 |
| «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ!», βροντοφώναξε ο Πίτερ Κουτουτζιάν στην εκδήλωση της Π.Ο.Ε. στη Θεσσαλονίκη |
«Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ!», βροντοφώναξε ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος στην Πλατεία Αγίας Σοφίας Σερίφης της Κομητείας του Μίντλσεξ της Μασαχουσέτης Πίτερ Κουτουτζιάν, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο, πως όσα χρόνια κι αν περάσουν οι απόγονοι των προσφύγων δεν θα λησμονήσουν τα θύματα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και των άλλων θυμάτων της εθνοκάθαρσης των Τούρκων.
Ονομάζομαι Πίτερ Κουτουτζιάν και είναι εξαιρετική τιμή για μένα να βρίσκομαι κοντά σας σήμερα, καθώς -μαζί- τιμούμε την τραγική αυτή ημέρα –Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου – των Χριστιανικών πληθυσμών - στην παγκόσμια ιστορία μας.
Είμαι Αμερικανός εκ γενετής –από τη Μασαχουσέτη– όμως η ψυχή μου δεν αποχωρίζεται ποτέ την ιστορική Αρμενία, όπου έζησε κάποτε η οικογένειά μου.
Και για αυτό το λόγο, γνωρίζω και κατανοώ τόσο καλά το θυμό και τη λύπη που συνοδεύουν αυτήν την ημέρα Μνήμης για σας και τις οικογένειές σας –όμως επίσης– γνωρίζω και κατανοώ τη σημασία της ημέρας εξίσου.
Διότι, όπως μου έμαθε ο πατέρας μου, και όπως ο πατέρας του έμαθε αυτόν –αλλά και όπως εγώ διδάσκω σήμερα στα παιδιά μου– ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ.
Όπως ο Τζωρτζ Σανταγιάνα είπε κάποτε: «Όσοι δεν θυμούνται το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το ξαναζήσουν».
Είναι ο δικός μας τρόπος να τιμούμε εκείνους που χάθηκαν αλλά και εξίσου σημαντικό – εκείνους που επιβίωσαν.
Προέρχομαι από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής –τη χώρα των μεταναστών– και η ιστορία της οικογένειας μου το ενσαρκώνει αυτό.
Οι παππούδες μου Αμπραχάμ και Ζαρούχι εγκατέλειψαν καταδιωγμένοι το χωριό τους Μαράς της Τουρκίας, έχοντας μόλις λίγα ρούχα μαζί τους, για να γλυτώσουν από τη Γενοκτονία που αφαίρεσε τη ζωή σε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους της Αρμενίας – αλλά παράλληλα και σε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες του Πόντου.
Υπήρξαν μάρτυρες εγκληματικών ενεργειών και αντίκρυσαν σκηνές που ήταν τόσο απερίγραπτες, ώστε το μόνο που έκαναν –μετά τη βίαιη εγκατάλειψη της πατρίδας τους– ήταν να μη μιλήσουν για όσα είδαν και έζησαν.
Αυτή ήταν μια αρκετά συνηθισμένη αντίδραση την εποχή εκείνη της ιστορίας –η γενιά τους αποσιώπησε τα όσα τρομακτικά βίωσε και αντίκρυσε, ώστε οι άλλοι– συμπεριλαμβανομένων των παιδιών τους, όπως ο πατέρας μου – να μην υποφέρουν.
Οι παππούδες μου –όπως και τόσοι πολλοί Έλληνες - αφοσιώθηκαν πλήρως σε οτιδήποτε Αμερικανικό, όταν έφτασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δούλευαν σκληρά, πήγαιναν τακτικά στην εκκλησία και έστειλαν την κόρη τους και τους τρεις γιους τους στο σχολείο, ενώ και ο καθένας από τους γιους τους υπηρέτησε στον Αμερικανικό στρατό - αγάπησαν όλα όσα είχαν σχέση με τη νέα τους ζωή!
Ήταν ευγνώμονες που η νέα τους χώρα, δεν τους παρείχε μόνο καταφύγιο αλλά και ευκαιρίες.
