσχυση των απόρων. Ορισμός μεγαλεπήβολος της αλληλεγγύης των ατόμων.

Με τον άγριο ξεριζωμό του 1922-1923 οι οικοδέσποινες με τον πύρινο καημό στα στήθη καταφθάνουν στην Ελλάδα. Και πριν βάλλουν κεραμίδι στο κεφάλι τους το 1924 ανασυσταίνουν τη Μέριμνα Ποντίων Κυριών στη Θεσσαλονίκη και συσπειρωμένες ως και αρματωμένες με τη «δύναμη» της κλωστής στη βελόνα αναβιώνουν με την πρόθεση ανά το κυνηγητό σε καθημερινή βάση. Ανασκουμπώνονται για τα παραπέρα. Αναζωπυρώνονται με τα ζώπυρα της στάχτης. Αναθερμαίνονται με ελπίδες που αναζωογονούν το όνειρο. Ανέσβηγος ο πόνος της χαμένης πατρίδας, άσβεστη η μνήμη που εκτρέφει τον πόθο για την… καλύτερη την άλλη μέρα. Και ο καλός Θεός, η Παναγία στέριωσε τη ζήση.

Ενενήντα πέντε χρόνων η οικοδέσποινα, κυρά και νοικοκυρά, η κυρία Άννα Θεοφυλάκτου μαζί με όλες τις κυρίες του Διοικητικού Συμβουλίου που έταξαν εφ’ όρου ζωής να «Φυλάττουν Θερμοπύλες» και εγκάρδια καλωσόρισαν την πρώτη γυναίκα που εξελέγη, τον Ιανουάριο του 2020, με 261 ψήφους στο ανώτατο αξίωμα της ελληνικής Δημοκρατίας. «Ποιος θα σκεφτόταν στην εποχή μου (της θύμισε ή Άννα Θεοφυλάκτου) γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας;».

Πηγή: Χρονικά της Δράμας

Οι Ρώσοι «κατάπιαν» ένα Ποντιακό οινοποιείο στον Εύξεινο Πόντο!

Οι Ρώσοι «κατάπιαν» ένα Ποντιακό οινοποιείο στον Εύξεινο Πόντο

Ο Γιάννης (Ιβάν) Καρακεζίδης είναι Πόντιος που ζει στη ρωσική πλευρά του Ευξείνου Πόντου και με το οικογενειακό οινοποιείο του κρατάει ζωντανή την αρχαία τοπική οινοποιητική παράδοση. Τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν επάνω του από τους New York Times οι οποίοι, προβάλλοντας τα προβλήματα που ο ομογενής μας αντιμετωπίζει με το ρωσικό κράτος, επιδίωξαν να δείξουν την «παρακμή της Ρωσίας».

Τα κρασιά του Καρακεζίδη, εκτός από ορισμένα θειώδη, δεν περιέχουν προσμείξεις και άλλα πρόσθετα, όπως λέγεται από τους γνωρίζοντες, ούτε είναι «διορθωμένα» με τον βιομηχανικό τρόπο των κρασιών που προορίζονται για ευρεία κατανάλωση. Ομως το «μαγαζί» του Καρακεζίδη, αν και έχει μακρά παράδοση πέντε γενεών στην παραγωγή κρασιού, τώρα συνάντησε προβλήματα με τη ρωσική γραφειοκρατία.

Οι ΝΥΤ γράφουν ότι σε τούτα τα μέρη βγαίνει καλό σταφύλι και καλό κρασί, και θεωρητικώς η παραγωγή ποιοτικού οίνου θα μπορούσε να ευνοήσει τα σχέδια του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, να δείξει δηλαδή και από τα μικρά πράγματα πόσο μεγάλη είναι η Ρωσία.

Πλούσια και τα ποντιακά εδέσματα στο τραπέζι του Γιάννη Καρακεζίδη

Σε κεντρικό επίπεδο όντως η οινοπαραγωγή ευνοείται από τους Ρώσους, οι «ολιγάρχες που συμμάχησαν με το Κρεμλίνο έριξαν εκατομμύρια δολάρια στους αμπελώνες της ρωσικής ελίτ» και η προπαγάνδα δουλεύει, λέει η αμερικανική εφημερίδα. Ωστόσο η παραγωγή κρασιού στον Εύξεινο Πόντο έχει γίνει όλο και πιο δύσκολη υπόθεση για τους μικρούς παραγωγούς.

