 |
| Λεωνίδας Ιασονίδης: «…αλυτρώτων πόθων υμνωδός ασίγαστος. Προσφύγων παρήγορος. Χριστού και Ελλάδος λάτρης ισόβιος…» |
Στον μεγάλο πολιτικό άντρα, Ποντιακής καταγωγής, Λεωνίδα Ιασονίδη, ήταν αφιερωμένη η ομιλία που έλαβε χώρα την Πέμπτη 14 Ιουλίου 2016 στην αίθουσα της πρώην Κοινότητας Θρυλορίου, στο πλαίσιο των ετήσιων εκδηλώσεων της Αγίας Μαρίνας 2016 που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου ν.Ροδόπης «Η Κερασούντα και το Γαρς».
Καλεσμένος ομιλητής της εκδήλωσης ο δρ. Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Α.Π.Θ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης ο οποίος αναφέρθηκε στη ζωή και το έργο του μεγάλου πολιτικού καθώς και στην προσωπικότητά του, στην ομιλία του με θέμα «Λεωνίδας Ιασονίδης: ο Άνθρωπος, ο Πολιτικός».
Η επιλογή του Λεωνίδα Ιασονίδη, ως κεντρικό πρόσωπο του αφιερώματος στο ποντιακό πολιτισμό και την ιστορία του, δεν ήταν τυχαία, όπως δήλωσε μιλώντας στον «ΠτΘ» η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Χρύσα Μαυρίδου, η οποία επεσήμανε πως η ζωή και το έργο του επιλέχθηκαν λόγω και της επικαιρότητας τους, τόσο σε ό,τι έχει να κάνει με την αποκατάσταση των προσφύγων όσο και με τη γενικότερη δραστηριοποίησή του ως πολιτικού. «Θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε τον Κυριάκο Χατζηκυριακίδη για να μας μιλήσει για οποιοδήποτε θέμα του Πόντου καθώς υπάρχει ακόμα πληθώρα θεμάτων που θα θέλαμε να φέρουμε στην επιφάνεια. Ωστόσο ο Λεωνίδας Ιασονίδης είναι σήμερα άκρως επίκαιρος και επομένως η πορεία του, ειδικά ως πολιτικού, καθώς έχουμε χάσει λιγάκι το στόχο και το σκοπό της πολιτικής, θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για όλους μας» τόνισε η ίδια χαρακτηριστικά.
«Ο Λεωνίδας Ιασονίδης είναι μια πολύ σημαντική προσωπικότητα του Πόντου, ένας άνθρωπος για τον οποίο μπορούμε να καμαρώνουμε» συνέχισε η κ. Μαυρίδου για να επισημάνει πως «εκτός του ότι ήταν ένας πνευματικός άνθρωπος, ήταν και ένας εξαιρετικός πολιτικός, παράδειγμα προς μίμηση. Χρόνια πριν είχα την τύχη να διαβάσω ένα βιβλίο αφιερωμένο σε αυτόν και είχα μείνει εντυπωσιασμένη από την προσωπικότητά του, την εντιμότητά του, τον χαρακτήρα του».
Από τη Πουλαντζάκη στο Παρίσι
Ο Λεωνίδας Ιασονίδης γεννήθηκε στην Ορντού το 1884, ωστόσο ο ίδιος αναγνώριζε πάντα ως πατρίδα του τη Πουλαντζάκη. Εκεί άλλωστε έμαθε και τα πρώτα του γράμματα, για να συνεχίσει έπειτα τις σπουδές του στο Φροντιστήριο Τραπεζούντας από το οποίο και αποφοίτησε το 1902. Το 1912 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, ενώ δύο χρόνια μετά πήρε πτυχίο στις πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες στο Παρίσι.
Ο αγώνας του για την ανεξαρτησία του Πόντου και τα πρώτα του βήματα στην πολιτική
Η ενασχόλησή του με τα κοινά, ξεκίνησε από την εποχή που διέμενε στη Πουλαντζάκη, με τη συμμετοχή του στην «Τετραμελή επί των σχολών Εποπτεία», ενώ συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου όπου με στόχο την εμψύχωση των εκεί ελληνικών κοινοτήτων, ίδρυσε την «Ευξεινοπόντειον Ένωσιν» στο Ροστόβ της Ρωσίας. Βιώνοντας στην πράξη το προσφυγικό κύμα των Ποντίων στις περιοχές του Καυκάσου όσο και της Κριμαίας το 1919 συμμετείχε στην Εθνοσυνέλευση των Ποντίων του Βατούμ, της οποίας εχρημάτισε και τελευταίος πρόεδρος, με σκοπό την αποκατάσταση του Πόντου και τη δημιουργία ανεξάρτητης-αυτόνομης Δημοκρατίας. Μάλιστα το 1920 επισκέφθηκε το Παρίσι και το Λονδίνο, ως επικεφαλής της Επιτροπής Εθνικής Αμύνης, της κυβέρνησης Βενιζέλου, αγωνιζόμενος για την ανεξαρτησία του Πόντου, για το οποίο και καταδικάστηκε ερήμην στον «δι’ αγχόνης» θάνατο από τα δικαστήρια ανεξαρτησίας της Αμάσειας (20-9-1921).