Η ιστορία του παππού μου είναι μόλις μία από τα εκατομμύρια ιστοριών που ελέχθησαν από τους Έλληνες του Πόντου και της Ανατολής, τους Αρμένιους και τους Ασσύριους – τους επιζήσαντες της Γενοκτονίας στην οθωμανική επικράτεια.
Διότι στις αρχές του 20ού αι., η Γενοκτονία που διαπράχθηκε εις βάρος των προγόνων μας κατά τη διάρκεια και μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έδεσε τους λαούς μας για πάντα στην ιστορία.
Όπως γνωρίζετε, ξεκίνησε το 1908, όταν Τούρκοι εθνικιστές, γνωστοί επίσης ως Νεότουρκοι, επικράτησαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, μόνο και μόνο για να την δουν να διαλύεται γρήγορα, μέσω των χαμένων πολέμων που διεξήχθησαν από τότε έως το 1913.
Το διάστημα αυτό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ιστορικών, η Οθωμανική Αυτοκρατορία απώλεσε 500.000 μίλια (804.672 χιλιόμετρα) γης της.
Ως αποτέλεσμα, το 1913 η Επιτροπή για την Ένωση και την Πρόοδο, μια εξαιρετικά εθνικιστική ομάδα Νεοτούρκων, απέκτησε τον έλεγχο της κυβέρνησης και ξεκίνησε τις ενέργειες για το διωγμό και τη στοχοποίηση των μη Ισλαμικών και μη Τουρκικών πληθυσμών.
Το 1914 διώκονται οι Έλληνες της Θράκης και έναν χρόνο μετά, το 1915, επιτελείται η Γενοκτονία των Αρμενίων.
Οι ομοιότητες ανάμεσα στην τραγική εμπειρία των Ελλήνων και των Αρμενίων δεν διέφυγαν της προσοχής του Πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Μοργκεντάου.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου, ο Αμερικανός πρέσβης στις Αναφορές του επισήμανε τις ομοιότητες στις μεθόδους που χρησιμοποιούνταν από την Οθωμανική κυβέρνηση για την εκδίωξη των ελληνικών πληθυσμών, τα έτη 1913 και 1914, και των Αρμενίων τον επόμενο χρόνο.
Ο Μοργκεντάου έγραφε: «Οι Τούρκοι εφάρμοσαν σχεδόν πανομοιότυπα την ίδια διαδικασία κατά των Ελλήνων με εκείνη την οποία είχαν υιοθετήσει κατά των Αρμενίων. Άρχισαν με την επιστράτευση των Ελλήνων στον οθωμανικό στρατό και τη μεταφορά τους σε τάγματα εργασίας, τη χρήση τους για την κατασκευή δρόμων στον Καύκασο και σε άλλες δύσκολες εργασίες. Αυτοί οι Έλληνες στρατιώτες, ακριβώς όπως και οι Αρμένιοι, έχασαν τη ζωή τους κατά χιλιάδες από το κρύο, την πείνα και άλλες στερήσεις. Παντού οι Έλληνες συγκεντρώνονταν σε ομάδες, και, κάτω από τη δήθεν προστασία των Τούρκων χωροφυλάκων μεταφέρονταν, στην πλειοψηφία τους- με τα πόδια, στα ενδότερα.»
Όπως αναφέρουν και οι παππούδες μου, ο Μοργκεντάου συνέχισε λέγοντας: «Σε κάποια χωριά οι κάτοικοι εκτοπίστηκαν με μια ανακοίνωση μόλις λίγες ώρες πριν. Σε άλλα, οι άντρες επιστρατεύονταν σε τάγματα εργασίας, οι γυναίκες και τα παιδιά εκτοπίζονταν χωρίς να τους επιτρεπόταν να πάρουν τίποτα μαζί τους, και τα ίδια τα χωριά τους λεηλατούνταν από τους μουσουλμάνους γείτονές τους. Επιπλέον, οι κάτοικοι των χωριών που είχαν υποστεί επιδρομή και λεηλασία, συχνά αναγκάζονταν να υπογράψουν ένορκες καταθέσεις ότι αυτοί που τους είχαν επιτεθεί, ήταν Αρμένιοι».
Μέχρι το 1923 εκατομμύρια άνθρωποι οδηγήθηκαν στο θάνατο μέσω βιαιοτήτων και πείνας.