Ο ίδιος ο Καρακεζίδης είπε στους Αμερικανούς ότι «είναι αντιπαραγωγικό να κάνεις επιχειρήσεις εδώ, αφού ό,τι και αν κάνεις, θα σε καταδικάσουν, θα σε κλείσουν, θα σου πάρουν τα πάντα», αποδίδοντας όλα τα παραπάνω στον φθόνο. Το κελάρι του τώρα είναι άδειο, γράφουν οι ΝΥΤ, αφού η αστυνομία εισέβαλε στην εταιρεία του χαράματα, με τη δροσούλα, και κατάσχεσε «4.545 φιάλες με κρασί υψηλής ποιότητας». Τώρα ο γιος του αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης με την κατηγορία ότι πωλεί παρανόμως αλκοόλ.

Υιός και πατήρ Καρακεζίδης έξω από το οινοποιείο τους

Στην πραγματικότητα, λένε οι ΝΥΤ, ο Καρακεζίδης, όπως και οι περισσότεροι οινοποιοί της περιοχής, δεν είχε άδεια να παράγει κρασί. Το κόστος της ήταν υπέρογκο. Τα οινοποιεία πρέπει να παράγουν τουλάχιστον 40.000 φιάλες κρασιού ετησίως μόνο για να καλύψουν τα έξοδά τους (τουλάχιστον 6.000 δολάρια) ώστε να λάβουν την άδεια και, πιο προβληματικό, να ανταποκριθούν σε «βουνά γραφειοκρατίας».

Ο Γιάννης Καρακεζίδης στο κελάρι του οινοποιείου του προτού του το αδειάσουν οι Ρώσοι

Μέχρι πρότινος, οι τοπικοί αξιωματούχοι, διευκρινίζει η εφημερίδα, έβλεπαν τους μικρούς οινοπαραγωγούς σαν στοιχεία της ντόπιας πολιτισμικής ταυτότητας και έκαναν τα στραβά μάτια στο θέμα της έλλειψης άδειας. Το πρόβλημα με τους κεντρικούς ελέγχους άρχισε προ διετίας.

Οι ρωσικές υπηρεσίες λένε ότι απλώς εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα κατά της φοροδιαφυγής, αλλά οι ΝΥΤ σχολιάζουν ότι είναι «πολύ επιλεκτικό, όπως συμβαίνει συχνά στη Ρωσία». Θα μπορούσαν να δοθούν άδειες και στους μικρότερους παραγωγούς κρασιού, αν είχε απλοποιηθεί η γραφειοκρατία.

Πλήθος τα βαρέλια, και με το γιοματάρι και με το παλιωμένο

Ο Καρακεζίδης, λένε οι NYT είναι πεπεισμένος ότι η κυβερνητική επίθεση μάλλον θα κλείσει τα μικρά οινοποιεία προς όφελος των «επιχειρηματιών με τη σωστή γνώση». Ακόμη και η παραγωγή κρασιού, όπως και άλλοι τομείς της οικονομίας, θα μπορούσε επομένως να μονοπωληθούν από ορισμένους μεγάλους ολιγάρχες με ισχυρούς πολιτικούς δεσμούς. Αλλά με αυτόν τον τρόπο καταστρέφεται ένας ακμαίος οικονομικός ιστός, ο οποίος φέρνει ευημερία στην περιοχή. Και διατηρεί ζωντανή μία κληρονομιά που, τώρα, κινδυνεύει να χαθεί. Αλλο θέμα αν οι Πόντιοι –και αυτό δεν το ξέρουν οι Ρώσοι– δεν το βάζουν κάτω αφού πιστεύουν ότι «η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο»…

«Το αποτέλεσμα είναι ότι ενώ λίγοι γίνονται πλούσιοι, η χώρα στο σύνολό της είναι φτωχή» είναι το τελικό συμπέρασμα για τη Ρωσία στο ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας.