«Ψυχή και σώματι» στο πλευρό των προσφύγων
Όπως υπογράμμισε και η κ. Μαυρίδου ο Λεωνίδας Ιασονίδης αφιέρωσε τη ζωή του στους πρόσφυγες. Όντας και ο ίδιος πρόσφυγας, καθώς το 1922 ήρθε ως πρόσφυγας στην Ελλάδα, γίνεται εξ αρχής θερμός προστάτης των προσφύγων, ιδίως αυτών που κατέφυγαν στη χώρα μετά τη μικρασιατική καταστροφή και τη συνθήκη της Λωζάνης. Η προστασία των προσφύγων χαρακτήρισε άλλωστε και το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής του καριέρας, ξεκινώντας από το 1923 όταν και εξελέγη Βουλευτής Θεσσαλονίκης για πρώτη φορά. Από κει και ύστερα εργάστηκε στο Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, όπου για 32 ολόκληρα χρόνια στάθηκε στο πλευρό των προσφύγων, ενώ χρημάτισε και Υπουργός Πρόνοιας επί κυβερνήσεως Φιλελευθέρων από το 1930-1932.
Το 1936 κατέφυγε στην Αγγλία, αποστρεφόμενος τη δικτατορία που επιβλήθηκε στη χώρα μας, όπου ερευνώντας πολλές βιβλιοθήκες και μάλιστα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, διαρκώς αρθρογραφούσε σε διάφορες εφημερίδες για τα δίκαια της Ελλάδας εμψυχώνοντας τους Έλληνες στον αγώνα τους εναντίον των δυνάμεων της γερμανικής κατοχής. Μετά το τέλος του πολέμου και την επιστροφή του στην Ελλάδα πολιτεύθηκε και πάλι, επανεξελέγη Βουλευτής και τέλος διετέλεσε Υπουργός Βορείου Ελλάδος.
«Θα έχω δικό μου σπίτι, όταν δεν θα υπάρχει ούτε ένας πρόσφυγας ξεσπιτωμένος»
«Πρόκειται για έναν άνδρα που τον μισθό του ως υπουργός και ως πολιτικός, τον έδινε στους πρόσφυγες. Ήξερε τα θετικά μας και ήξερε ότι αυτοί οι άνθρωποι, ερχόμενοι εδώ, μπορούν να κάνουν θαύματα γι’ αυτό τον τόπο, όπως και έγινε. Ο ίδιος κοιμόταν σε ένα ξενοδοχείο, ενώ θα μπορούσε να ζει κάπου πολύ καλύτερα. Κρατούσε μόνο λίγα χρήματα για να ζει και τα υπόλοιπα τα έδινε στους πρόσφυγες. Όταν μάλιστα κάποια στιγμή οι εργολάβοι με τους οποίους συναναστρεφόταν και κατασκεύαζαν τότε τα σπίτια των προσφύγων, σεβόμενοι τον αγώνα και την προσωπικότητά του, του είπαν να του φτιάξουν ένα σπίτι, ο ίδιος απάντησε «ευχαρίστως, αλλά όταν δεν θα υπάρχει ούτε ένας πρόσφυγας ξεσπιτωμένος» υπογράμμισε η πρόεδρος του Συλλόγου.
«Πιο νόστιμο ψωμί από την ελευθερία δεν υπάρχει»
«Ανατρέχοντας στο παρελθόν, και σε κάποια τέτοια φωτεινά παραδείγματα, πνευματικούς ανθρώπους, προγόνους μας, που κατάφεραν να φέρουν την Ελλάδα στο σήμερα και να μας δείξουν εκ νέου τον δρόμο, θα πρέπει και εμείς να συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε» τόνισε η κ. Μαυρίδου επισημαίνοντας πως «όσο απομακρύνεσαι από τον τόπο όλα αυτά, όλη η ιστορία ξεθωριάζει. Οι μανάδες και οι μπαμπάδες μας, οι παππούδες μας, οι πρόγονοί μας, κατάφεραν να μας κάνουν να αγαπάμε έναν τόπο στον οποίο δεν έχουμε ζήσει και να βιώνουμε την ιστορία του, ακόμη και αν είμαστε τρίτης και τέταρτης γενιάς. Κατάφεραν να μας πείσουν να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, ώστε να μην ζήσουμε ξανά εμείς ή τα παιδιά μας, τα όσα πολύ σκληρά βίωσαν οι ίδιοι. Αγωνιζόμαστε για να μην ξαναζήσει η ανθρωπότητα τέτοιου είδους στιγμές. Και αγωνιζόμαστε μέσα από τις ιστορίες και την παρακαταθήκη των προγόνων μας που δυστυχώς με όλα όσα ζούμε είναι πιο επίκαιροι από ποτέ. Ζούμε πλέον στην καθημερινότητά μας την προσφυγιά, ζούμε ξανά γενοκτονίες, ζούμε ξανά πολέμους και ακούμε για τον θάνατο νέων ανθρώπων, που σφραγίζουν ανεξίτηλα τις επόμενες γενιές. Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να μην επιστρέφουμε σε αυτούς που τα έζησαν και μας συμβούλευαν; Άνθρωποι όπως ο Λεωνίδας Ιασονίδης ή ο μπαρμπα- Γιάννης Σαββίδης, που επίσης γεννήθηκε στον Πόντο, πολέμησε μεταξύ άλλων στον πόλεμο του ’40 και έλεγε πάντα πως “πιο νόστιμο ψωμί από την ελευθερία δεν υπάρχει”».