Και για τους δύο λαούς μας, αυτή η εποχή του χρόνου είναι από τις ιερότερες, τόσο για τους Έλληνες του Πόντου όσο και για τους Αρμένιους.
Διότι αγωνιζόμαστε για να επιστήσουμε την προσοχή σε μια απίστευτη αδικία – σε μια τρομακτική περίοδο της παγκόσμιας ιστορίας, όταν οι πρόγονοί μας έπεσαν θύματα συστηματικής σφαγής που διαπράχθηκε εις βάρος των ανθρώπων μας για αυτό που ήταν, και όχι για κάτι που έκαναν.
Όχι για κάποιο έγκλημα που διέπραξαν ή μια παρανομία από μέρους μας, αλλά κυρίως λόγω της θρησκείας μας.
Περίπου μια ολόκληρη γενιά αφαιρέθηκε μέσω της Γενοκτονίας, μια γενιά που αφαίρεσαν όχι μόνο από τους γονείς, αλλά και από τα παιδιά και εγγόνια.
Παράλογη, ανελέητη και τρομακτική μόνο μπορεί να χαρακτηριστεί αυτή η περίοδος στην παγκόσμια ιστορία, - ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ, όπως ανακηρύχτηκε και από τη Διεθνή Ένωση Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών, μόλις το 2007, που αναφέρει: «Η οθωμανική εκστρατεία κατά των χριστιανικών μειονοτήτων της Αυτοκρατορίας μεταξύ 1914 και 1923 αποτελεί γενοκτονία εις βάρος των Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων του Πόντου και της Ανατολής».
Ως Χριστιανοί, πρόσφατα είχαμε την περίοδο της Σαρακοστής, όταν αναλογιζόμασταν την καταδίωξη, προδοσία και τη σταύρωση του Χριστού.
Το Πάσχα, γιορτάσαμε τη Ανάσταση του Χριστού και την ένωσή του με το Θεό, τον Πατέρα του. Αυτό απεικονίζει το τέλος του μαρτυρίου Του και την άνοδό Του στον Παράδεισο.
Θεωρώ πως ο συσχετισμός αυτός είναι σημαντικός διότι αντικατοπτρίζει τα βιώματα τόσων πολλών προγόνων μας.
Για έναν μικρό αριθμό των επιζησάντων της Γενοκτονίας, αυτοί επιτυχώς διέφυγαν της καταδίωξης, μόλις για να αναστηθούν σε άλλη γη, για να ξεκινήσουν εκ νέου.
Δραστηριοποιήθηκαν σε διάφορες εργασίες, παντρεύτηκαν, έκαναν οικογένειες και σπούδασαν τα παιδιά τους ώστε να γίνουν στυλοβάτες στις κοινότητές τους.
Αυτοί οι αφανείς ήρωες της Ιστορίας δεν υπέκυψαν παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπισαν και τις φρικαλεότητες που αντίκρυσαν.
Έζησαν την αναγέννησή τους, αναστήθηκαν, ξαναζωντάνεψαν και έδωσαν δεύτερη ευκαιρία στη ζωή.
Στέκομαι μπροστά σας σήμερα ως αποτέλεσμα αυτής της ανθρώπινης προσαρμοστικότητας.
Επειδή ο παππούς μου δεν έχασε την ελπίδα – δεν έχασε τον ανθρωπισμό του ή το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής – είμαι σε θέση σήμερα να σας μιλώ, ως απόγονος του επιζήσαντος τη γενοκτονία. Ως επιζήσαν ο ίδιος.
Και δεν είμαι ο μόνος –υπάρχουν εκατομμύρια σαν εμένα– είμαστε εκατομμύρια.
Για αυτό είναι τόσο σημαντικό σήμερα – όχι μόνο να διεκδικούμε τη δικαίωση όσων χάθηκαν αλλά και όσων επέζησαν.
Μας δόθηκε ευκαιρία να ζήσουμε – οφείλουμε να κρατήσουμε για πάντα στις καρδιές μας αυτούς που στερήθηκαν αυτή την ευκαιρία.