Πηγή: Protagon

Λάμπουν ξανά οι Ταξιάρχες στα Πλάτανα της Τραπεζούντας! Εκπαιδευτικός συνέβαλε για την ορθή ονομασία του Ναού

Λάμπουν ξανά οι Ταξιάρχες στα Πλάτανα της Τραπεζούντας! Εκπαιδευτικός συνέβαλε για την ορθή ονομασία του Ναού

Πως η ιστορική εκκλησία που κτίστηκε την εποχή των Μεγάλων Κομνηνών παραλίγο

να καταχωρηθεί στα πολιτιστικά μνημεία με λανθασμένο όνομα

γράφει ο Χρήστος Κωνσταντινίδης

Στις 8 Νοεμβρίου εορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία η Σύναξις των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων. Η ημέρα των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, εορτάζεται στη χώρα μας από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και δεκάδες ιερούς ναούς και μοναστήρια, με την πανήγυρη της Ιεράς Μονής Ταξιαρχών στο Μανταμάδο της Λέσβου να απολαμβάνει ιδιαίτερης λαμπρότητας λόγω της εικόνας του Αρχάγγελου Μιχαήλ, την οποία συνοδεύουν αναφορές με πολλά θαύματα.

Εκκλησίες των Αρχιστράτηγων «των ουρανίων στρατιών» υπάρχουν στη Μικρά Ασία (σ.σ. Αϊβαλί, Μοσχονήσι, Σμύρνη και αλλού) και στην Κωνσταντινούπολη (σ.σ. Συγή, Βαλατά, Σθένη, Μεγάλο Ρεύμα). Στον Πόντο ξεχωριστή θέση έχει ο ιερός ναός Ταξιαρχών στα Πλάτανα της Τραπεζούντας, η οποία χρονολογείται από την εποχή των Μεγάλων Κομνηνών (κτίστηκε το 1332 μετά από μια νικηφόρα μάχη εναντίον των Σελτζούκων).

Τον Μάιο του 2020 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αναστήλωσης της Εκκλησίας, η οποία βρίσκεται  στον συνοικισμό “Γαληνός” (orta mahallesi), σε μία πανέμορφη τοποθεσία, στην οποία η ματιά του επισκέπτη δέχεται αλλεπάλληλες εντυπώσεις. Από τη μία ενθουσιάζεται με την ομορφιά των παλιών ρωμαίικων αρχοντικών των Πλατάνων και από την άλλη αποσβολώνεται μπροστά στη μαγική θέα προς την Τραπεζούντα, κάτι που προκαλεί μία μοναδική οπτική εμπειρία.

Θέα προς την Τραπεζούντα

Η αναστήλωση του ιερού ναού, σχεδόν εκατό χρόνια μετά τον ξεριζωμό, θα αναβαθμίσει ακόμα περισσότερο την ποιότητα της επίσκεψης, όταν λήξει η πανδημία του κορωνοϊού και θα επιτραπεί ο τουρισμός. «Πιστεύω ότι θα αποτελέσει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στην περιοχή μας», επεσήμανε τον περασμένο Μάιο σε δηλώσεις του ο δήμαρχος των Πλατάνων, Οσμάν Νουρί Εκίμ

Η λανθασμένη ονομασία «Σαιντ Μισέλ»

Ο εκπαιδευτικός και ιστορικός ερευνητής, Πανγιώτης Πουλτίδης

Η ιστορικότητα του μνημείου απαιτούσε σωστή καταγραφή της πραγματικής ονομασίας της εκκλησίας, κάτι που είχε αμεληθεί, με αποτέλεσμα το κτίσμα να κινδυνεύει, να αναστηλωθεί με ονομάσια που δεν θα απέδιδε τον ελληνορθόδοξο χαρακτήρα του. Αυτό αποφεύχθηκε χάρη στις ενέργειες του εκπαιδευτικού και ιστορικού ερευνητή, Παναγιώτη Πουλτίδη.

«Παρατήρησα, ότι στις συζητήσεις τους, φίλοι από την περιοχή αποκαλούσαν την εκκλησία “Σαιντ Μισέλ” (σ.σ. ακόμα έτσι αναφέρεται στο google maps). Η ονομασία που χρησιμοποιούσαν υποδήλωνε μία καθολική εκκλησία, κάτι που μου προσέλκυσε το ενδιαφέρον. Έτσι λοιπόν άρχισα μία προσπάθεια προώθησης της πραγματικής ονομασίας του ναού. Με κατέλαβε ένας φόβος, γιατί κακά τα ψέμματα, τα χρόνια περνούν και κάποια πράγματα αρχίζουν, να ξεθωριάζουν, σε σημείο που να μην έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Αγχωνόμουν, ότι στο τέλος η λανθασμένη ονομασία θα έδινε την αίσθηση ότι πρόκειται για καθολικό κτίσμα. Η εκκλησία ήταν δημιούργημα της ελληνορθόδοξης κοινότητας της περιοχής και έπρεπε να αποδοθεί μετά την αναστήλωσή της με το όνομα που είχε όλα τα χρόνια της παρουσίας των Ελλήνων εκεί. Οπότε ήταν σωστό και δίκαιο να αποκατασταθεί η ονομασία της», αναφέρει στο e-Pontos ο εκπαιδευτικός.

Ξεκάθαρες οι πηγές

Για να αποδοθεί η αυθεντική ονομασία του ναού ο Παναγιώτης Πουλτίδης χρησιμοποίησε ως πηγές, τον τελευταίο μητροπολίτη  της Τραπεζούντος, Χρύσανθο, τον Σάββα Ιωαννίδη, o οποίος έγραψε το “Ιστορία και Στατιστική Τραπεζούντος, την εγκυκλοπέδια Μαλλιάρης και τον Πανάρετο Τοπαλίδη. «Όλοι την ανέφεραν ως εκκλησία “Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ”. Αλάνθαστη πηγή για κάθε εκκλησιαστικό θέμα της πόλης αποτελεί το βιβλίο «Η Εκκλησία της Τραπεζούντος» του μητροπολίτη Χρύσανθου που εκδόθηκε το 1936 στο Αρχείο Πόντου από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών», σημειώνει.

Εικόνα από το βιβλίο του Χρύσανθου

Η δυσκολία του εγχειρήματος ήταν πολύ μεγάλη, καθότι η ονομασία παρουσιάζει ιδιαιτερότητες στην τουρκική της μεταφορά. «Ρωτούσαν για παράδειγμα αν ήταν άγιοι. Δεν είναι άγιοι, αλλά ούτε άγγελοι. Είναι αρχάγγελοι. Υπάρχει στα τουρκικά ειδική ορολογία απόδοσης της λέξης “αρχάγγελος”. Είναι baş melek (σ.σ. Μπας μελέκ). Μετά ρώτησαν επίσης “Ταξιάρχες” τί σημαίνει; Όλα αυτά έπρεπε να αποσαφηνιστούν. Έστειλα τα απαραίτητα φακέλους με τα απαραίτητα έγγραφα στην Κωνσταντινούπολη και στην Τραπεζούντα και συμπεριελήφθηκαν στον φάκελο που κατατέθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού. Η επιτροπή στην Άγκυρα, αφού εξέτασε τις πηγές και τα ντοκουμέντα  πήρε απόφαση για την απόδοση της ορθής ονομασίας. Αυτή θα είναι “Μπας Μελέκ Μιχαήλ και Τσεμπραΐλ (Γαβριήλ) Ταξιαρχών Κιλισεσί” που στα ελληνικά αποδίδεται ως “Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ εκκλησία των Ταξιαρχών”», αναφέρει ο εκπαιδευτικός από τη Δυτική Μακεδονία, τον οποίο ευχαρίστησε δημοσίως για τη βοήθεια που παρείχε μέσα από την έρευνά του ο Ζαφέρ Ντουράν, ο δικηγόρος που ασχολήθηκε με την υπόθεση, αναφέροντας, ότι έχει προσφυγική καταγωγή από το Σταυρίν της Τραπεζούντος.