Και να ζούμε τις ζωές μας – κάθε μέρα – με το πάθος και με την ανάμνηση αυτών που χάθηκαν, στις καρδιές μας.
Να ζούμε τη ζωή μας όπως θα τη ζούσαν εκείνοι.
Διότι, όπως μαρτυρεί και η εμπειρία του παππού μου, η ζωή έχει πολλά κεφάλαια. Άλλα τραγικά, άλλα δημιουργικά. Όμως όλα αξίζουν να τα ζήσει κανείς στο έπακρο.
Εμείς, ως επιζήσαντες της Γενοκτονίας, δεν μπορούμε ποτέ να διαχωριστούμε από το βίωμα και την εμπειρία αυτή. Πάντοτε θα είναι κομμάτι του εαυτού μας, αυτού που είμαστε ως λαός και ως πρόσωπα. Όμως εμάς, ως χριστιανικούς λαούς, ποτέ δεν θα χαρακτηρίζει μόνο αυτή η εμπειρία.
Δεν είμαστε θύματα. Είμαστε δυνατοί, υπερήφανοι και επιτυχημένοι.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έγραψε κάποτε, πως «η αδικία οπουδήποτε είναι απειλή για τη δικαιοσύνη παντού». Και όπως το έχουμε αναφέρει, όσοι αδυνατούν να διδάσκονται από την ιστορία, είναι καταδικασμένοι να ξαναζήσουν τις ίδιες εφιαλτικές εμπειρίες. Τι τραγικό να έχουν λάβει χώρα γεγονότα όπως Ολοκαύτωμα, Καμπότζη, Βοσνία, Ρουάντα και Νταρφούρ, μετά τη δική μας Γενοκτονία των Χριστιανών.
Οφείλουμε να εργαστούμε μαζί όχι μόνο για να εξασφαλίσουμε, ως επιζήσαντες, την πολυπόθητη αναγνώριση και επίγνωση των όσων συνέβησαν στους ανθρώπους μας, αλλά και για να χρησιμοποιήσουμε την τρομακτική εμπειρία μας έτσι ώστε να αποτρέψουμε άλλους ανθρώπους να έχουν ίδια βιώματα στο μέλλον.
Ο Πάπας Φραγκίσκος σαφώς και απεριφράστως επιβεβαίωσε την Αρμενική Γενοκτονία, δηλώνοντας: «Τον περασμένο αιώνα η ανθρώπινη οικογένεια μας έχει ζήσει τρεις εκτεταμένες και πρωτοφανείς τραγωδίες. Η πρώτη, η οποία θεωρείται ευρέως ως «η πρώτη γενοκτονία του εικοστού αιώνα», χτύπησε τους δικούς σας ανθρώπους, Αρμένιους, το πρώτο χριστιανικό έθνος, καθώς και τους καθολικούς και ορθοδόξους Σύριους, Ασσύριους, Χαλδαίους και Έλληνες. Επίσκοποι και ιερείς, πιστοί, γυναίκες και άνδρες, ηλικιωμένοι, ακόμα και ανυπεράσπιστα παιδιά και ανάπηροι δολοφονήθηκαν.»
Ο Πάπας Φραγκίσκος συνέχισε, για να δηλώσει ότι, «είναι απαραίτητο, και μάλιστα είναι καθήκον, να τιμούμε τη μνήμη τους, διότι κάθε φορά που η μνήμη εξασθενεί, αυτό σημαίνει ότι το κακό αφήνει τις πληγές να διαπυούνται. Η απόκρυψη ή άρνηση του κακού, είναι σαν να αφήνεις μια πληγή να συνεχίζει να αιμορραγεί χωρίς να την επιδένεις!»
Επομένως, πώς θα συνεχίσουμε; Πώς θα προχωρήσουμε προς την αναγνώριση και την παραδοχή; Πώς μπορούμε να θυμόμαστε τους μάρτυρές μας και να βοηθήσουμε τον κόσμο να αποτρέψει μελλοντικές γενοκτονίες;
Ο Τανέρ Ακσάμ είναι Τούρκος ιστορικός και κοινωνιολόγος. Είναι από τους πρώτους Τούρκους ακαδημαϊκούς που αναγνώρισε και μίλησε ανοιχτά για τη χριστιανική γενοκτονία και θεωρείται ως " διεθνή ηγετική μορφή» στο θέμα. Είπε ότι «ένα από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα που έβγαλα κατά τις σπουδές μου, είναι το ακόλουθο: ούτε η απέλαση των Ελλήνων από τη Δυτική Θράκη και τα παράλια του Αιγαίου, ούτε η γενοκτονία των Αρμενίων και η εξόντωση των Ασσυρίων, αλλά ούτε και η εξολόθρευση των ελληνικών κοινοτήτων του Πόντου είναι μεμονωμένες πράξεις.