Η εικόνα της εκκλησίας τον Αύγουστο του 2018

«Σαν ενέργεια είναι σημαντικό το γεγονός, ότι το μνημείο θα μείνει με το πραγματικό του όνομα.

Οι Τούρκοι αναστήλωσαν την εκκλησία προφανώς για τουριστικούς λόγους. Αυτό μπορούμε να το βάλουμε στην άκρη και να κοιτάξουμε το αποτέλεσμα. Το ότι η εκκλησία σώθηκε και δεν θα χαθεί μέσα στη λησμονιά του χρόνου είναι μεγάλο κέρδος», καταλήγει ο Παναγιώτης Πουλτίδης μιλώντας στο e-Pontos.

Η όψη του Ναού σήμερα

Απογοητευτική εικόνα προ διετίας

Η παλιά εικόνα της Εκκλησίας δεν έχει καμία σχέση με την όψη που έχει σήμερα, μετά τις εργασίες αναστήλωσης. Προ διετίας ο υπογράφων είχε επισκεφτεί μαζί με παρέα φοιτητών από την Ελλάδα τον ναό, ο οποίος βρισκόταν σε πολύ άσχημη κατάσταση. Από το φωτογραφικό υλικό που πάρθηκε εκείνη την εποχή φαίνεται, ότι γύρω απο το κτίριο είχαν κτιστεί κατοικίες, οι οποίες κατεδαφίστηκαν για να προχωρήσουν οι εργασίες συντήρησής του. Οι εικόνες δείχνουν υπολείμματα από πλακάκια μπάνιου πάνω στον εξωτερικό τοίχο του ναού, ενώ ο προαύλιος χώρος χρησιμοποιούταν ως χώρος στάθμευσης των αυτοκινήτων των κατοίκων.

Κατατοπιστική εικόνα για την κατάσταση του ναού σήμερα δίνει η εργασία του καθηγητή Δρ. Νετζμετίν Αϊγκιούν με θέμα «Αναφορά σχετικά με το όνομα της ελληνικής εκκλησίας στη μεσαία γειτονιά στα Πλάτανα (Akçaabat)», η οποία δημοσιεύτηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020, παρουσιάζει το θέμα της ονομασίας και δίνει πληροφορίες για τις εργασίες αναστήλωσης της εκκλησίας.

Το εσωτερικό του Ναού

Μόνο η έλλειψη αγιογραφιών μαρτυρά την απώλεια της παλιάς του αίγλης

Όπως μπορείτε να δείτε και στις φωτογραφίες, ο ναός δεν έχει καμία σχέση με την εικόνα που είχε τον Αύγουστο του 2018. Η εξωτερική του όψη απαλλάχθηκε από τα ξένα στοιχεία, συντηρήθηκε και επανέκτησε την πρότερη μορφή του.

Το εσωτερικό του ναού καθαρίστηκε, σοβατίστηκε και μόνο η έλλειψη αγιογραφιών είναι το στοιχείο που μαρτυρά την απώλεια της παλιάς του αίγλης.

Εργασίες εντός του Ναού

Εργασίες έχουν γίνει και στο προαύλιο, το οποίο είναι κατάλληλο για πρόσβαση και δίνει έναν επιπλέον χώρο για τους μαθητές του σχολείου που βρίσκεται πίσω από το ιερό της εκκλησίας, ένα κτίριο το οποίο έχει εξίσου ρωμαίικο παρελθόν. Μάλιστα υπάρχουν επιγραφές στα ελληνικά, οι οποίες μαρτυρούν του λόγου το αληθές.

Ο προαύλιος χώρος του Ναού

Έτσι, αφού δεν μπορούν να ψαλθούν ύμνοι, καταβασίες και χερουβικά, οι Αρχάγγελοι θα έχουν συντροφιά και παρηγοριά τις παιδικές φωνές των μαθητών του σχολείου. Γιατί όπως γράφει ο πατέρας και άγιος της Εκκλησίας, Νικόλαος Καβάσιλας (εορτάζει στις 20 Ιουνίου), κάθε εκκλησία έχει τον δικό της άγγελο και όταν ο ναός δεν λειτουργείται, ο άγγελος κάθεται θλιμμένος στην Αγία Τράπεζα και προσεύχεται να λειτουργήσει ξανά.

Απογραφικά στοιχεία προσφυγικών οικογενειών από τον Πόντο στην Αξιούπολη

Απογραφικά στοιχεία προσφυγικών οικογενειών από τον Πόντο στην Αξιούπολη

Για πρώτη φορά στα χρονικά της έρευνας στα θέματα του Ελληνισμού του Πόντου επιχειρήθηκε ψηφιοποίηση απογραφικών στοιχείων οικογενειών προσφύγων εκ Πόντου, που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ισχυρό ερέθισμα – κέντρισμα στην μνήμη και την γνώση προς την κατεύθυνση του εμπλουτισμού των πολυτίμων στοιχείων για κάθε προσφυγική ποντιακή οικογένεια σε όλη την ελληνική επικράτεια, άρα της διαφύλαξης και διαιώνισης της ταυτότητας του ποντιακού στοιχείου.

Και περιποιεί ιδιαίτερη τιμή στον νομό Κιλκίς, ως “κυψέλη” αλησμονήτων πατρίδων με πλειοψηφούν το προσφυγικό ποντιακό στοιχείο, το γεγονός ότι την πρωτοποριακή αυτή πρωτοβουλία ανέλαβε ένα δικό του άξιο τέκνο, ο πολιτικός μηχανικός, ερευνητής και πρώην βουλευτής Νίκος Αφεντουλίδης.

Ο ίδιος αναφέρει για το σημαντικό αυτό εγχείρημα τα εξής:

“Η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών δημιούργησε πίνακες απογραφής των όλων των αγροτών προσφύγων (πρόσφυγες από Πόντο, Καύκασο, Μικρά Ασία, Ανατολική Θράκη, Ανατολική Ρωμυλία, Κριμαία, περιοχές Ρωσίας κλπ), στους οποίους αναφέρεται-καταγράφεται η δήλωση των προσφύγων για τον τόπο καταγωγής τους και ο αριθμός δήλωσης της απογραφής τους, που ουσιαστικώς αποτελεί την νέα κατοικία τους. Οι δηλώσεις προσδιορίστηκαν από την Ε.Α.Π (Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων) και οι πίνακες αυτοί χρησιμοποιήθηκαν για την όποια αποκατάσταση των αγροτών προσφύγων, που εγκαταστάθηκαν στα χωριά μας.

Από τους πίνακες αυτούς, που είναι με αλφαβητική σειρά (όχι απόλυτη) μπορεί καθένας μας αναζητώντας τον πρώτο πρόσφυγα, π.χ τον παππού του, να βρει τι δηλώθηκε από αυτόν ως τόπος καταγωγής του. Οι αλφαβητικοί αυτοί πίνακες είναι περί τις 7.000 σελίδες με πάνω από 230.000 καταγραφές προσφύγων (αρχηγών οικογενειών). Από τους πίνακες αυτούς οι δηλώσεις, που έχουν καταστραφεί, αποτελούν το 3% του συνόλου περίπου.

Η δική μου προσπάθεια εστιαζόταν στην καλύτερη αξιοποίηση των συγκεκριμένων δεδομένων. Συγκεκριμένα στην δυνατότητα μέσα από μία νέα οργάνωση των δεδομένων να γνωρίσουμε την προέλευση των κατοίκων για κάθε χωριό της Ελλάδος, στο οποίο έχουν εγκατασταθεί πρόσφυγες, όπως επίσης στην εύρεση των κατοίκων για κάθε χωριό καταγωγής και την διασπορά τους στα χωριά της ελληνικής επικρατείας. Αυτή η προσπάθεια- ψηφιοποίηση επιχειρήθηκε με καταγραφή και δημιουργία της απαιτούμενης βάσης δεδομένων, μέσα από την οποία απαντάμε σε πολλά ερωτήματα. Επίσης την αναζήτηση στοιχείων καταγωγής βάσει επωνύμου και σύνταξη-ταξινόμηση κατ’ απόλυτη αλφαβητική σειρά. Γνωρίζοντας σε πιο σημείο βρισκόμαστε ως τρίτη ή και τέταρτη γενιά προσφύγων, θεώρησα σκόπιμο να ψηφιοποιήσω τα σχετικά δεδομένα, για να υπάρχει ένα ερέθισμα-κέντρισμα σε όσους ασχολούνται με πέραν της ιστορίας του προσφυγικού Ελληνισμού προβλήματα των οικισμών τους και ό,τι άλλο έχει σχέση με την τοπική ιστορία και τους ανθρώπους της.