Δυστυχώς, σήμερα, κάθε μία από αυτές τις ομάδες ασχολείται με την καταστροφή των κοινοτήτων τους σαν να ήταν ένα ξεχωριστό και μεμονωμένο γεγονός. Ωστόσο, ο μόνος τρόπος για να κατανοήσουμε τι πραγματικά συνέβη σε όλες αυτές τις διαφορετικές χριστιανικές κοινότητες στην Ανατολία, είναι να τις βάλουμε σε ένα ενιαίο πλαίσιο και να τις εκλάβουμε ως διαφορετικά στάδια της ίδιας διαδικασίας.»
Αφού το κάνουμε αυτό, πρέπει να υπάρχει πολιτική εμπλοκή σε όλα τα επίπεδα από όλες τις κυβερνήσεις.
Κάθε ένας από εσάς έχει το δικαίωμα να ζητήσει αυτό από την πολιτική σας ηγεσία. Κάθε ένας από εσάς έχει τη δύναμη να τους φέρει προ των ευθυνών. Αλλά κάθε ένας από εσάς έχει επίσης την ευθύνη να υποστηρίξει εκείνους τους πολιτικούς ηγέτες που κάνουν το σωστό, όπως αυτούς που είναι εδώ μαζί μας σήμερα.
Στήστε ένα μνημείο στη μνήμη εκείνων των μαρτύρων που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας, γύρω από το οποίο οι κοινότητες και οι επιζώντες μπορούν να συλλογίζονται, να μαθαίνουν και να συσπειρώνονται.
Εξασφαλίστε μεγαλύτερη συμμετοχή της Διασποράς στο ζήτημα της αναγνώρισης.
Ένα μεγάλο μέρος της προόδου όσον αφορά την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, είναι άμεσο αποτέλεσμα της πολιτικής δύναμης των Αρμενίων της Διασποράς, η οποία προστίθεται στις προσπάθειες της Αρμενίας.
Γνωστοποιήστε το ζήτημά σας ευρύτερα στον κόσμο μέσω της ένωσης με άλλες κοινότητες που έχουν βιώσει γενοκτονία, ώστε να ενώσετε τις δυνάμεις και να δείξετε στον κόσμο ότι είναι περισσότερο από κάτι που συμβαίνει στους άλλους.
Και να το τοποθετήσετε στο πλαίσιο του τι πραγματικά ήταν ... Γενοκτονία των Χριστιανών. Πιστεύω ότι αυτό μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητό στο πλαίσιο των όσων συμβαίνουν σήμερα στη Συρία και στο βόρειο Ιράκ.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος και όλα τα στελέχη της για την πρόσκληση να βρίσκομαι εδώ μαζί σας, σε ένα τόσο σημαντικό, ισχυρό και σημαντικό γεγονός.
Και θα ήθελα να ευχαριστήσω τον καθένα από εσάς που έχετε αφιερώσει το χρόνο ώστε να είστε εδώ και να θυμάστε.
Χωρίς εσάς, τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί. Και σας υπόσχομαι ότι θα ενισχύσω τις προσπάθειές σας με οποιοδήποτε τρόπο, και με κάθε τρόπο που μπορώ, ώστε να επιτευχθεί η επίσημη αναγνώριση της χριστιανικής γενοκτονίας μας σε όλο τον κόσμο.
Ευχαριστώ πολύ. Και είθε ο Θεός να ευλογεί τους μάρτυρές μας, και είθε ο Θεός να μας ευλογεί όλους ως επιζώντες.
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ !!!
.JPG "Νέο Δ.Σ. για το Φάρο Ποντίων")