Έτσι, θα έχουν επί πλέον στοιχεία και χρήσιμο υλικό στην εργασία τους. Αυτό αφορά και σε φυσικά πρόσωπα αλλά και πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς.

Στους πίνακες, και συγκεκριμένα στους αριθμούς απογραφής, υπάρχουν τα γράμματα Α,Β,Γ,Μ.

Το Α σημαίνει, ότι ο πρόσφυγας δεν ευρέθη στον συνοικισμό την περίοδο των δηλώσεων.

Το Β σημαίνει, ότι εγκατέλειψε αυθαίρετα τον συνοικισμό του της αγροτικής του εγκατάστασης.

Το Γ σημαίνει, ότι έχει εγκατασταθεί μετά την 1η Ιουλίου του 1928.

Το Μ σημαίνει, ότι ο πρόσφυγας είναι μέλος αγροτικής οικογένειας, και όχι αρχηγός της.

Όπου δεν υπάρχει γράμμα στον αριθμό απογραφής, αφορά σε αρχηγό οικογένειας».

Πηγή: Μαχητής

Χοσάφι: η φθινοπωρινή κομπόστα των Ποντίων

Χοσάφι: η φθινοπωρινή κομπόστα των Ποντίων

Στα βουνά γύρω από την Τραπεζούντα το κρύο κατεβαίνει νωρίς και το τονωτικό χοσάφι είναι πραγματικό… χρυσάφι για τα φθινοπωρινά βράδια.

«Χουσάφ’ εποίκες; Λελεύω σε ψόπο μ’ ντο νόστιμον εποίκες αυτό». «Έφτιαξες χοσάφι; Να σε χαρώ ψυχούλα μου πόσο νόστιμο το έκαμες». Έτσι κανάκευαν η μια την άλλη οι Πόντιες νοικοκυρές όταν έβγαινε το λαμπερό χοσάφι στα κεράσματα.

Μια θρεπτική, φθινοπωρινή κομπόστα από ξηρά φρούτα-καμιά φορά, και κανένα μήλο-μαζί με αρωματικά που σερβιριζόταν πάντα μετά τα γεύματα. Και αν έμενε λίγο σιρόπι στο μπολ και δεν έβλεπε η οικοδέσποινα, το ρουφούσαν οι καλεσμένοι στα κλεφτά για να μείνει η γλύκα στο λαιμό.

Τα βασικά συστατικά είναι ξηρά φρούτα, γλυκά και ξινά για να δώσουν την αρμονία που είχε πάντα η ποντιακή κουζίνα. Συνήθως, βερίκοκα, σύκα, δαμάσκηνα, σταφίδες, ό,τι είχαν ξηράνει όλη τη χρονιά από τα περιβόλια.

Σε ½ κιλό φρούτα αντιστοιχεί 1 κιλό ζάχαρη αλλά κάθε νοικοκυριά την έκανε όσο γλυκά ή όσο ξινούτσικη την αγαπούσε-οι Πόντιοι προτιμούν πάντα τα υπόγλυκα. Στα αρωματικά, απαραίτητα κανέλα, γαρύφαλλα, άλλες φορές λίγο μαύρο πιπέρι για να είναι καυτερή-ό,τι πρέπει για το λαιμό στα κρυολογήματα-και άλλες φορές, μοσχοκάρυδο.

Στη διάρκεια της νηστείας την έκαναν ακόμα πιο γλυκιά για να κρατήσει τον οργανισμό ενώ αν την έφτιαχναν μόνο για κέρασμα και δεν την έτρωγαν παιδιά, πρόσθεταν και λίγο κρασί.

Εννοείται ότι ανάλογα την παραγωγή συμπλήρωναν και φρέσκα κυδώνια, αχλάδια, κορόμηλα, ό,τι είχε κάθε μέρα το κελάρι.

Το σιρόπι, μάλιστα, ήταν ένα και ένα για να ζεστάνει το λαιμό όχι μόνο από το κρύο αλλά και την πρώτη βραχνάδα του φθινοπώρου.

Πηγή: Olivemagazine

«Οι πολιτικές δυνάμεις και το Ποντιακό Ζήτημα (1917-1920)»

«Οι πολιτικές δυνάμεις και το Ποντιακό Ζήτημα (1917-1920)»

Στο πλαίσιο των διαλέξεων-μαθημάτων του «Λαϊκού Πανεπιστημίου», η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκη παρουσίασε την τρίτη διάλεξη της για την 1η θεματική ενότητα («Ιστορία»), με θέμα «Οι πολιτικές δυνάμεις και το Ποντιακό Ζήτημα (1917-2020)» και ομιλητή τον κ. Βλάση Αγτζίδη, Δρ Σύγχρονης Ιστορίας Α.Π.Θ.

 

 

Εγκαίνια του Ιερού ναού Αγίου Δαυίδ του Μεγάλου Κομνηνού Κουδουνίων Δράμας

Εγκαίνια του Ιερού ναού Αγίου Δαυίδ του Μεγάλου Κομνηνού Κουδουνίων Δράμας

Την Κυριακή 1η Νοεμβρίου στα Κουδούνια Δράμας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κ. Παύλος τέλεσε τα εγκαίνια του παλαιού ιερού ναού, που χτίστηκε από τους πρόσφυγες, ανακαινίστηκε εκ βάθρων και ανακατασκευάστηκε.

Ο ναός αφιερώθηκε στη μνήμη του τελευταίου αυτοκράτορα της Τραπεζούντος Αγίου Δαυΐδ του Μεγάλου Κομνηνού, των τριών τέκνων του βασιλοπαίδων Γεωργίου, Βασιλείου, Μανουήλ και του ανεψιού του και διαδόχου του θρόνου Αλεξίου, που μαρτύρησαν στην Κωνσταντινούπολη την 1η Νοεμβρίου του 1463.

Είναι ο πρώτος ναός που αφιερώθηκε στους αγίους αυτούς μάρτυρες όπως ανέφερε στην ομιλία του ο Σεβασμιώτατος έκδηλα συγκινημένος γιατί τον αξίωσε ο Θεός να εκπληρώσει το χρέος του Ποντιακού Ελληνισμού εδώ στη μαρτυρική Δράμα.

Πριν την απόλυση ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης ευχαρίστησε τον προϊστάμενο του Ιερού Ναού π. Χαράλαμπο Παπαεμμανουήλ και τους ενορίτες για την ανακαίνιση του Ιερού Ναού και απένειμε στον π. Χαράλαμπο το Οφίκιο του Οικονόμου.

Τουρκία: Έκλεισε πάλι η Παναγία Σουμελά

Τουρκία: Έκλεισε πάλι η Παναγία Σουμελά

Ξανακλείνει μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2021 η ιστορική μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο για νέες εργασίες αναστήλωσης, σύμφωνα με ανακοίνωση των τουρκικών αρχών στην Τραπεζούντα.

Οι νέες εργασίες, που θα διαρκέσουν τρεις μήνες, αποσκοπούν και πάλι στην συγκράτηση των βράχων με ειδικό συρματόπλεγμα, ώστε να μην πέφτουν πάνω στο μοναστήρι.

Ένα μεγάλο μέρος της μονής της Παναγίας Σουμελά άνοιξε τέλη Ιουλίου του 2020, ωστόσο η επισκεψιμότητα δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλη λόγω του κορονοϊού και των περιορισμών των ταξιδίων από το εξωτερικό.

Πηγή: Έθνος